سیره معصومین در خوردن سبزی /استحباب وجود سبزی در سفره /طب معصومین علیهم السلام

موضوع: طب معصومین علیهم السلام/استحباب وجود سبزی در سفره /سیره معصومین در خوردن سبزی

این متن توسط هوش مصنوعی پیاده‌سازی و سپس توسط انسان برای مستندسازی و تطبیق با فایل صوتی استاد، بازبینی و تأیید شده است.

استحباب وجود سبزیجات در سفره

مباحثمان در طب‌المعصومین، بحث در این بود که سفره‌های غذایی و سبد غذایی خانوار، باید دارای سبزیجات سالم تازة شسته‌شده باشد تا خرمی، شادابی، طراوت و سرسبزی در خانواده برقرار باشد و از بسیاری از بیماری‌های گوارشی و سرطان‌ها مصونیت پیدا کنید و سلامتی تن و روانتان مستمر باشد.

جامع احادیث شیعه «باب استحباب تخضير الموائد بالبقل» (مستحب است سرسبزی و خرمی سفره‌ها با سبزیجات مخلوط، سالم، تازه و شسته شده). «فإنه مطردة للشيطان» (این کار شیطان را طرد می‌کند). «وكراهة خلوها من ذلك» (مکروه است سفره‌های غذا خالی از سبزیجات سالم تازه و شسته شده، باشد).

از موارد دیگری که باعث طرد شیطان می‌شود: نماز شب با همه آدابش درد را از جسم‌ها بیرون می‌برد. «مَطْرَدَةُ الدَّاءِ عَنْ أَجْسَادِكُمْ»[1] (دورکنندۀ بیماری از جسم‌های شماست).

«عَلَيْكَ بِطُولِ الصَّمْتِ فَإِنَّهُ مَطْرَدَةٌ لِلشَّيَاطِينِ»[2] و [3] (خاموشی به‌جا، شیاطین جن و انس را دور می‌کند و نمی‌گذارد القائات شیاطین در تو اثر کند).

روایت اول: زینت دادن سفره‌ها با سبزی

«في الحديث: خضروا موائدكم بالبقل، فإنه مطردة للشيطان مع التسمية»[4] و[5] سفره‌های خود را با سبزیجات سرسبز و خرم کنید. ابتدای غذا «بسم الله» بگویید تا غذا آسیب نزند و در آخر «الحمدلله» بگویید. اگر غذای رنگارنگ می‌خورید، برای هر کدام باید «بسم الله» و «الحمدلله» بگویید تا آن غذا تو را اذیت نکند.

«زينوا موائدكم» سفره‌هایتان را با سبزیجات زینت دهید.

روایت دوم: سیرۀ معصومین علیهم السلام در نخوردن غذا بدون سبزی

«علي بن إبراهيم عن أبيه عن حنان المحاسن البرقي عن عدة من أصحابنا عن حنان قال كنت مع أبي عبد الله عليه السلام على المائدة فمال على البقل وامتنعت أنا منه لعلة كانت بي» [6] و [7] و [8] حنان می‌گوید: با امام صادق علیه‌السلام بر سر سفره‌ای نشسته بودم. حضرت به سبزی خوردن میل کردند، ولی من به خاطر علتی که در خودم داشتم، از خوردن سبزی امتناع ورزیدم. «فالتفت إلي فقال» امام صادق علیه‌السلام به من توجه ویژه‌ای کردند «يا حنان أما علمت إلى أن أمير المؤمنين عليه السلام لم يؤت بطبق (ولا فطور - المحاسن) الا وعليه بقل» و فرمودند: ای حَنان، آیا آگاه نیستی اینکه برای امیرالمؤمنین علیه‌السلام هیچ طَبق غذا یا افطاری آورده نمی‌شد، مگر اینکه بر آن سبزی بود؟ «قلت ولم (ذاك - المحاسن) جعلت فداك» گفتم: فدایتان شوم، برای چه؟ «قال لأن قلوب المؤمنين خضرة» قلب‌های مؤمنین، سرسبز و خرم است؛ لذا ذاتاً سبزیجات سالم و تازة شسته شده را دوست دارند و می‌خورند. پس نفس مؤمنین، به شکل‌های گوناگونِ سبزیجات سالم و تازه، رغبت دارد و رو می‌آورد.

این دیگر بحث تخصصی تغذیه، گوارش یا سرطان‌شناسی نیست که [فرد عادی] بفهمد. همین‌قدر که بفهمد معصومش می‌خورد و حتی در خوردن هم به ولیّ‌الله اقتدا کند، [کافی است]. سبزیجاتی مانند کاسنی، کاهو، تره، جعفری، خرفه، ریحان و... همه در روایات آمده‌اند.

سوال: این حَنان، واقعاً مشکل خاصی داشته که سبزی نخورده؟

پاسخ: مشکلش علمی نبوده. مشکلش این بوده که اسلامش جیبی بوده؛ نه اینکه بیماری خاصی داشته که سبزی برایش ضرر داشته باشد. بهانه‌اش بنی‌اسرائیلی بوده، نه یک مشکل علمی یا گوارشی (مثلاً ضعف معده یا دوران پس از زایمان که می‌گویند سبزی خام نخور و بخارپز بخور).

بهانه‌اش من‌درآوردی بود، لذا حضرت به او تذکر دادند: اگر جزو مؤمنین هستی، قلب مؤمنین خرم و سرسبز است، لذا به خرمی میل می‌کنند. امام صادق علیه‌السلام با این بیان به او می‌فهمانند و او هم بعداً سبزی می‌خورد.

اینجا فقه و حدیث شیعه است، باید فقیهانه ترجمه کنید، نه مانند روزنامۀ عربی؛ وگرنه [معنا] خراب می‌شود.

بعضی می‌گویند: «حوزه‌های علمیه علاوه بر مرجع تقلید، باید مرجع تحقیق و مرجع تبلیغ هم درست کنند.» این یک لفاظی است. مرجع تقلید صالح، علمای صالح شیعه و فقهای صالح شیعه، هر سه ویژگی (مرجعیت تقلید، تحقیق و تبلیغ) را همزمان دارند.

مثلاً بزرگانی مانند میرزا جواد آقای تهرانی، با کتاب «عارف و صوفی چه می‌گویند؟»، تمام فلسفۀ ملاصدرا، سهروردی، ابن سینا و ابن عربی را با آیات و روایات نقد کرده‌اند. و امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۱ در مقابل شاه ایستاد و اسلام ولایی را تبلیغ کرد.

فقیه عادل، مجتهد عادل و مرجع عادل، هم مبلغ است، هم محقق و هم بالاتر از این‌هاست که در عقل تو نمی‌گنجد.

تذکر: هم‌اکنون، طراحی رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای (اعلی الله مقامه) در برخورد با غرب صهیونی، در تغییر صحنۀ جنگ است. (این فقیه عادل می‌فهمد). و باید دانست (چه گوینده و چه افرادی که در حوزه هستند) که نقشه راه تحول در حوزه علمیه، اموری هست:

۱. پرورش تائبِ منیب: پرورش تائب (توبه‌کننده)، منیب، عاقل، مؤمن، صالح، مخلص، متقی، محسن و مُخبت.

۲. پرورش متخصصین: در هر رشته از شاخه‌های علمی، چه حوزوی و چه دانشگاهی.

۳. پرهیز از دوقطبی‌سازی: پرهیز از دوقطبی‌سازی جوامع (جامعۀ حوزوی، جامعۀ دانشگاهی، جامعۀ مردمی). اگر دوقطبی‌سازی کنیم، دشمن نفوذ می‌کند، شورش و اغتشاش داخلی پیش می‌آید، تأمین شهری و مرزی از بین می‌رود و آن‌وقت دشمن حمله می‌کند.

۴. احیای امر به معروف و نهی از منکر و روحیه جهادی: احیای امر به معروف و نهی از منکر و احیای روحیۀ جهادی و جهاد فی سبیل الله.

روایت سوم

«عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ هَارُونَ عَنْ مُوَفَّقٍ الْمَدِينِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: بَعَثَ إِلَيَّ الْمَاضِي ع»[9] و[10] و ماضی علیه السلام به سوی من برانگیخته شده (این در موضع تقیه بوده) با همان شخصی که دیشب همراهش بودم (مثلاً با امام صادق بوده، نفوذی دشمن بوده برای اینکه لو نرود) «فَأَجْلَسَنِي لِلْغَدَاءِ» من را سر سفرۀ غذا نشاند. (بعضی نسخه‌ها دارد) «وَ حَبَسَنِي» گویا که من را محبوس کرده که باید غذا بخوری بعد خانه بروی. «فَلَمَّا جَاءُوا بِالْمَائِدَةِ» هنگامی که سفره را پهن کردند و غذا را آوردند «لَمْ يَكُنْ عَلَيْهَا بَقْلٌ» روی سفره، سبزی خوردن نبود. «فَأَمْسَكَ يَدَهُ» امام صادق علیه السلام دست به این سفره دراز نکرد تا غذا بخورد. «ثُمَّ قَالَ لِلْغُلَامِ» به یک پسربچه‌ای که پسر یکی از غلام‌ها بود فرمود می‌دانی که من غذا نمی‌خورم مگر اینکه سبزی خوردن در سفره باشد. آن بچه رفت سبزی را آورد و آن را روی سفره پراکنده کرد «فَلَمَّا جَاءُوا بِالْمَائِدَةِ لَمْ يَكُنْ عَلَيْهَا بَقْلٌ فَأَمْسَكَ يَدَهُ ثُمَّ قَالَ لِلْغُلَامِ أَ مَا عَلِمْتَ أَنِّي لَا آكُلُ عَلَى مَائِدَةٍ لَيْسَ فِيهَا خُضْرَةٌ فَأْتِنِي بِالْخُضْرَةِ قَالَ فَذَهَبَ الْغُلَامُ فَجَاءَ بِالْبَقْلِ فَأَلْقَاهُ عَلَى الْمَائِدَةِ» سبزی‌ها را در سفره انداخت (جلوی آقا نگذاشت) «فَذَهَبَ الْغُلَامُ فَجَاءَ بِالْبَقْلِ فَأَلْقَاهُ عَلَى الْمَائِدَةِ فَمَدَّ يَدَهُ ع حِينَئِذٍ وَ أَكَلَ.» آن‌گاه حضرت دستشان را دراز کردند و غذا خوردند.

نکته تربیتی: امام با وجود بی‌ادبی غلام، او را عفو کردند و گذشت نمودند. چون ایشان متصف به صفات الهی هستند. چطور الله تعالی تبدیل سیئات به حسنات می‌کند «یعفو عن کثیر». معصوم هم که صبغه الله است همین کار را می‌کند.

«عن أحمد بن هارون قال: دخلت على الرضا عليه‌السلام فدعا بالمائدة»[11] از امام رضا علیه‌السلام: سفره پهن کردند غذا را چیدند «فلم يكن عليها بقل» سفره سبزی خوردن نداشت مثل روایت قبلی امام رضا دستش را کشید فرمود: سبزی خوردن بیاورید.

امام خمینی (ره) نیز تا بر سر سفره سبزی خوردنِ مرتب چیده‌شده نبود، دست به غذا نمی‌زدند. این نشان می‌دهد که ایشان پا جای پای معصوم می‌گذاشتند.

روایت چهارم: زیور سفره‌ها

«قال أبو عبد الله (عليه السلام) لكل شئ حلية»[12] ، هر چیزی زینتی دارد و زینت و زیور سفره‌های غذای مؤمنین، سبزیجات سالم، تازه و شسته‌شده است «وحلية الخوان البقل».

پس سبزیجات تازه، سالم و مخلوط را بخورید، مخصوصاً در آخرالزمان. چون ردیف اول مرگ و میرها در ایران، سکته‌های قلبی- عروقی است و ردیف دوم، انواع سرطان‌هاست.

در بحث‌های تخصصی گوارش و فوق تخصصی کبد، همه می‌گویند که میوه‌جات سالم فصلی و سبزیجات سالم تازه و مخلوطِ شسته شده، ضد انواع سرطان‌ها هستند [از جمله نظر آقای دکتر دریانی (متخصص گوارش و فوق تخصص کبد) و دکتر اکبری (متخصص گوارش و فوق تخصص کبد)].

این مباحث نشان می‌دهد که در سبزیجات، سلولز گیاهی و فیبر گیاهی غیرمحلول در آب وجود دارد که آنتی‌اکسیدان هستند، ضد انواع سرطان‌اند و مانع آزاد شدن رادیکال‌های خون می‌شوند. این‌ها مباحث فوق تخصصی میکروبیولوژی و سرطان‌شناسی است.

روایت پنجم: زیور قرآن

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللهِ عليه‌السلام، قَالَ: «قَالَ النَّبِيُّ صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم: لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ حِلْيَةٌ، وَحِلْيَةُ الْقُرْآنِ الصَّوْتُ الْحَسَنُ»[13] قرآن با صدای زیبا خوانده شود.

هر چیزی زیور و آراستگی دارد و آراستگی قرآن صامت، خوانده شدن آن با صدای نیکو است.

مرحوم محسن حسنی کارگر، دکتر منصوری، استاد پرهیزگار. این‌ها همه از افتخارات شیعۀ اثنی‌عشری هستند که با سبک‌های اصیل ایرانی و قرائت‌های مختلف، به زیبایی تلاوت می‌کنند.

علم تجوید: این علم، آواشناسی (فونتیک)، صوت‌شناسی می‌باشد و غیر از علوم صرف، نحو، تفسیر، لغت و اشتقاق است. در علم تجوید، مباحثی مانند اخفاء، اظهار، ادغام، مد، انواع وقف و... مطرح می‌شود که باید با صوت حسن و رعایت اصول تجوید، قرآن را تلاوت کرد.

اهمیت در رسانه: این مباحث آواشناسی در رسانه بسیار مهم است. برای اینکه یک فایل صوتی زیر یک دقیقه، شنونده و بینندۀ زیاد داشته باشد، باید این اصول رعایت شود (در رادیو، تلویزیون، اینترنت و...). این‌ها مباحث مخاطب‌شناسی و جذب مخاطب است.

یادتان باشد، مجتهدین صالح، مراجع صالح و فقهای صالح حوزه‌های شیعه، در هر لحظه، همۀ آن ویژگی‌ها (مرجعیت، تحقیق، تبلیغ و...) را دارند. تو باید از آن‌ها سؤال کنی، نه اینکه از پیش خودت چیزی ببافی. گفتم: اسلام جیبی، بدتر از اسلام آمریکایی است؛ مبتلا به بدعت‌ها نشوید.

هر مجتهد، مرجع و فقیه صالحی، وظیفه‌ای دارد. او از من و تو دستور نمی‌گیرد؛ از مافوق صحیحش که مولا صاحب‌الزمان (عج) است، دستور می‌گیرد. من باید مقلد صالحی باشم، نه اینکه برای بزرگتر از خودم خط و نشان بکشم. این خط و نشان کشیدن، جاهلانه و بی‌عقلانه است.