موضوع: طب معصومین علیهم السلام/روایت میوه بهشتی /عوارض کمبود و مصرف بیش از حد ویتامین 3d
بخش اول: روایت میوه بهشتی و مقدمه‌ای بر بحث ویتامین D
مقدمه: تبیین منبع و سند آخرین روایت باب «بطیخ»
در بحث «بطیخ» خربزه بودیم که از کتاب «جامع احادیث الشیعه»، جلد ۲۸، صفحه ۵۳۲ نقل شد. آخرین روایت از «قرب الإسناد» حمیری، صفحه ۱۱۹ می‌باشد.
اسناد دیگری نیز برای این روایت ذکر شده است، از جمله:
• «بحار الأنوار» علامه مجلسی چاپ بیروت جدید، جلد ۳۹، صفحه 122، حدیث ۵ و جلد ۶۳، صفحه ۱۹۵، حدیث ۱۰.
• «مدینة معاجز الأئمة الإثنی عشر»، جلد ۱، صفحه ۴۰۵، حدیث ۲۶۷.
سند روایت:
عن الحسن بن ظريف، عن الحسين بن علوان، عن جعفر، عن أبيه، عن آبائه عليهم السلام، قال: كان رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله يسير في [جماعة من] أصحابه و عليّ معه[1]
متن روایت: نزول میوه بهشتی
پیغمبر اکرم به همراه جماعتی از اصحابشان در حال حرکت بودند و امام علی علیه السلام هم این مسیر را همراه ایشان طی می‌کردند. إذ نزل عليه ثمرة[2] ناگهان، یک میوه‌ای از میوه‌های بهشتی بر پیغمبر اکرم نازل شد. [که فقط بر معصوم حلال است، بر غیر معصوم حرام است].
فمدّ يده[3] پیغمبر اکرم دستش را دراز کرد و این میوه را اخذ کرد. فأخذها فأكل منها[4] یک بخشی از این میوه بهشتی را نوش جان کرد ثمّ نظر إلى ما بقى منها[5] بقیه میوه بهشتی را نظره رحیمیه کرد فدفعه إلى عليّ[6] به امام علی علیه السلام داد، فأكله[7] امام علی علیه السلام این بقیه میوه را نوش جان کرد فسأله ما تلك الثمرة[8] از پیغمبر اکرم پرسیده شد: «این چه میوه‌ای بود که شما دقت ثانوی کردی بعد نظره رحیمیه (لطف و رحمت خاص) کردی، بعد مابقی‌اش را به امام علی دادی که نوش جان کند؟ فقال: أمّا اللّون[9] رنگش، فلون البطّيخ[10] رنگ خربزة رسیدة شیرینِ سالم است و أمّا الريح[11] بوی خوش این میوه فريح البطّيخ[12] خربزه است.
22 فایده خربزه را قبلاً گفتم.
مقدمه‌ای بر مباحث پزشکی: اهمیت ویتامین D3 و نور خورشید
اگر کسی ویتامین D3 بدنش کم بشود، دچار چند بیماری می‌شود.
منابع ویتامین D1 و D2 : در طبیعت و در 12 ماده غذایی است. مانند: مغز خام بادام شیرین، خرمای رسیده شیرین و سیب رسیده شیرین هست.
• سنتز ویتامین: اگر بدن کمبود ویتامینD3 داشته باشد، بدن، این ویتامین را در پرتو نور خورشید می‌سازد. این نور آفتاب، ده درصد از نورش اشعه ماوراء بنفش است، که این را اشعه فرابنفش می‌گویند. اگر یک شخص کل روز، فقط ۲۰ دقیقه، دست‌ها، پاها و ستون فقرات پشتی، مابین دو کتفش را در نور مستقیم آفتاب در قرار دهد، ـ چهره‌اش نباشد ـ بدن انسان این ویتامین را می‌سازد.
هشدار در مورد افراط:
حالا اگر بیشتر از این مقدار در آفتاب بایستد، اولاً دچار آفتاب‌سوختگی می‌شود و ثانیاً دچار سرطان پوست شود. ﴿كُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ﴾[13] هر زیاده‌روی مصرفی غیرعاقلانه و غیرشرعی، «اسراف» می‌شود، پس باید همیشه اعتدال داشت.
20 دقیقه در کل روز، حتی پشت سر هم نباشد. مثلاً، در حین قدم زدن در حیاط برای خشک شدن آب وضو نیز می‌توان از نور خورشید بهره‌مند شد.
بخش دوم: عوارض کمبود و مصرف بیش از حد ویتامین D3
عوامل و عوارض کمبود ویتامین D3
اگر ویتامینD3 در بدن کم باشد، یک دلیل آن به خاطر آپارتمان‌نشینی است، یکی به خاطر شغل‌هایی که دائماً در سایه است مثل خیاطی، منجوق‌دوزی، بافندگی، مخابرات، دیسپاچینگ، پدافندهای غیرعامل. که در کل روز 20 دقیقه در معرض نور آفتاب نیستند، ویتامین D3 آنها کم می‌شود وقتی کم شد، بیماری‌های متعدد می‌گیرند:
1. دیابت نوع یک (قند خون بی‌مزه).
2. بیماری افسردگی روانی.
3. کُندذهنی: توان بازبینی اطلاعاتش افت می‌کند.
4. پوکی استخوان (استئوپروز).
5. نرمی استخوان (راشیتیسم).
6. ضعف سیستم دفاعی بدن.
D3 در بدن، ذهن را هوشیارتر کرده و حافظه را تقویت می‌کند و یکی از بیش از هشتاد عاملی است که در تقویت حافظه مؤثر است.
عوارض مصرف بیش از حد ویتامین D3 شیمیایی
مصرف زیاد ویتامین D3شیمیایی، حداقل دو عارضه دارد:
1. کُندذهنی.
2. کُندی واکنش‌ها عکس‌العمل‌های بدن: در برابر عوامل زیان‌بار جسمی، روانی، روحی یا ایمانی، نتواند به سرعت عکس‌العمل مناسب نشان دهد و دچار آسیب گردد.
نقد سبک زندگی مدرن
مردم الان به لغویات، لهویات، شب‌نشینی‌های مبتذل، دوستان ناباب و مصرف خوراکی‌های بی‌ارزش مبتلا شده‌اند.
بخش سوم: عوارض بیدارخوابی نامطلوب و بیدار شدن ناگهانی
عوارض بیدارخوابی‌های نامطلوب
بیدارخوابی‌هایی که لهو و لعب، و فسق و فجور است و همچنین قرار گرفتن در معرض نورهای شدید لامپ‌های گوناگون مثل پروژکتور یا لامپ‌های نوک مدادی، عوارض قلبی جدی به دنبال دارد، از جمله:
• حمله قلبی.
• نارسایی قلبی.
عن النبي صلى الله عليه وآله قال: لا سهر إلا في ثلاث: متهجد بالقرآن، أو في طلب العلم، أو عروس تهدى إلى زوجها.[14]
شب‌بیداری، تنها در سه مورد توصیه شده است: تعلیم و تعلم علم، تلاوت قرآن و ازدواج.
عوارض بیدار شدن ناگهانی از خواب عمیق
بیدار کردن فرد به خصوص کودک از خواب عمیق، باید با ملاطفت و محبت صورت گیرد، نه به صورت ناگهانی و با صدای بلند.
برخاستن ناگهانی از خواب عمیق با صدای جیغ، یا انفجار مانند صدای موشک یا راکت، یا زنگ تلفن، یا صدای حیوانات مانند پارس سگ، نزاع گربه‌ها، عوارض متعددی به همراه دارد:
1. افزایش ضربان قلب.
2. بالا رفتن فشار خون.
3. گیجی و منگی موقت: این حالت به مغز آسیب رسانده و می‌تواند منجر به اختلال در تمرکز فکر شود.
[توضیح تکمیلی: از دست دادن تمرکز فکر، می‌تواند علل دیگری نیز داشته باشد؛ مانند وسواس فکری، کثیر الشک بودن، یا سوءظن به مؤمنین و مؤمنات که علاوه بر حرمت و گناه کبیره بودن، چنین اثر وضعی‌ای نیز دارد].
تحلیل فقهی و اخلاقی بیدار کردن ناگهانی
بیدار کردن ناگهانی فرزند در محیط خانه، یکی از مصادیق «ستم» است. ستم بر دو قسم است:
1. جَور: ستم پنهان.
2. ظُلم: ستم آشکار.
این عمل [بیدار کردن ناگهانی]، مصداقی از «جَور» است. [چنانکه در دعای فرج می‌خوانیم] امام زمان زمین را پس از آنکه پر از «ظلم» و «جور» شده، پر از «قسط» و «عدل» خواهد کرد قسط، ضد جور و عدل، ضد ظلم است. پس، قاعده «چهاردیواری، اختیاری»، اشتباه است و ستم چه پنهان و چه آشکار، در هیچ محیطی فردی، خانوادگی یا اجتماعی پذیرفته نیست.
