/سیره /طرق موصله

موضوع: طرق موصله/سیره /

ادامه مقصد هفتم: طرق موصله به امور صادره از شارع در مقام تشریع

بیان شد در علم اصول از قواعدی بحث می شود که بدون واسطه یا با واسطه به عنوان کبرای استدلال در جهت استنباط احکام شرعی قرار می گیرند و این قواعد یا مربوط به مدلول الفاظی است که شارع مقدّس در مقام ابلاغ احکام شرعی به کار گرفته یا مربوط به افعال و تقاریری است که از شارع مقدّس در مقام ابلاغ وظائف شرعیّه رسیده یا مربوط به احوال و عوارض مدالیل این الفاظ، افعال و تقاریر می باشد و یا مربوط به اعتبار طرق و مدارکی می باشد که این الفاظ، افعال و تقاریر، از آن طرق به ما رسیده است.

بر این اساس، بعد از بیان مباحث مقدّماتی اعمّ از مبادی علم اصول مانند تعریف، موضوع و غرض از علم اصول و مباحث مربوط به ادلّه یا همان مباحث حجّت مثل تبیین حکم و اقسام آن، تبیین وضع، بیان حقیقت شرعیّه و مباحث مربوط به استعمالات شارع، برای تحقیق این قواعد و روشن شدن تمام زوایای بحث، هر یک از این زوایا در مقصد مستقلّی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. به همین جهت می توان مباحث علم اصول را در یک نگاه کلّی ذیل چند مقصد و یک خاتمه پی گیری نمود:

مقصد اوّل: بررسی مدالیل الفاظ مفرده مستعمله در لسان شارع در مقام تشریع مثل مشتقّ، امر، نهی و امثال آنها؛

مقصد دوّم: بررسی احوال مدالیل الفاظ مفرده مستعمله در لسان شارع در مقام تشریع مانند مقدّمه واجب مثل مقدّمه واجب و اجتماع امر و نهی؛

مقصد سوّم: بررسی مدالیل الفاظ مرکّبه و جملات مستعمله در لسان شارع در مقام تشریع مانند بحث از عموم و اطلاق و بحث از مفاهیم مثل جمله عامّه، جمله مطلقه، جمله مبیّنه، بحث از مفاهیم و امثال اینها؛

مقصد چهارم: بررسی احوال مدالیل الفاظ مرکّبه و جملات مستعمله در لسان شارع در مقام تشریع مانند مسأله سرایت و عدم سرایت اجمال مخصّص به عامّ مثل مسأله سرایت و عدم سرایت اجمال مخصِّص به عامّ؛

مقصد پنجم: بررسی مدالیل افعال و تقاریر صادره از شارع در مقام تشریع؛

مقصد ششم: بررسی احوال مدالیل افعال و تقاریر صادره از شارع در مقام تشریع؛

مقصد هفتم: بحث از طرق موصله به آنچه در مقام جعل شرعی صادر شده است؛

مقصد هشتم: بحث از احوال طرق موصله مانند تعادل و تراجیح؛

خاتمه: مباحث اصول عملیّه، چون بر اساس مختار، اصول عملیّه از قواعد اصولی نبوده و از مباحث فقهیّه می باشند.

بحث در مقصد هفتم بود که بیان گردید در قالب چند مطلب پی گیری می شود.

بحث از مطلب اوّل یعنی پیشینه تاریخی و مطلب دوّم یعنی رویکرد های مختلف در طرح بحث از طرق ایصالیّه گذشت. بحث در مطلب سوّم یعنی طرق ایصالی الفاظ، افعال و تقاریر صادر از شارع در مقام جعل شرعی بود که بیان گردید طرق مختلفی برای دسترسی به الفاظ، افعال و تقاریر صادر از شارع در مقام جعل شرعی وجود دارد که باید به صورت جداگانه مطرح گردیده و طریقیّت آنها مورد بحث و بررسی قرار گیرد. بحث از طریق اوّل یعنی کتاب الله، طریق دوّم یعنی اخبار، طریق سوّم یعنی اجماع و طریق چهارم یعنی شهرت گذشت. در ادامه به بیان طریق پنجم یعنی سیره اعمّ از سیره عقلاء و سیره متشرّعه خواهیم پرداخت.