« فهرست دروس
درس خارج فقه استاد هادی نجفی

1404/02/07

بسم الله الرحمن الرحیم

/بورس و اوراق بهادار /مسائل مستحدثه

 

موضوع: مسائل مستحدثه/بورس و اوراق بهادار /

خرید و فروش سهام شرکت‌های قسم دوم
نوع دوم از این شرکت‌ها، شرکت سهامی حرام یا مخلوط به حرام بود. یعنی آنها شرکتی هستند که سرمایه آن حرام یا مخلوط به حرام است و با حرام و حلال - هر دو - معامله می‌کند. مثلاً آنها به تولیدات یا خدمات یا معاملات حرام هم اقدام می‌کنند، مثل تولید و فروش خمر، انجام معاملات ربوی، فروش سلاح به اسرائیل و مانند آن. لذا این شرکت‌ها مقیّد به معاملات حلال نیستند. باید گفت: هر‌گونه سهام‌داری کوتاه مدّت یا بلند مدّت در این نوع از شرکت‌ها اشکال دارد و جایز نیست. یعنی نمی‌توان جزء سهامداران اولیه آن شرکت قرار گرفت و نیز نمی‌توان از سود و سهام آنها استفاده کرد و سهامشان را خریداری کرد. لذا حتّی خرید کوتاه مدت سهام این شرکت‌ها جایز نیست چون وقتی کسی سهامِ این شرکت را بخرد در واقع برای مدت کوتاهی هم مرتکب حرام شده، لذا او هم در گناه و حرامِ آن شرکت شریک شده است.


خرید و فروش سهام شرکت‌های قسم سوم
نوع سوم از این شرکت‌ها، شرکت سهامی حلال بدون تقیّد به حلال بودند. یعنی آنها شرکتی هستند که سرمایه آن حلال است، اما در اساس‌نامه آنها تصریح نشده است که فقط با حلال معامله کنند و به تولید یا تجارت یا خدماتِ حلال بپردازند و از حرام بپرهیزند. قبلاً گذشت که چون تعاملات این شرکت مقید به حلال نمی‌باشد سهام‌داری اولیه و ثانویه در آنها جایز نیست. لذا عضویت در این شرکت به هیچ عنوان صحیح نیست چه آنکه به خرید بلند مدت باشد یا کوتاه مدت. لذا نمی‌توان سهامدار اولیه این شرکت‌ها بود و نیز نمی‌توان سهامدار ثانویه آنها قرار گرفت و سهام یکی از سهامداران اولیه را خریداری کرد. لذا تعامل با این شرکت‌ها هم جایز نیست. یادآور می‌شود که خرید کوتاه مدت از این شرکت‌ها هم جایز نیست و حتی نمی‌توان از ترقّی قیمت آنها در سهامداری بهره برد.

logo