موضوع: واجب نفسی و غیری/تعبدیت طهارات ثلاث/نظر محقق نائینی در تصحیح تعبدیت/بررسی نظر محقق نائینی

دیروز فرمایش مرحوم نائینی برای وجه قربیت وضو عرض شد.

با نگاه به امر صلات اگر بخواهید وضو را بیاورید، این دو حالت متصور است: 1- این وضو یتعلق به امر صل، که همین فرمایش مرحوم نائینی است. 2- با نگاه به امر صل قربیت وضو را میخواهید درست کنید، می گویید که آیا این امر به صلات دامنه اش وضو را گرفته؟ اگر گرفته که می شود واجب نفسی، اگر نگرفته پس امر به صلات چه ارتباطی به وضو دارد. پس معنی ندارد بگویید با نگاه به امر صل قربیت وضو را میخواهید درست کنید.

طریق سوم: خود همین امر غیری با همان عنوانی که دارد این مصحح قربیت وضو باشد. اشکال این مطلب آن است که این اوامر غیریه، اوامر ترشحیه هستند. قصه این ها به گونه ای است که از امر به ذی المقدمه ترشح می کند امر به مقدمه. و بلکه بعضی از این مقدمات امر داشتنشان به تعبیری به نحو مکنون است. یعنی اگر مولی لو التفت الامر الی هذه المقدمات لامر بها، بسا امری مقدمات عدیده ای دارد، و به بعضی از آن ها مولی التفات ندارد. از این امرها چطور میخواهید تعبدیت درست کنید برای واجب غیری؟ پس این امر غیری نمی تواند مصحح عبادیت وضو باشد. می ماند فرمایش صاحب کفایه که فرمود : مصحح عبادیت طهارات ثلاث، آن امرهای استحبابی نفسی است.

دلیلش را قبلا عرض کردیم.

امر چهارم: از اموری که صاحب کفایه در مبحث مقدمه به آن متعرض شده اند:

ایا وجوب مقدمه (علی قول به آن) مشروط است یا مطلق است.

صاحب معالم: وجوب مقدمه مشروط است. آنچه را به عنوان مقدمه گفته است شرط وجوب است نه شرط واجب.

صاحب معالم: مقدمه وجوبش زمانی است که مکلف اراده کرده است اتیان ذی المقدمه را.

صاحب کفایه: وجوب مقدمه تابع وجوب ذی المقدمه است اطلاقا و اشتراطا. مقدمه زمانی واجب است که ذی المقدمه واجب است.

صاحب کفایه با این سخن می خواهد تعریضی به کلام صاحب معالم داشته باشد.