درس خارج فقه استاد سیدحسن مرتضوی
1402/08/24
بسم الله الرحمن الرحیم
شروط من یجب علیه وجوب الجمعه/ نماز جمعه/
موضوع: / نماز جمعه/شروط من یجب علیه وجوب الجمعه
مورد دوم:مجنون
مورد دوم از مرحله دوم راسیدنا الاستاد می فرمایند:«نعم لا تصح من المجنون»[1]
این حرف به اتفاق علماء است در جواهر می فرمایند:«عدی المجنون»[2]
دلایل این حکم:
دلیل اول:به مقتضای حدیث رفع، مجنون از دایره خطاب خارج است، اولا خطابات اولیه شامل مجنون نمی شود، چون مجنون مثل بچه شش ماهه است وقابلیت تعلق خطاب ندارد.
دلیل دوم:درمجنون نه طوائف سه گانه روایات شامل او نمی شود، چون خطابات مربوط به عقلاء است و شامل مجنون نمی شود.
مورد سوم: صبی
منظور از صبی، بچه12ساله است که هنوز بالغ نشده است نه بچه شش ماهه.
نسبت به صبی کدامیک از سوالات خمسه درست است؟
1. رجحان قطعا دارد. زیرا در جاهای مکرر خوانده ایم، مثال در حدیث رفع مکاسب باید خوب توضیح داده باشیم،در عبادات صبی مورد اختلاف است.جماعتی می گویند عبادات صبی شرعی است و فروعی مترتب بر آن است.جماعتی می گویند عبادات صبی رجحان ندارد و تمرینی است.
بنا بر اینکه عبادات صبی تمرینی باشد،جواب تمام سوالات منفی است نه رجحان دارد نه وجوب و نه سایر موارد.
بله بنا به قول شرعیت، نماز جمعه مثل نماز ظهر می شود. نماز ظهر صبی شرعی است و رجحان دارد و اگر رجحان دارد، وجوب ندارد چون اتفاق است که عبادات صبی وجوب ندارد. درآنجا باید خوانده باشیدجمع بین حدیث رفع و
شرعیت عبادات صبی چیست. بنا بر قول به شرعیت، قطعا تنافی نیست.
بناء ً علی هذا نماز بچه12ساله که بالغ نباشد، مثل نماز ظهرشرعی است و جواب اول مثبت است و باید گفت
نماز جمعه در مرد صبی رجحان دارد بخاطرطائفه اول از روایات، در روایات12گانه مفاد این بود که نماز جمعه محبوب
و راجح است.
بله وجوب نیست، زیرا رفع القلم جلوی وجوب را می گوید.
همچنین این نماز صحیح است و مثل مستحبات علی القول بالشرعیه می باشد.
همچنین کفایت از نماز ظهر می کند، چون اتفاق است که دو نماز واجب نیست یا ظهرراجح است و یا ظهر.دو سوال باقی می ماند:
1. آیا بچه12ساله مکمل عدد است یاخیر؟ مثل نفر پنج نماز جمعه صبی است، این کفایت می کند یا خیر.
2. بچه صبی برای صبیان دیگر می تواند امامت کند یا خیر؟
این دو سوال دارای بحث است وآن این است که طائفه اولی به تنهایی کفایت نمی کند و باید ادله خمسه هم
ملاحظه شود. لذا با طائفه اول نمی توان پاسخ این دو سوال را داد.
اکثر فقهاء می گویند جواب این دو سوال منفی است،نسبت به این باید ادله خمسه یا سبعه، به عبارت دیگر باید
ادله عدد را بخوانیم و ببینیم می شود صبی مکمل باشد یا امام جمعه باشد.
جواب این دو سوال ان شاء الله تعالی در جلسه بعد خواهد آمد.