موضوع: تفسیر موضوعی/غفلت و بی خبری /آیه 97 سوره انبیا

سخن در آیه 97 سوره انبیا بود.

شرح لغات بیان شد و تکمیل شد.

نکات تفسیری :

نکته اول :

این آیه 97 ذیل آیه 96 است که در آیه 96 خداوند متعال اشاره به ماجرای یاجوج و ماجوج دارد.

﴿حَتَّى إِذا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَ مَأْجُوجُ وَ هُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُون‌﴾

به همین مناسبت ماجرای یاجوج و ماجوج بیان می شود.

در دو جا از قرآن ماجرای یاجوج و ماجوج ذکر شده است. یکی در همین مقام و دیگری در سوره کهف بیان شده است لذا جهت فهم ماجرا باید به سوره کهف مراجعه کنیم چرا که در سوره انبیا بسیار مختصر بیان شده است.

در سوره کهف آیات 83 تا 97 باید رجوع کنیم جهت فهم ماجرای یاجوج وماجوج :

در سوره کهف در بحث از ذوالقرنین به ماجرای یاجوج و ماجوج اشاره شده است.

ذوالقرنین در قرآن کریم اینگونه معرفی شده است که وقتی پیامبر در مکه حضور داشت کفار نزد ایشان آمدند و از ذو القرنین سوال کردند.

﴿وَ يَسْئَلُونَكَ عَنْ ذِي الْقَرْنَيْنِ قُلْ سَأَتْلُوا عَلَيْكُمْ مِنْهُ ذِكْراً﴾

دستور رسید که به کفار بگو به زودی مطالبی از ذوالقرنین را بیان خواهم کرد.

نام ذو القرنین سه بار در قرآن بیان شده است. اما در مصداق خارجی او اختلاف است و سه نظر وجود دارد :

1 – ذوالقرنین همان سکندر مقدونی است.

2 – بعضی معتقدند ذوالقرنین یکی از پادشاهان یمن بوده است و نامش تبّع است و سدی ساخته است.

3 – کوروش بوده است.

علامه طباطبایی معتقد است که در بین سه قول، با غض نظر از برخی اشکالات قول سوم وجیه تر است.[1]

به نظر ما اما ذوالقرنین ، ذوالقرنین است و نیاز به تطبیق نیست.

ما نیز به ذوالقرنین ارادت داریم به جهت دو جمله و گفتار که بیان خواهد شد.

وجه تسمیه ذوالقرنین :[2]

1 - دو قرن زندگی کرده و لذا به او ذوالقرنین می گویند.

2 – به شرق عالم و غرب عالم سفر کرد و تسخیر کرد و همه را زیر پرچم حکومت خود نشاند و لذا قرن را به معنای شاخ میدانند و شرق و غرب را دو شاخ خوردشید می دانند و لذا به او ذوالقرنین می گویند.

3 - دو حالت و برآمدگی در دو طرف سر ایشان بوده که به همان دلیل به ایشان ذوالقرنین می گویند.

4 – به عنوان حاکم و پادشاه قدرتمند تاجی داشته که دو شاخ بر روی آن بوده و لذا به ایشان ذوالقرنین می گفتند. که این احتمال وجیه تر است کما اینکه درجات نظامی در زمان ما نیز متفاوت است.