موضوع: تفسیر موضوعی/غفلت و بی خبری /آیه 179 سوره اعراف

سخن در آیه 179 سوره اعراف بود.

به نکته سوم رسیدیم که این آیه شریفه موهوم جبر است کما اینکه فخر رازی هم چنین استفاده ای کرده است.[1] و همچنین در بدو نظر این آیه شریفه با آیه 56 ذاریات تعارض دارد.

حل این دو شبهه به این بیان است که بین دو آیه مورد نظر ، محور اصلی آیه 56 ذاریات است و آیه 179 اعراف حاشیه بر این آیه است به این بیان که خداوند متعال هدف اصلی دارد که در آیه 56 ذاریات بیان فرموده است و هدف تبعی خداوند متعال که به تبع اختیار خود مخلوقات است، در آیه 179 بیان شده است.

کسی می تواند به بندگی و عبودیت برسد که در مقام اختیار، انتخاب صحیح داشته باشد و از مفاسد و گناهان به اختیار خودش دوری کند و آن ها را ترک کند. در واقع بندگی به انتخاب و اختیار محقق می شود. اگر در اختیار و انتخاب درست انجام شود به مقام بندگی و عبودیت می رسند و اگر اختیار و انتخاب منفی باشد، انسان می شود جهنمی که هدف مذکور در آیه 179 اعراف است.

مثال : هیات امنا یک مسجد نزد نجار می روند و سفارش منبر میدهند. نجار ابتدا الوار ها و مواد اولیه را آماده میکند. بعد شروع به برش می کند و بخشی از این الوار ها در تهیه منبر استفاده می شود و بخشی از چوب ها تبدیل می شود به زوائد و آن زوائد را در تهیه آتش مطبخ یا تنور یا گرما استفاده می کند.

در این مثال قصد اصلی ساخت منبر توسط قطعه های چوب هاست و قصد تبعی استفاده از زوائد برای مطبخ و گرما بود. انتخاب و اختبار هم اره نجاری است که برخی به هدف اصلی می رسند و برخی به هدف تبعی که جهنم باشد می رسند.

علی ای حال این دو آیه نه تنها تعارض ندارند بلکه مکمل یکدیگر هستند.

قید کثیر هم در مقایسه با همان هدف اصلی است که بسیاری از این انس و جن به هدف اصلی نمی رسند.