موضوع: تفسیر موضوعی/حسادت و خیرخواهی /آیات 4 و 5 سوره مبارکه یوسف

کلام در نکات تفسیری ایات شریفه 4 و 5 سوره مبارک یوسف بود.

اختلافی در مصداق شمس و قمر بود که بیان شد.

نام حضرت یعقوب اسرائیل الله یا به گفته برخی اسرائیل است. اسرائیل یعنی بنده خدا

نکته چهارم :

زمان خوابی که دیده شده است محل اختلاف است. طبق برخی از نقل ها در شب جمعه ای که شب قدر بوده است این خواب را دیده است. که البته این شب قدر مقصود حقیقت آن است.

نکته پنجم :

در «لا تقصص» ، برحذر می دارد حضرت یوسف علیه السلام را که حسادت برادران را بر نیانگیزد (شبیه به همان مساله چشم زخم) و در واقع اثر حسادت به شرایط خود بنده بستگی دارد ، که اگر بنده ای قصد خود نمایی و خود برتر بینی داشته باشد ، اثر چشم زخم و حسادت را می پذیرد.

مومن در اصل ملجم و اهل سکوت است و حساب شده سخن می گوید. انسان تا ضرورت ندارد حرف نزند ، بلکه اگر سخن گفت تا وقتی به ضرورت نرسیده است از خودش تعریف نکند بلکه بسپارد به خداوند که اگر انسان کمالات را بازگو کند لحظه خطرناکی برای اوست. چنانچه گفتن کمالات ، مصلحت داشته باشد باید با توسل و تمسک واقعی باشد. انسان توجه به ضعف نفس خودش داشته باشد.

سخت تر و خطرناکتر از تعریف انسان از خودش ، تعریف دیگران از انسان است. مخصوصا اگر کسی باشد که غرضش تعریف به جهت پایین کشیدن انسان باشد. لکن اگر کسی با محبت و علاقه و خیر و صلاح تعریف می کند از انسان ، قصد شر ندارد لکن باز هم انسان ممدوح باید خودش را مراقبت کند که نفسش را دچار فتنه نکند.

نکته ششم :

در تکمیل مساله کوکب بودن اخوان یوسف علیه السلام چند نکته باقی است که وجه این بیان چیست؟

وجه اول بیان شد.

وجه دوم : این کوکب به اعتبار عاقبت کار است که بعد از توبه برادران یوسف است که مورد پذیرش هم قرار گرفت توبه برادران یوسف به بیان قول حضرت یوسف علیه السلام : ﴿قالَ لا تَثْريبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمين‌﴾[1] و دلیل دیگر استغفار جناب یعقوب علیه السلام برای ایشان است.

وجه سوم : این ها نبی زاده بودند و در سیاق این ایات که شمس و قمر آمده است ، بیان کوکب متناسب است.