موضوع: النواهی/آیا نهی درمعاملات باعث فساد آن می شود یا خیر؟ /فیه اقوالٌ

بحث ما درباره ی اینبود که آیا نهی در معاملات باعث فساد آن می شود یا نه؟

فیه اقوالٌ:

قول اول(قول صاحب کفایة(ره)):که گذشت.

قول دوم:(قول شیخ انصاری(ره)):ممکن است معامله ای دارای حرمت تکلیفی باشد وملازمه هم نباشد، ولی از نظر شرع ملازمه هست ودلیل ایشان روایات هستند که در مطارح الانظار ذکر شده است:

خلاصه دو روایت روز گذشته:ازدواج عبد با امه مولی خودش

که وابسته به اجازه مولی هست وفرض هم این است که این مولی اجازه می دهد.

کیفیت استدلال به این احادیث:اگر عبد عصیان خدا را کرده است دلالت بر حرمت عمل می کند وحرمت عمل مستلزم فساد خواهد بود ولی اگر معصیت خدا را نکرده باشد موجب فساد نیست

*از قول دوم که حرمت مستلزم فساد هست جواب های داده شده است:

1)محقق بهبهانی در فوائد

2)میرزای قمی در قوانین

3)صاحب کفایة در کفایة

جواب صاحب کفایة:در این روایت کلمه معصیت به صورت جمله سالبه انما عصی سیده جمله موجبه هست وکلمه معصیت در دو جا استعمال می شود یا مقل کسانی که نذر کند شراب فروشی کند

مثلا در ما نحن فیه باید عبد اجازه می گرفت...

کلمه معصیت در این روایات به معنای والا اگر مراد از معصیت وتناقض است اگر مراد از جمله عصی سیده ، مراد از معصیت حرمت تکلیفی باشد.

برای رفع تناقض چاره ای نداریم که بگوئیم مراد ازمعصیت ....

*پس ما ناچاراً برای رفع این تناقض...

مراد از معصیت در این روایت این است که عبد عملی را انجام داده که حرمت تکلیفی ندارد ولی خداوند هموز آن را تایید نکرده است.

جواب صاحب کفایة(ره):در جائی است که حرمت تکلیفی وجود نداشت.

عبارت صاحب کفایة(ره):

«ولا یخفی ان الظاهر ان یکون المراد بالمعصیة المنفی ها هنا لیس مما لم یمضاها له، کب یقع فاسدها ومن المعلوم استتباع المعصیة بهذه المعنی مرَّ فسادٍ و لا باس باطلاق المعصیة فیه انه معصیةٌ»[1]

"عبارت میرزای قمی در قوانین"

«فالمراد من المعصیة هو مجرد عدم الاذن ورخصة الشارع والا فمخالفته السید ایضاًمعصیةٌ والا حصل انه لما کان فی وغیرها مما دل علی صحة الفضولی وعدم اذن سیده غیر مُضرِّه»[2]

نظر نهائی ومختار استاد جلسه آینده انشاء الله.