موضوع: النواهی/آیا تعلق نهی به چیزی موجب فساد آن می شود؟ /امور مقدماتی

بحث ما درباره ی این لود که اگر نهی به چیزی تعلق گرفت آیا موجب فساد آن چیز می شود یانه؟ خواه آن شیئ معاملات باشد یا عبادت

امور مقدماتی

ما تا به حال دو امر از امور مقدماتی را بیان کردیم:

امر چهارم:بخشی از بحثی که نهی به آت تعلق می گیرد عبادات است، مراد ازعبادت چیست؟

علت طرح این سوال بخاطر وجود شبهه ای است که وقتی یک چیزی عبادت بود لابد امر دارد وقتی مامورٌبه شد یعنی محبوب مولی است ومصلحت دارذ،چگونه به محبوب مولی نهی تعلق می گیرد.

اصولیون برای جواب به این سوال تمام اقسام عبادت وتعاریف آن را بیان کردند.

انظار در این باب مختلف است:

1)نظر صاحب کفایة:عبادت بر سه قسم است که هر کدام دارای تعریف خاصی است:

الف)عبادت فعلیِّة :عبادتی که بالفعل امر دارد مثل صلاة وصوم و....مثلاً در عند دلوک الشمس امر به صلاة بالفعل می شود وعند رویت هلول ماه رمضان.

ب)عبادت ذاتیِّة عبادتی که عمل ذاتاً به گونه است که عبادت محسوب می شود وپرستش محسوب می شود عند العقلاء مثل سجده که پیش شارع وتمام عقلاء عالم عبادت وپرستش از نحو عمل سجودی خوب بشمار می آید.

البته سجده برای بت هم عبادت است ولی عبادت صحیح است ولی باطل.

ولو النهی از او مصلحت دارد ودارای محبوبیت ذاتیِّة خواهد بود، لذا در شریعت روس سجده خیلی تاکید کرده اند.

ج)عبادت شانیِّة وتعلیقیِّة :عمل به گونه ای است که اگر امر به او تعلُّق بگیرد عبادت محسوب می شود والا اگر نهی به او تعلُّق بگیرد عبادت محسوب نمی شود، با توجه به این تقسیم بندی صاحب کفایة برای عبادت نظر خودش را بیان می کند .

ازمیان این سه قسم عبادت عبادت ذاتیة وتکلیفیِّه داخل در محل نزاع هست ،هرچند نهی به آنها تعلق گرفته باشد وبه عبادت فعلیِّة نهی تعلُّق نمی گیرد چون مولی عبادتی را مورد فعلیَّت قرار می دهد که محبوب مولی باشد، در حال که نهی در جائی است که آن شیئ مبغوض مولی باشد.

"کلام صاحب کفایة"

«الرابع:ما یتعلق به النهی اما ان یکون عبادة او غیرها والمراد بالعبادة هنا ما یکون بنفسه وبعنوانه عبادتاً له تعالی، موجباً بذاته للتقرُّب من حضرته لولا حرمته ،کالسجود و الخضوع والخشوع له و تسبیحه وتقدیسه او ما لو تعلق الامر به کان امره امراً عبادیِّا»[1]

*قصد قربت را اصولیون 4تا معنا می کنند:

1)قصد امتثال امر

شیخ انصاری(ره): که عبادت آنست که امر به آن تعلُّق بگیرد تا مکلَّف با امتثال آن امر خدا را پرستش وعبادت کند وایشان این تعریف را بهترین تعریف می داند:

عبارت شیخ انصاری(ره)

«و الأجود في تحديدها هو ما قدمنا في بحث المقدمة من أنها ما أمر به لأجل التعبد به»[2]

نظر میرزای قمی در کتاب قوانین:ایشان دو تا تعریف کرده برای عبادت که جلسه بعد انشاء الله