موضوع: النواهی/آیا نهی به چیزی موجب فساد آن می شود یا خیر؟ /امور مقدماتی

بحث ما در مورد این بود که آیانهی به جیزی موجب فساد آن می شود یا نه؟

قبل از ورود در اصل بحث چند امر را بع عنوان مقدمه بیان می کنیم:

امر اول و دوم گذشت،حالا امر سوم:که ما در طی دو مطلب عرض می کنیم:

مطلب اول:عنوان مسئله هل النهی عن الشیئ یقتضی فساده ام لا؟

در عنوان مساله کلمه نهی وجود دارد ودر اینجا مراد از نهی آیا نهی تحریمی است یا شامل نهی تنزیهی وکراهتی هم می شود؟در ارتباط با این مساله چند نظریِّة وجود دارد:

نظر شیخ انصاری(ره) :

نهی که در عنوان مساله وجود دارد موجب فساد آن می شود که فقط شامل نهی تحریمی می شود ونهی کراهتی موجب فساد نمی شود؟

دلیل ما ظهور نهی است در حرمت ،یعنی نهی بما نهی ظهور در حرمت دارد لذا نهی در ما نحن فیه فقط نهی تحریمی است وشامل تنزیهی نمی شود، چون ملاک این است که نهی اقتضاء مبغوضیَّت را دارد، سواءٌ کان آن مبغوضیَّت به اندازه زیادی باشد که تا سرحدِّ حرمت باشد یا کراهت ومبغوضیَّت با محبوبیَّت عمل با هم منافات دارد:

«کلام شیخ انصاری(ره) در مطارح الانظار»

"ظاهر النهی الماخوذ فی العنوان هو النهی التحریمی وان کان مناط البحث فی التنزیهی موجودٌ وذلک لا یوجب تعمیم العنوان»[1]

اما نظریِّة صاحب کفایة(ره):

(ایشان با بیان نظریِّة خودشان می خواهند نظر شیخ انصاری را ابطال کنند) مراد از نهی اعم از تحریمی ویا تنزیهی.

دلیل صاحب کفایة:گرچه ظاهر نهی ظهور در نهی تحریمی دارد ولکن قرینه ای وجود دارد که ما دست از ظهور نهی بر می داریم وآن قرینه عمومیَّت است، ولی در مبغوضیت تحریمی وتنزیهی با هم فرق می کند،و وجود ملاک قرینه می شود که نهی در عنوان فقط شامل نهی تحریمی می شود، صحیح نیست.

توضیح ذلک:

نهی تحریمی وتنزیهی در عبادت با معاملات فرق می کند ولکن نهی تحریمی در معاملات موجب فساد می شود ولی نهیتنزیهی در معاملات موجب فساد نمی شود.

نهی تحریمی هم در عبادات وهم در معاملات موجب فساد می شود ولی نهی تنزیهی در معاملات موجب فساد نیست ولی در عبادات موجب فساد هست .

«عبارت صاحب کفایة»

«ظاهر لفظ النهی وان کان هو النهی التحریمی، الَّا ان ملاک البحث یَعُمُّ التنزیهی ومعه لا وجه لتخصیص العنوان . واختصاص عموم ملاکه بالعبادات لا یوجب التخصیص به، کما لا یخفی»[2]

تا اینجا دو تا نطریِّة را مطرح کردیم ، بقیه فردا انشاء الله