موضوع: اجتماع امر ونهی فی شیئٍ واحد/خروج مامورٌ به به امر مولی /دلیل سوم شیخ انصاری(ره)

دلیل سوم شیخ انصاری(ره)خروج مامور به به امر مولاست.

چون وقتی خروج مقدمه برای تخلُّص از حرام شرط واجب است،پس چگونه ذی المقدمه واجب مولوی باشد ولی مقدمه آن منهیٌ عنه و ممنوع شرعی باشد؟

چون مقدمه عقلاً ممنوع نیست والزامی است و وجوب عقلی دارد لذا از یک طرف ذی المقدمة دارای امر مولوی است ووجوب مولوی دارد واز طرف دیگر شما می گوید خروج که مقدمه است حرام است؟

در اینجا امر دائر است بین اینکه یا بگوئیم تخلص واجب نیست یا خروج حرام نیست؟یا از حرمت باید دست بکشیم یا از وجوب؟

چون تخلُّص از حرام اهم است نسبت به خروج چون مفسده بقاء در مکان غصبی بیشتر از خروج است، پس ما نمی توانیم دست از وجوب تخلص از حرام بکشیم ناچاراً باید دست از حرمت خروج بکشیم وبگوئیم حرم حرام نیست وباید بگویم خروج وجوبش وجوب مولوی است.

جواب از این استدلال که گروهی داده اند :من جمله صاحب کفایة که دو تا جواب داده اند:

جواب اول: وما قبول نداریم که ممتنع شرعی است مثل جسم بدون تَحَیُّز ومکان که عقلاً ممتنع است و ممتنع عادی غیر از ایندوست.

"عبارت صاحب کفایة(ره)"

«إنّما كان الممنوع كالممتنع إذا لم يحكم العقل بلزومه إرشادا إلى ما هو أقلّ المحذورين. وقد عرفت لزومه بحكمه ، فإنّه مع لزوم الإتيان بالمقدّمة عقلا لا بأس في بقاء ذي المقدّمة على وجوبه ، فإنّه حينئذ ليس من التكليف بالممتنع ، كما إذا كانت المقدّمة ممتنعة»[1]

*پس می شود ذی المقدمه واجب باشد ولی مقدمه عقلاً ممتنع باشد.عقل انسان کامل عین آیه قرآن است ، مثلاً در سوره والنجم می فرماید:﴿لاینطق عن الهوی ان هو الا وحیٌ یوحی﴾[2] یعنی پیامبر اکرم(ص) عقل کامل است وعین وحی است.

پس خلاصه کلام این شد که:ممنوعیَّت شرعی عین ممنوعیَّت عقلی است در حالی که عقل در مورد آن حکم نداده باشد.

جواب دوم باشد برای فردا