موضوع: اجتماع امر ونهی یا عدم اجتماع آن/نظر صاحب کفایة /تنبیهات اجتماع امر ونهی

بعد از بحث اجتما امر ونهی تنبیهاتی وجود دارد:

تنبیه اول:انسان عملی را انجام می دهد(چه عبادات چه معاملات) گاهی اختیاراً انجام می دهد وگاهی اضطراراً انجام می دهد.

قسم اول که مُسَلَّم که باطل است وقسم دوم جمعی از اصولیُّون مِنجمله صاحب کفایة به چهار صورت تقسیم بندی کردند:

1)جلسه قبل گذشت.

2)شخصی بدون سوء اختیار مضطرِّ به انجام یک عمل حرام می شود.

ولکن در این عمل حرام، ملاک واجب دیگر وجود دارد، که مقدمه برای یک ذی المقدمه واجب می شود.

مثل: صائمی که کنار دریا ایستاده وهُل داده شده داخل آب ،در اینجا این عمل حرام مقدمه ای می شود برای ذی المقدمه واجب،وآن در صورتی است که شخص جُنب است، در اینصورت هم غسلش وهو صومش صحیح است وهم صومش صحیح است وعقاب هم ندارد.

3)شخصی به سوء اختیار مُضطرَّ به ارتکاب یک حرام می شود منتهی برای این عمل حرام ملاک وجوب وجود ندارد، مثلاً شخص صائم مرود کنار مکان لغزنده دریا یا رود خانه قرار می گیرد، سُر می خورد و می افتد داخل آب، غسل جنابت هم به عهده او نیست .

فیه اقوالٌ:

1)نظر صاحب کفایة(ره) :صوم این شخص صحیح است ولکن عقاب را دارد، چون سهل انگاری کرده است، پس خودش به سوء اختیار اینکار را کرده است .

4) شخصی باشد اختیار یک عمل حرام انجام می دهد ولی این عمل حرام مقدمه می شود برای یک عمل واجب مقدمه می شود ، غسل جنابت هم به گردنش هست ولیز می خورد ومی اُفتد داخل آب، یا مثلاً کسی به زور وارد وارد خانه کسی می شود، خارج شدن یک عمل حرام است ، مقدمه برای تخلُّص از حرام است، هم ماندن وهم خروج ، هر دو حرام است، در اینصورت چندین قول وجود دارد(که آیا خروج واجب است یا نه؟):

در اینصورت پنج قول است، که در جلسه آینده مطرح خواهیم کرد، انشاء الله