موضوع: اجتماع امر نهی در شیئی واحد/شمول بحث نزاع در اجتماع امر ونهی تمام اقسام وجوب وحرمت /فیه اقوالٌ

بحث در نزاع در اجتماع امر ونهی شامل تمام اقسام وجوب وحرمت می شود یا شامل بعضی می شود؟

فیه اقوالٌ:

1)قول صاحب کفایة(ره) ومرحوم امام خمینی(ره):قائلند به شامل شدن بحث اجتماع امر ونهی تمام اقسام وجوب وحرمت بودند .

دلائل صاحب کفایة:

1)اطلاق امر ونهی در عنوان بود:"جواز اجتماع وامتناع الاجتماع امر ونهی فی شیئ واحد"که مقید به یک وجوب وحرمت خاصی نیست.

ولی گاهی اوقات اطلاق را از مقدمات حکمت می فهمند.

2)عمومیّت ادلِّه طرفداران جواز اجتماع وامتناع اجتماع شامل تمام افراد می شوند..

صاحب فصول(ره):اطلاق امر ونهی را می پذیرند فقط این اطلاق یک مانعی دارد که نمی گذارند ظهور اطلاق ابراز کرد وآن مانع انصراف است وهمچنین نهی هم اطلاق دارد ولی این اطلاق انصراف دارد، صاحب کفایة به صاحب فصول می دهند:

انصراف باید سر منشا داشته باشد که یا باید وجوب غیری، یا نهی عینی و....در میان احکام بیشتری باشد از کفائی و....

صاحب کفایة:اولاً وجود آنها بیشتر از خود آنها نیست.

ثانیاً:کثرت وجود یک فرد یا چند فرد سرمنشا انصراف نمی شود اما قسم دوم که ادعا شده که اکمل واقوی بودن سر منشا انصراف است، یعنی هر گاه کسی اکمل باشد.

اولاً: اکمل بودن در میان اقسام وجوب ها وحرمت ها وجود دارد.

کثرت استعمال یک لفظ در یک معنی سر منشا انصراف است وهمه قبول دارند الا اینکه این کثرت استعمال ما نحن فیه وجود ندارد.

پس با این بیان از بین سه سر منشا، فقط یکی سر منشا به حساب می آید که آنهم در ما نحن فیه وجود ندارد.

اشکال صاحب فصول بر صاحب کفایة(ره): ما قبول داریم که خود اطلاق ناشی از وضع نمی تواند باعث انصراف باشد، ولی اگر سر منشا انصراف با کمک مقدمات حکمت باشد، در اینجا مقدمات حکمت ودر مورد امر ونهی وجود دارد.

مقدمات حکمت:

1)مولی در مقام بیان باشد.

2)قرینه بر مراد نیاورد

3)قدر متیقن در مقام تخاطب وجود نداشته باشد.

صاحب کفایة:بر فرض که شما از طریق حکمت بخواهید اطلاق امر ونهی را ثابت کنید، بعضی از این مقدمات در مانحن فیه وجود ندارد، چون در مانحن فیه قرینه بر کلام وجود دارد ، پس تمام مقدمات حکمت فراهم نیست وآن قرینه عمومیَّت لفظ است، پس بحث اجتماع امر ونهی اطلاق دارد وشامل تمام افراد نهی وامر می شود:

پس تا اینجا قول صاحب کفایة وامام (ره) یذیرفتند که بحث اجتماع امر ونهی در تمام اقسام وجوب وحرمت جریان دارد واختصاص به فرد خاصی از وجوب وحرمت ندارد.

کلام استاد:کلام آخوند (ره) در دو جا با هم تهافت وضدیت دارد که ما در قالب دو درس آینده بیان خواهیم کرد.