ملازمات عقلیّه/ غیر مستقلّات عقلیّه/ مسئله چهارم: مسئله نهی از عبادت و معامله/ مقدّمه دوّم

موضوع: ملازمات عقلیّه/ غیر مستقلّات عقلیّه/ مسئله چهارم: مسئله نهی از عبادت و معامله/ مقدّمه دوّم

با حفظ این نکته، در مسأله نهی از عبادت و معامله دو مدّعا وجود دارد.

مدّعای اوّل: تمامی اقسام نهی جز نهی ارشادی دالّ بر مانعیّت، داخل در محلّ نزاع است.

دلیل:

صغریٰ: دخول جمیع اقسام نهی در محلّ نزاع، مقتضی برای آن موجود و مانع از آن مفقود است.

توضیح: مقتضی، عنوان بحث و ملاک بحث است. با این توضیح که از طرفی کلمه‌ی نهی در عنوان بحث، ظهور در نهی تحریمی لفظی دارد و لذا عنوان بحث با توجّه به کلمه‌ی نهی در عنوان، شامل تمامی اقسام نهی تحریمی لفظی می‌شود. و اقسام عبارتند از: نهی تحریمی لفظی نفسی، نهی تحریمی لفظی غیری، نهی تحریمی لفظی اصلی، نهی تحریمی لفظی مولوی. از طرفی دیگر ملاک بحث (المراد بملاک البحث الجهة المقصودة بالبحث و هی الملازمة بین المبغوضیّة و الفساد) نیز شامل تمامی اقسام نهی که عنوان بحث شامل آنها نشده، می‌شود. و اقسام عبارتند از: نهی تبعی تحریمی، نهی کراهی لفظی، نهی کراهی تبعی، نهی تبعی نفسی، نهی تبعی غیری، نهی تبعی مولوی. و بلکه ملاک بحث شامل نهی مستفاد از ادلّه لبیّه مثل اجماع و عقل نیز می‌شود. بنابراین، مقتضی برای دخول جمیع اقسام نهی در محلّ نزاع، موجود است و مانع از دخول در محلّ نزاع، مفقود است جز در بعضی از اقسام. مثل معامله مکروهه که اجماع بر صحّت آن قائم شده است (حقائق الاصول ج۱ ص۴۲۳). توجّه باشد که نهی تبعی از مقوله لفظ نیست بلکه از مقوله معنا است.

کبریٰ: هر چیزی که مقتضی برای آن موجود و مانع از آن مفقود است، ثابت است (بالضرورة).

نتیجه: دخول جمیع اقسام نهی در محلّ نزاع، ثابت است.

خلاصه:

عنوان بحث شامل نهی تحریمی لفظی با جمیع اقسام آن.

ملاک بحث شامل نهی تحریمی تبعی با جمیع اقسام آن و شامل نهی کراهی با هر دو قسم آن (لفظی و تبعی).

آدرس جلسه‌ی بعد:

کفایه ج۱ ص۲۸۴: الرابع ما یتعلّق به النهی ..... الخامس.