1403/10/24
بسم الله الرحمن الرحیم
ملازمات عقلیّه/ غیر مستقلّات عقلیّه/ مسئله سوّم: مسئله ضدّ / جهت چهارم: دربارهی ضدّ خاصّ
موضوع: ملازمات عقلیّه/ غیر مستقلّات عقلیّه/ مسئله سوّم: مسئله ضدّ / جهت چهارم: دربارهی ضدّ خاصّ
جواب اوّل از دلیل دوّم از طرف محقّق خراسانی:
صغریٰ: مبنای دلیل، لزوم توافق متلازمین در حکم است (در دلیل دوّم طبق هر دو تقریر از این مبنا استفاده شده که متلازمان باید در حکم موافق با یکدیگر باشند).
کبریٰ: لزوم توافق متلازمین در حکم، فاقد دلیل است.
توضیح: دربارهی متلازمین دو مدّعا وجود دارد.
الف: دلیلی بر لزوم توافق متلازمین در حکم وجود ندارد و لذا ممکن است که احد متلازمین، محکوم به حکم فعلی نباشد. بنابراین ازاله طبق تقریر اوّل، واجب و ترک صلوة، فاقد حکم فعلی است و ترک ازاله طبق تقریر دوّم،حرام و صلوة، فاقد حکم فعلی است. و خلوّ واقعه از حکم فعلی محذور نیست (واقعه طبق تقریر اوّل، ترک صلوة و طبق تقریر دوّم، صلوة است).
ب: عدم اختلاف متلازمین در حکم لازم است. چون اگر متلازمین در حکم مختلف باشند، محذور تکلیف بما لا یطاق لازم میآید. مثل اینکه استقبال الی القبلة واجب باشد ولی استدبار جُدَی که لازمهی استقبال الی القبلة است، حرام باشد[1] .
نتیجه: مبنای دلیل، فاقد دلیل است. بنابراین، دلیل دوّم اعتبار ندارد.
آدرس جلسهی بعد:
۱) مطارح الانظار طبع قدیم ص۱۱۸: امّا ثمرة هذا النزاع فلا بأس ..... و الله العالم.
۲) بحوث فی علم الاصول ج۲ ص۳۲۴: الوجه الثالث تصحیح الثمرة ..... لنا علی هذا الاعتراض.