درس تفسیر استاد درایتی
1401/03/21
بسم الله الرحمن الرحیم
حقّ كرامت/حقّ ذاتى انسان بر خدا /حقوق انسان از منظر قرآن
موضوع: حقوق انسان از منظر قرآن/حقّ ذاتى انسان بر خدا /حقّ کرامت
فائدة
۱ - اگرچه بر اساس آیات قرآن و تعلیمات دینی لعن بعضی از اشخاصی جائز بلکه حسنة و لازم شمرده شده است اما باید توجه داشت که اولا لعن نمودن اهانت و جسارت نیست بلکه صرفا دعایی بر علیه افراد است و ثانیا بعضی از افراد به اعتبار عناوین ثانوی و افعال اختیاری استحقاق لعن پیدا می کنند پس جواز لعن آن ها هیچ منافاتی با کرامت اولی آنان ندارد.
۲ - ذاتی بودن حق کرامت بدان معناست که حتی خود شخص نیز اجازه توهین و ذلیل نمودن خویش را نخواهد داشت و اذن جسارت کردن دیگران به او برای دیگران نافذ نمی باشد. همچین دین اسلام نیز هر نوع رفتار یا فعالیتی که منجر به تحقیر یا ذلت انسان شود را نیز ممنوع اعلان نموده است. در تأیید این نکته به چند روایت اشاره می کنیم :
• الشيخ المفيد في الإختصاص ، عن الصادق عليه السلام أنه قال : اخدم أخاك فإن استخدمك فلا و لا كرامة.[3]
• محمد بن يعقوب ، عن عدة من أصحابنا ، عن أحمد بن محمد بن خالد ، عن علي بن حسان ، عمن حدثه ، عن أبي عبدالله عليهالسلام قال : ما اقبح بالمؤمن ان تكون له رغبة تذله.[4]
• وعن عدة من أصحابنا، عن أحمد بن محمد بن خالد، عن أبيه، عن محمد بن سنان، عن مفضل بن عمر قال: قال أبو عبد الله (عليه السلام): لا ينبغي للمؤمن أن يذل نفسه، قلت: بما يذل نفسه؟ قال : يدخل فيما يعتذر منه.[5]
• وعن عدة من أصحابنا، عن أحمد بن محمد، عن عثمان بن عيسى، عن سماعة قال: قال أبو عبد الله (عليه السلام): إن الله عز وجل فوض إلى المؤمن أموره كلها، ولم يفوض إليه أن يذل نفسه، أما تسمع لقول الله عز وجل: ﴿ولله العزة ولرسوله وللمؤمنين﴾ فالمؤمن ينبغي أن يكون عزيزا ولا يكون ذليلا يعزه الله بالايمان والاسلام.[6]
• و عنهم ، عن أحمد ، عن علي بن الحكم ، عن علي بن أبي حمزة ، عن أبي بصير قال : قلت لأَبي عبدالله ( عليه السلام ) : يخرج الرجل مع قوم مياسير وهو أقلّهم شيئاً فيخرج القوم النفقة ولا يقدر هو أن يخرج مثل ما أخرجوا ، فقال : ما أُحبّ أن يذلّ نفسه ، ليخرج مع من هو مثله.[7]