موضوع: تفسیر /سوره بقره/ آیه 106 و 107

ادامه تفسیر آیه 107:﴿ أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصيرٍ ﴾[1] آيا نمى‌دانستى كه حكومت آسمان‌ها و زمين، از آن خداست؟! (و حق دارد هر گونه تغيير و تبديلى در احكام خود طبق مصالح بدهد؟!) و جز خدا، ولى و ياورى براى شما نيست. (و اوست كه مصلحت شما را مى‌داند و تعيين مى‌كند).

خداوند متعال ولایت مطلقه دارد و همه امور تحت قدرت اوست و قدرت لایزال خداوند متعال بر همه عالَم هستی سایه افکنده است و لذا اگر خداوند متعال اراده کند می‌تواند در یک چشم به هم زدن و کمتر از آن، عالَم را زیر و رو و نیست و نابود کند بنابراین، اگر انسان در زندگی خود به مال و ثروت یا پُست و مقامی دست یافت نباید مغرور شود زیرا مالک حقیقی همه چیز خداوند متعال است و هر آن امکان دارد که خداوند آن مال، پست و مقام را از او بگیرد. ضمن اینکه آن مال، ثروت و پست و مقام در روز مبادا دست آدمی را نمی‌گیرد و کاری از آن بر نمی‌آید لذا انسان باید بداند که ثروت و مناصب دنیوی أسبابی هستند که خداوند به انسان عنایت می‌کند و او نیز باید از آنها در راه بندگی خدا استفاده کند و بداند که خداوند هر زمانی که اراده کند می‌تواند آنها را از او بگیرد در نتیجه نباید دلش را به ثروت و پُست و مقامش خوش کند.

پس، اتّفاقاتی که در عالَم هستی می‌افتد کار بشر نیست، بلکه انسان فقط وسیله است و خداوند به او اختیار داده است که بعضی از کارها را انجام بدهد یا ترک کند و این انسان از روی اختیار بعضی کارها را انجام می‌دهد یا ترک می‌کند، کما اینکه تیری که از کمان رها شده است، به وسیله خودِ کمان رها نشده است، بلکه کمان‌دار آن را در چلّه کمان نهاده است و زِه آن را کشیده است و تیر را از کمان رها کرده است و کمان فقط نقش وسیله را دارد و کمان‌دار است که هُنر خود را به کار گرفته است و آن تیر را رها کرده است.

سعدی نیز در همین رابطه گفته است:

«گرچه تیر از کمان همی گذرد *** از کمان‌دار بیند اهل خرد»