1404/06/26
بسم الله الرحمن الرحیم
اعتبار طرق موصله «1»/طرق موصله /مقصد ششم: حجج و امارات
موضوع: مقصد ششم: حجج و امارات/طرق موصله /اعتبار طرق موصله «1»
قوله: «فاعلم: أنّ البالغ الّذي وضع عليه القلم إذا التفت إلى حكم فعليّ واقعيّ أو ظاهريّ متعلّقٍ به...».
قبل از ورود در اصل بحث و توضیح بیان مصنّف، ذکر یک نکته از باب مقدّمه لازم است و آن این که در طرح طرق موصله و بحث از اعتبار و عدم اعتبار هر یک از این طرق دو رویکرد در میان اصولیّون وجود دارد:
رویکرد اول این است که علمای علم اصول تا قبل از مرحوم شیخ انصاری بعد از بیان مباحث مدلول شناسی در صدد بحث از اعتبارسنجی و اثبات حجّیّت یا عدم حجّیّت هر یک از این طرق برمی‌آمدند و در طرح این بحث، هیچ توجّهی به مکلّف و حالات او نداشته‌اند؛ امّا از زمان مرحوم شیخ انصاری این رویکرد تغییر پیدا کرده و بعد از بیان مباحث مربوط به مدلول ادلّه شرعیّه، بحث از اعتبارسنجی هر یک از این طرق به صورت مستقلّ مطرح نمی‌شود، بلکه ابتدا وضعیّت مکلّف و حالات مختلف او نسبت به آگاهی و عدم آگاهی از حکم شرعی مطرح می‌گردد و سپس با توجّه به حالات مکلّف بحث از اعتبارسنجی هر یک از این طرق مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد؛ مثلاً مرحوم شیخ انصاری در ابتدا می‌فرمایند: «فاعلم أنّ المکلّف إذا إلتفت إلی حکم شرعيّ، فإمّا أن یحصل له الشكّ فیه أو القطع أو الظنّ» و در ادامه مباحثی را در مورد قطع و حجّیّت آن و آثار و احکام آن مثل قطع قطّاع و علم اجمالی مطرح می‌نمایند و سپس مباحثی را در مورد طرق مفید ظنّ به حکم شرعی مطرح نموده و در خصوص حجّیّت و عدم حجّیّت آن طرق بحث می‌نماید و در پایان هم بحث از شکّ و اصول عملیّه را مطرح می‌نمایند.
محقّق خراسانی؟ره؟ همین رویکرد را در ما نحن فیه در پیش گرفته و مباحث اعتبارسنجی طرق موصله را با توجّه به حالات مکلّف مطرح می‌نمایند. البته بیان ایشان از جهات مختلف با بیان استادش یعنی مرحوم شیخ انصاری تفاوت داشته و ایراداتی را نسبت به بیان مرحوم شیخ مطرح می‌نمایند که لازم است برای روشن شدن بحث از تمام جهات، تفاوت‌های موجود در کلام آنها و ایرادات مذکور به صورت مستقلّ مطرح گردد و مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
