مسأله اوّل: دیه عقل «1»/فصل سوم: دیه منافع /کتاب الديات

موضوع: کتاب الديات/فصل سوم: دیه منافع /مسأله اوّل: دیه عقل «1»

(القول في دیة المنافع و هی ثمانیة) أشیاء:

(الأوّل):

(القول في دیة المنافع)

مباحث گذشته مربوط به دیه اعضاء بوده که در قالب 23 مسأله مورد بحث قرار گرفت. اکنون به مباحث مربوط به دیه منافع پرداخته می‌شود که در مجموع 8 مسأله هستند.

(الأوّل)

بیان مسأله اوّل: دیه عقل

این مسأله در قالب چند مطلب مستقلّ مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و آن مطالب عبارتند از:

    1. حکم از بین بردن عقل به صورت کامل؛

    2. حکم از بین بردن عقل به صورت ناقص؛

    3. حکم از بین بردن عقل بر اثر جنایت دیگر؛

    4. حکم برگشتن عقل بعد از زائل کردن آن؛

    5. حکم از بین بردن حافظه به صورت کامل یا ناقص؛

    6. حکم بیهوش گردانیدن شخص.

قبل از ورود در اصل بحث و بررسی مطالب مذکور بیان یک نکته لازم است و آن این‌که جنایت عمدی بر عقل مستوجب قصاص نمی‌باشد و تنها باعث ثبوت دیه یا ارش می‌شود لذا مرحوم محقّق در شرایع در این زمینه می‌فرمایند: «و لا قصاص في ذهابه[1] و لا في نقصانه»[2] و صاحب جواهر در این زمینه ادّعای اجماع نموده و می‌فرمایند: «بلاخلاف أجده فیه[3] »[4] .