مسأله هجدهم: دیه افضاء «13»/فصل دوم: میزان و مقدار دیه /کتاب الدیات

موضوع: کتاب الدیات/فصل دوم: میزان و مقدار دیه /مسأله هجدهم: دیه افضاء «13»

2) در فرض مذکور زوجه بر زوج حرام ابدی می‌گردد؛ البته به واسطه افضاء، از حباله و عقد زوجیّت او خارج نگردیده و برای خروج از عقد زوجیّت باید صیغه طلاق جاری گردد، لذا شارح در ما نحن فیه بعد از بیان حکم اوّل یعنی وجوب نفقه زوجه بر عهده زوج تا پایان عمر یکی از زوجین، در این زمینه می‌فرمایند: «و قد تقدّم في النکاح أنّها تحرم علیه مؤبّدا مضافا إلی ذلک و إن لم تخرج عن حباله بدون الطلاق» و در مسالک الأفهام می‌فرمایند: «و قد تقدّم الحکم بتحریمها علیه بذلک[1] أبدا في بابه[2] »[3] .

مرحوم علّامه در قواعد در این زمینه می‌فرمایند: «لا یحلّ وطء الزوجة الصغیرة قبل أن تبلغ تسعا، فإن فعل لم تحرم علی الأصحّ إلّا مع الإفضاء و هو صیرورة مسلک البول و الحیض واحدا أو مسلک الحیض و الغائط علی رأي، فتحرم مؤبّدا»[4] . یعنی اگرچه مقاربت جنسی با زوجه قبل از سنّ بلوغ، حرام است ولی با انجام مقاربت، زوجه بر زوج حرام ابدی نمی‌شود و تنها در فرضی که افضاء محقّق گردد، زوجه بر زوج برای همیشه حرام خواهد شد.

البته ایشان در ادامه نسبت به این حکم که زوجه به واسطه افضاء، از حباله و عقد زوجیّت خارج نگردیده و برای خروج از عقد زوجیّت باید صیغه طلاق جاری گردد، ایراد داشته و می‌فرمایند: «قیل: و لا تخرج من حباله، و فیه نظر»[5] و ظاهرا مراد ایشان از «قیل» مرحوم ابن ادریس در سرائر است. ایشان در سرائر در این زمینه می‌فرمایند: «... و هو بالخیار بین أن یطلّقها أو یمسکها و لا یحلّ له وطؤها أبدا و لیس بمجرّد الوطء تَبِینُ منه و ینفسخ عقدها کما یظنّ ذلک[6] من لا یحصل شیئا من هذا الفنّ و لا یفهم معنی ما یقف علیه من سواد الکتب»[7] .