بیانات استاد/اخبار«من بلغ» /كتاب الحج

موضوع: كتاب الحج/اخبار«من بلغ» /بیانات استاد

در جلسه قبل ذکر کردیم کسانی که از اخبار «من بلغ» استحباب را اثبات می‌کنند عنوان انقیاد را بر این صورت مترتب کرده‌اند و انقیاد به این معنا می‌باشد که شخص فعلی را که احتمال می‌دهد که موجب تقرب به مولا می‌باشد و مقید به انجام آن فعل می‌باشد یعنی فرد متجری حرمت‌شکن نسبت به مولا می‌باشد و مرحوم شیخ(ره) می‌فرمایند که تجری حرمت شرعی نداردبلکه قبح عقلی دارد و انقیاد هم دارای حکم شرعی نمی‌باشد اما از جهت شرعی حسن می‌باشد و این حسن و قبح مربوط به فاعل می‌باشد اما این شخصی که بعنوان معصیت آن فعل را انجام می‌دهد(تجری) قبح فاعلی دارد و در انقیاد هم بهمین صورت است و طبق نظر ما(استاد) گفتیم که حق با مرحوم شیخ(ره) می‌باشد؛ چون در تجری اگر دارای مفسده ذاتیه نبود و انجام گرفت این بهیچ عنوان در مقام ثبوت مبعدی نسبت به شخص ایجاد نمی‌کند حرمت هم وجهی ندارد و همین مطلب در انقیاد هم جاری می‌شود.

بله، اگر فرد اهل انقیاد و منقاد باشد ذات باری تعالی او را بی اجر نمی‌گذارد و این مطلب در بین عقلاء هم جاری و ساری می‌باشد مثلاً فرد بدنبال این است که فعلی را که به فرد دیگر ضرر می‌رساند انجام دهد اما در واقع به آن فعل ضرر نمی‌رساند. بنابراین حکم شرعی برای تجری و انقیاد نداریم بلکه نهایت چیزی که می‌توانیم اثبات بکنیم حسن و قبح فاعلی می‌باشد و این اجر برای انقیاد هم از باب استحقاق نمی‌باشد بلکه از باب عنایت و تفضل می‌باشد.

بنابراین نمی‌توانیم استحباب را از باب انقیاد تصحیح بکنیم؛ چون انقیاد که یک عنوان کلی می‌باشد واجد حکم شرعی نمی‌باشد.