درس خارج فقه با رویکرد مسائل مستحدثه - استاد محسن فقیهی
سال تحصیلی 1401-1400
موضوع: فقه پیشگیری از جرم و آسیب های اجتماعی
موضوع درس سال آتی « فقه پیشگیری از جرم و آسیب های اجتماعی» و فهرست مطالب شامل موارد زیر است:
• بخش اول: مقدمات بحث
◦ مقدمه اول: جرم شناسی در فقه و حقوق
⁃ جایگاه فقهی، حقوقی پیشگیری از جرم
‣ الف: جایگاه فقهی پیشگیری از جرم
‣ ب: جایگاه حقوقی پیشگیری از جرم
⁃ اهمیت و ضرورت توجه به پیش گیری از جرم
‣ الف: اهمیت و ضرورت توجه به پیش گیری از جرم در قرآن
‣ ب: اهمیت و ضرورت توجه به پیش گیری از جرم در روایات
‣ ج: اهمیت و ضرورت توجه به پیش گیری از جرم در کلام فقها
‣ د: اهمیت و ضرورت توجه به پیش گیری از جرم در کلام حقوقدانان
⁃ اهداف پیشگیری از جرم
⁃ احکام و آثار جرم در فقه
⁃ جرمشناسی در منابع اسلامی
⁃ زمان پیدایش جرم شناسی
⁃ موضوع جرمشناسی
⁃ تاسیس جامعه بینالمللی جرمشناسی
⁃ رابطه جرمشناسی و علوم دیگر
⁃ تفاوت های جرم شناسی و حقوق کیفری
⁃ علوم تشکیل دهنده ساختار جرمشناسی
⁃ شاخههای جرمشناسی
⁃ جرمشناسی در ایران
◦ مقدمه دوم: توضیح الفاظ دخیل درعنوان بحث
⁃ پیشگیری
⁃ ناهنجاری
⁃ جرم
⁃ گناه (عصیان و معصیت)
⁃ انحراف
⁃ تخلف
⁃ آسیب اجتماعی
◦ مقدمه سوم: اقسام پیشگیری
⁃ پیشگیری سنتی
⁃ پیشگیری مدرن
• بخش دوم: مبانی فقهی پیشگیری وقوع از جرم
◦ وجوب حسم ماده فساد
◦ حرمت مقدمه حرام
◦ وجوب دفع منکر
◦ وجوب ارشاد جاهل
◦ وجوب پیشگیری از باب حسبه
◦ وجوب سد ذرائع
◦ حرمت اعانه بر اثم
◦ وجوب تنبیه الغافل
◦ وجوب هدایة الضال
◦ قاعده اهم و مهم
• بخش سوم: علل و اسباب پیدایش جرم و راهکارهای پیشگیری از آن در فقه و حقوق
◦ سبب اول: علل فردی
⁃ ضعف در توحید
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ ضعف در معاد
⁃ راهکار پیشگیری
◦ سبب دوم: علل خانوادگی
⁃ تزلزل بنیان خانواده
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ سخت گیری های بیش ازاندازه
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ ضعف روابط عاطفی
⁃ راهکار پیشگیری
◦ سبب سوم: علل اجتماعی
⁃ فقر و نیاز اقتصادی
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ تهاجم فرهنگی
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ دسترسی آسان به زمینه های جرم
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ دشواری امر ازدواج
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ تکنولوژی چون رسانه و فضای مجازی
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ بی کاری
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ ترک اعمال عبادی چون نماز و ...
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ ترک امر به معروف و نهی از منکر
⁃ راهکار پیشگیری
⁃ نبود قانون بازدارنده و یا عدم اجرای صحیح قوانین موجود
⁃ راهکار پیشگیری
• بخش چهارم: تطبیقات
◦ استراق سمع
◦ دوربین
◦ دزدگیر
◦ سایر مباحث