موضوع: آناتومی بدن/مو /جلسه دوم، ادامه بحث مو، فوائد و عملکرد آن، موی سر، ابرو، مژه

یک نکته

مطالبی که عرض شد و عرض می شود، یک قطره از دریای علوم اهل بیت صلوات الله و سلامه علیهم است که همین یک قطره، هزار برابرِ علمِ طبِ نوین است.

ملاحظه کنید دنیا با آن همه امکانات و میلیاردها دلار، یک تعداد واکسن برای بیماری کرونا درست کردند که عوارض زیادی دارد، آلرژی زا و گاهی کشنده است، جیوه و چیزهای دیگری که سرطان زا است را دارد. رشد سرطان در ایران صد و بیست درصد و اگر این واکسن جدید را بزنند رشد سرطان بیش از دویست درصد خواهد شد به گونه ای که هر خانه ای یک سرطانی خواهد داشت.

این هشدار ها را جدی بگیرید، قبلا هشداری دادم و نتیجه آن هشدار این است که پنجاه و پنج هزار نفر با داروهای هاریسون مرده اند. این مرگ ها با «پلی فارماسی» بود. برخی توجه کردند و دست از طب نوین برداشتند و عده ای متوجه این هشدار نشدند. هدف اصلی کم کردن جمعیت جهان است. واکسن سرطانزا می سازند تا هم پول واکسن و هم پول داروهای سرطان را بگیرند.

اما ما در طب اسلامی، واکسنی از هزار و چهارصد سال قبل برای تمام بیماری های ویروسی به نام داروی امام کاظم علیه السلام داریم.

بحث اصلی

بحث ما راجع به کارکرد اندام های بدن و بحث مو است. این بحث در حقیقت بعد چهارم آناتومی است و مطالب جدیدی مطرح می شود.

بحث فعلی راجع به درمان و پیشگیری به وسیله‌ی مو است

روش چهارم

پیشگیری از عارض شدن گرما و سرما بر مغز

اگر مو نباشد، بلافاصله بعد از قرار گرفتن در معرض آفتاب، مغز داغ می شود که این عارضه‌ی بدی است.

همچنین اگر انسان در معرض سرما قرار بگیرد، نداشتن مو باعث سرد شدن سریع مغز می شود و این نیز برای مغز ضرر دارد.

وجود مو روی سر، مانع سرد و گرم شدن ناگهانی مغز می شود.

در روایت داریم:

وَ جُعِلَ الشَّعْرُ مِنْ فَوْقِهِ لِيُوصَلَ بِوُصُولِهِ الْأَدْهَانُ إِلَى الدِّمَاغِ‌ وَ يَخْرُجَ بِأَطْرَافِهِ الْبُخَار مِنْهُ وَ يَرُدَّ الْحَرَّ وَ الْبَرْدَ الْوَارِدَيْنِ عَلَيْهِ [1]

در این روایت، امام صادق از طبیب هندی سوال می کند که موی بالای سر چه فائده ای دارد؟ طبیب گفت نمی دانم، حضرت فرمود: مو روی سر قرار داده شده است تا روغن هایی که به مو ها مالیده می شود، توسط این مو و اتصال آن به رگ خونی، به مغز برسد. بخار از آن خارج می شود و اثر گرما و سرمایی که بر سر وارد می شود، به وسیله مو بر گردانده می شود.

در اطراف فولکول فضایی وجود دارد که از آن فضا، چربی، از غده چربی خارج می شود و روی پوست سر می آید و نیز بخارات سر هم از این فضا خارج می شود. بعید نیست از خود مو نیز بخارات خارج شود. زیرا گفتیم سلول های کوتیکول که حالت پولکی دارد، اجازه بدهد تا چربی ها و بخارات از داخل مو خارج شود.

در حقیقت مو یک پوشش محافظی است که از داغ شدن ناگهانی و سرد شدن ناگهانی مغز جلوگیری می کند.

در روایت دیگر می فرماید:

ثم قد جللت الجمجمة بالشعر حتى صارت بمنزلة الفرو للرأس يستره من شدة الحر والبرد فمن حصن الدماغ هذا التحصين إلا الذي خلقه [2]

جمجمه با مو پوشیده شده است تا جاییکه مو، مانند کلاه پشمی یا مویی، برای سر شده است و سر را از شدت گرما و سرما می پوشاند. مو سپر مغز است و این سپر را خالق انسان، برای او قرار داده است.

گرمای آفتاب، مستقیما به سر نمی تابد، بلکه به مو می تابد و مانع رسیدن گرما و سرما به مغز می شود. بنابراین مو سپر مغز است.

افرادی که تاس هستند و روی سر آن ها مو نیست، گرما و سرما زود بر سر آن ها عارض می شود و صلاح این است سر خود را بپوشاند و ترجیح نیز با پوشش از جنس مو است. چیزی که امروزه معروف به کلاه گیس است. اگر موی آن طبیعی باشد، برای افراد تاس لازم است تا در معرض ضرر سرما و گرما قرار نگیرند.

روش پنجم

رنگ کردن مو

رنگ کردن، با لفظ خضاب در روایات می آید. رنگ کردن مو روشی برای درمان بیماری ها است. این روش در طب امروز مطرح نیست اما در کلام ائمه صلوات الله علیهم به وضوح بیان شده است.

روایتی از پیامبر صلوات الله علیه داریم که می فرماید:

الحناء خضاب الاسلام يزيد في المؤمن عمله ويذهب بالصداع ويحد البصر ويزيد في الوقاع وهو سيد الرياحين في الدنيا والآخرة[3]

حناء رنگ اسلام است عمل (نشاط و کار) مومن را زیاد می کند و میگرن را برطرف می کند و بینایی را برطرف می کند و توان جنسی انسان را زیاد می کند و سید گیاهان در دنیا و آخرت است.

رنگ های شیمیایی ضرر دارند اما رنگ حناء و رنگ های طبیعی درمان هستند.

افرادی که از میگرن رنج می برند، می توانند با رنگ کردن موی خود با حناء، آن را برطرف کنند.

ارتباط بین حناء و بینایی به عقل کسی نمی رسد، بلکه این علم پیامبر صلوات الله علیه است. چه موقع بشر می تواند ارتباط بین رنگ کردن مو و افزایش قدرت جنسی را درک کند؟ انسان هایی که ادعا می کنند چقدر جاهل اند. مخاطب بنده با سردمداران آمریکایی و اروپایی است.

قدر حناء را بدانید و از بو یا رنگ آن کراهت نداشته باشید.

در یک روایت دیگر می فرماید:

فيه أربع عشرة خصلة يطرد الريح من الاذنين ويجلو الغشاء عن البصر ويلين الخياشيم ويطيب النكهة ويشد اللثة ويذهب بالغشيان ويقل وسوسة الشيطان وتفرح به الملائكة ويستبشر به المؤمن ويغيظ به الكافر وهو زينة وهو طيب وبراءة (له - فقيه) في قبره ويستحيى منه منكر ونكير[4]

در رنگ کردن سر (مختص حنا نیست، رنگ طبیعی باشد مانند حناء، ورس که زرد رنگ است، کتم که تیره و سیاه است، وسمه که زیتونی رنگ است) چهارده فایده است: باد را از گوش ها طرد می کند و بینایی را جلا می دهد، خیاشیم (سینوس هایی که در انتهای بینی قرار دارد و چسبیده به پرده مغز هستند) را نرم می کند و بوی دهان را خوش می کند (شاید بدن را هم خوش بو کند) و لثه را تقویت می کند و خستگی را از بدن برطرف می کند (یعنی اعصاب را تقویت می کند) و وسوسه شیطان را کم می کند.

معادل فارسیِ ریح، باد است، اما ریح در عربی به معنای التهاب است. می تواند به معنای صدای باد باشد. افرادی که به صدای گوش گرفتار هستند و عملا در طب شیمیایی درمان ندارد، می تواند با رنگ کردن مو، درمان شوند.

افرادی که از ضعف بینایی رنج می برند، به سر خود حنا بمالند.

وسوسه شیطان یک بیماری است و جدای از وسواس است زیرا وسواسی همیشه شک و تردید دارد و دقت زیادی می کند. وسوسه به معنای ناراحتی و هم و غم و سوختن است. وسوسه به وسیله شیطان و خناس است. مثلا وسوسه به این است که چرا دیگران دارند شما ندارید یا اینکه شما این مشکل را دارید اما دیگران ندارند و این باعث کدورت در زندگی انسان می شود.

درمان خانم هایی که به علت مصرف داروهای شیمیایی و غذاهای تراریخته و مضر، مبتلا به قطع قاعدگی و عمدتا نازا شده اند، حنا بستن به سر می باشد.

شخصی به امام عسکری علیه السلام عرض می کند:

إِنَّ لِي فَتَاةً قَدِ ارْتَفَعَتْ‌ عِلَّتُهَا فَقَالَ اخْضِبْ رَأْسَهَا بِالْحِنَّاءِ فَإِنَّ الْحَيْضَ سَيَعُودُ إِلَيْهَا قَالَ فَفَعَلْتُ ذَلِكَ فَعَادَ إِلَيْهَا الْحَيْض‌[5]

دختری دارم که قاعدگی او قطع شده است امام ع می فرماید موهای سر او را با حناء رنگ کن دوباره حیض می شود...

امروز چه موقع می توانند علم پیدا کنند که خضاب با حناء حیض را برمی گرداند؟ حناء درمان یائسگی زود رس و به نحوی درمان نازایی است.

روش ششم

درمان به وسیله شستن مو

شستن سر با خطمی

در روایت می فرماید:

غسل الرأس بالختمي يذهب بالدرن وينفى (ينقى - فقيه) الأقذاء[6] ، نشرة[7] ويزيل الهم[8] و أمان من الصداع وطهور للرأس من الحزازة[9] (وهی القشرة)...

شستن سر با ختمی چرک و کثیفی را می برد و گرد و غبار را پاک می کند و نشره (درمان افسردگی، انبساط روح، باعث خوشی و خوشحالی می شود) است و هم و غم را برطرف می کند و پیشگیری (و درمان) میگرن است و پاکی سر از شوره است.

شستن سر با سدر

شستن سر با سدر هم و غم را برطرف می کند[10] و ما هم و غم را یک بیماری می دانیم.

در یک از امام صادق صلوات الله علیه آمده است:

من غسل رأسه بورق السدر صرف الله عنه وسوسة الشيطان سبعين يوما ومن صرف الله عنه وسوسة الشيطان سبعين يوما لم يعص (الله - فقيه) ومن لم يعص (الله فقيه) دخل الجنة. [11]

هر کس سرش با سدر بشوید خداوند وسوسه شیطان را هفتاد روز از او دور می کند.

روش هفتم

شانه کردن مو

در قرآن آمده است:

﴿خُذُواْ زِینَتَكُمْ عِندَ كُلِ ّ مَسْجِدٍ﴾[12]

پیامبر شانه می کردند و شانه را زیر بالش قرار می دادند و می فرمودند:

إن المشط يذهب بالوباء[13]

شانه کردن وباء(بیماری همگانی) را از بین می برد.

افرادی که می خواهند به کرونا گرفتار نشوند، مرتب موهای سرشان را شانه کنند. این کار هم باعث زیبایی و هم باعث پیشگیری از بیماری همگانی است.

در یک روایت دیگر می فرماید:

وتسريح الرأس يقطع البلغم[14]

شانه زدن بلغم را قطع می کند.

بلغم به معنای خلط است. خلط سر و خلطی که از سینه بالا می آید به وسیله شانه زدن قطع می شود.

ما معتقد هستیم، میکروب و ویروس ابتدا روی سر می نشیند و با شانه برطرف می شود اما در صورت شانه نزدن، آرام آرام از راه تنفس یا دهان وارد بدن می شود.

معتقدیم که بلغم همان کشته های گلبول سفید است.

در روایت سوم می فرماید:

كثرة تسريح الرأس تذهب بالوباء وتجلب الرزق وتزيد في الجماع[15]

زیاد شانه کردن وباء را می برد و روزی را زیاد می کند و تعداد همبستری را زیاد می کند.

در شانه، ایجاد الکتریسیته می شود و گرد و غبار را به خودش جذب می کند. بعید نیست الکتریسیته روی مغز تاثیر داشته باشد، زیرا مغز با الکتریسیته کار می کند و شانه زدن تقویت الکتریسیته می کند و بعید نیست باعث تقویت فعالیت مغز و به دنبال آن تقویت فعالیت بقیه اعضاء و از جمله اعضاء جنسی شود.

راوی از امام می پرسد وباء چیست؟ امام ع می فرماید بیماری همراه با تب است.

در یک روایت چهارمی آمده است:

وتسريح الذؤابتين يذهب ببلابل الصدر[16]

شانه کردن موهای دو طرف سر حدیث نفس را برطرف می کند.

در روایت آمده است:

التسريح بمشط العاج ينبط الشعر في الرأس ويطرد الدود من الدماغ ويطفئ المرار وينقى اللثة والعمور[17]

شانه کردن با شانه عاج فیل سبب رویش مو در سر است (درمان ریزش مو و کم مویی است) و انگل مغز را طرد می کند و مرار (گرمی صفراء و تندی سوداء) را خاموش می کند و لثه و گوشت اطراف (عمور) دندان را پاک می کند.

شاید ارتباطی ما بین وجود فیل در هندوستان و موهای بلند هندی ها باشد، زیرا آن ها از شانه عاج استفاده می کنند.

آیا انگل ها داخل خود مغز است یا داخل سینوس ها است؟ بالاخره انگل ها دیده شده است. استنشاق با آب سرد انگل های سر را می کشد و یک راه آن هم شانه زدن با عاج است.

ابرو

بعد از موی سر، نوبت به موی ابروها می رسد.

عوامل رشد مو سه چیز است: بذر (سلول یا ژن مو) ماده ای که مو را می سازد (ترکیب و ماده مو که گفته شد داء یا همان بیماری است) رطوبت

آیا این سه چیز در مورد ابرو وجود دارد؟

عرقی که از سر می آید و از پیشانی رد می شود و در نهایت به سمت ابرو می رود، ابرو مانع رسیدن عرق سر به چشم ها می باشد. ابرو کمی برجستگی دارد و باعث می شود عرق قدری در محل ابرو محبوس شود و این رطوبت باعث رشد ابروها می شود.

کسی که در صحرا می رود، می بیند گیاه در بعضی جاها رشد کرده است و این به علت وجود رطوبت در آن مکان است.

اشک چشم هم رطوبت را برای ابرو تهیه می کند و امکان دارد از مغز هم رطوبتی به سمت ابرو ترشح شود. به هرحال بعید نیست ابرو به خاطر این رطوبت ها به وجود می آیند.

ابرو در نوزاد همراه یا بعد از موهای سر است و شاید اولین موهایی که رشد می کند بعد از تولد، موهای ابرو باشد.

حکمت وجود ابروها

در روایت امام صادق ع و طبیب هندی آمده است:

قَالَ فَلِمَ كَانَ الْحَاجِبَانِ مِنْ فَوْقِ الْعَيْنَيْنِ قَالَ لَا أَعْلَمُ ... جُعِلَ الْحَاجِبَانِ مِنْ فَوْقِ الْعَيْنَيْنِ لِيَرِدَ عَلَيْهِمَا مِنَ النُّورِ قَدْرَ الْكِفَايَةِ أَ لَا تَرَى يَا هِنْدِيُّ أَنَّ مَنْ غَلَبَهُ النُّورُ جَعَلَ يَدَهُ عَلَى عَيْنَيْهِ لِيَرُدَّ عَلَيْهِمَا قَدْرَ كِفَايَتِهِمَا مِنْهُ[18]

چرا ابرو بالای دو چشم قرار دارد؟ عرض کرد نمی دانم ... بالای ابرو قرار داده شده اند تا اینکه نور وارد چشم را تنظیم کنند آیا نمی بینی ای هندی کسی که در معرض نور شدید قرار می گیرد دست خود را روی دو چشم خود قرار می دهد تا نور به اندازه وارد چشم شود؟

وقتی انسان در معرض نور شدید آفتاب قرار می گیرد، ابروهای خود را پایین می آورد یا دست های خود را روی چشم ها قرار می دهد و با این کار جلوی ورود نور زیاد به چشم را می گیرد.

درمان به وسیله ابرو

شانه کردن ابرو

در روایت داریم:

تسريح الحاجبين أمان من الجذام[19]

شانه کردن ابروها ایمنی از جذام(بیماری مسری) است.

میکروب و ویروس ابتدا روی سر می نشیند زیرا سعی می کند بیشتر در جایی که مو وجود دارد باشد زیرا زیر مو پنهان می شود و بعد به ابرو منتقل می شود.

روغن مالی کردن ابرو

دهن الحاجبين بالبنفسج يذهب بالصداع[20] و یذهب امراض العین

دو ابرو را با روغن بنفشه روغن مالی کن زیرا میگرن را برطرف می کند. بیماری های چشم را برطرف می کند.

روغن مالی ابرو درمان بیماری های چشم، به خصوص شبکیه و ورم یا نازک شدن یا پاره شدن یا سوراخ شدن شبکیه است.

در روایت دیگر می فرماید:

من أراد أن لا تنشق شفتاه ولا يخرج فيها ناسور فليدهن حاجبه من دهن رأسه[21]

هر کس می خواهد لبش ترک نخورد و اطراف لب زخم نشود (زخمی که دور آن برجسته می شود که ممکن است در مقعد یا اطراف چشم یا اطراف دهان باشد) ابروها را از روغن سرش، بمالد.

در روایت می فرماید:

دخلت على أبي عبد الله عليه السلام فشكوت اليه الرمد فقال لي أو تريد الطريف ثم قال إذا غسلت يدك بعد الطعام فامسح حاجبيك وقل ثلاث مرات (الحمد لله المحسن المجمل المنعم المفضل) قال ففعلت ذلك فما رمدت عيني بعد ذلك والحمد لله رب العالمين. [22]

بر امام صادق وارد شدم و از ورم چشم شکایت کردم فرمود درمان با ظرافت می خواهی، هنگامی که دستت را بعد از غذا می شویی و ابروهایت را مسح کن و...

خیس کردن ابروها، همانند مسح سر مطلوب است. از ما خواسته شده است که هر روز سه یا پنج مرتبه وضوء بگیریم و آن شستن صورت و مسح سر است. حتما منافعی دارد که شارع آن را سفارش کرده است. شاید با جذب آب به داخل چشم، مانع از خشکی آن می شود.

روایت دیگر می فرماید:

شكوت إلى أبي عبدالله ع ذلك فقال : إذا أنت فرغت من الفريضة فضع سبابتك اليمنى على عينيك وقل : سبع مرات وأنت تمرها على حاجبك الايمن « يا حنان اشفنيي ، يا حنان اشفني » ثم أمرها سبع مرات على حاجبك الايسر ، وقل : « يا منان اشفني » ثم ضع راحتك اليمنى على هامتك وقل : « يا من سكن له ما في السموات وما في الارض صل على محمد وآله وسكن مابي » ثم انهض إلى التطوع[23]

هر وقت نماز واجب را تمام کردی انگشت اشاره دست راست را روی دو چشم قرار بده و هفت مرتبه بگو در حالی که بر ابروی راست عبور می دهی یاحنان اشفنی و بعد هفت مرتبه بر ابروی چپ مرور بده و بگو یا منان اشفنی ...

این کار مستحب است و سبب درمان می شود زیرا در روایت می فرماید «اشفنی» و از خدا طلب شفاء می کند.

بنابراین مسح کردن ابرو و چشم ها گاهی با دست مرطوب است مانند بعد از وضوء و گاهی به صورت خشک صورت می گیرد مانند مورد اخیر و گاهی هم با خاک مانند تیمم انجام می شود. انسان دستش را روی خاک می زند و از موی سر تا ابرو بکشد و تیمم کند.

مژه

بحث بعدی راجع به مژه است

در روایت آمده است:

تأمل يا مفضل الجفن على العين كيف جعل كالغشاء والأشفار كالأشراج وأولجها في هذا الغار وأظلها بالحجاب وما عليه من الشعر[24]

تامل کن ای مفضل این پلک مانند یک پوشش است و مژه ها مانند بند و آن مژه ها مانند دیوار است که از ورود چیزها در چشم می شود و آن چه که از سر نازل می شود (عرق) مانع ورود آن به چشم می شود و مژه ها باعث حجاب چشم هستند.

زمانیکه هوا خاکی است، چشم ها تقریبا بسته می شوند و توری برای مانع شدن خاک از ورود به چشم تشکیل می شود.

علاوه بر این ها مژه ها باعث زیبایی هستند.

در روایت آمده است:

الكحل ينبت الشعر[25] ويحد البصر[26] ويجفف الدمعة ويعذب الريق ويجلو البصر[27]

می فرماید با اثمد سرمه بکشید زیرا سبب رشد مژه می شود و چشم را تقویت می کند و آبریزش چشم را برطرف می کند و آب دهان را شیرین می کند و چشم را جلا می دهد.

افرادی که می خواهند مژه های بلندی داشته باشند، سرمه بکشند.