درس خارج اصول استاد رضازاده
99/10/24
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مختار در قسم اول/تنبیه سوم/ اصول عملیه
کلام در قسم اول استصحاب کلی بود که مرحوم شیخ و آخوند فرمودند هم استصحاب کلی و هم استصحاب فرد جاری است بر این کلام آخوند و شیخ هم مرحوم میلانی و خوئی به تبع استادشان محقق اصفهانی و هم مرحوم ایروانی اشکال کردند.اقول
ولی به نظر می رسد که اشکالی که بر قسم اول وارد است همان فرمایش محقق اصفهانی است که دو شاگرد فاضل او میلانی و خوئی قبول کردند.و آن اینکه یک استصحاب بیشتر جاری نیست (چه یک اثر باشد و یا دو اثر باشد ) آنهم نسبت چیزی که اثر در او است یعنی اگر محل ابتلاء کلی است ، استصحاب کلی جاری است و اگر محل ابتلاء فرد است، استصحاب در فرد جاری است.ولی آنچه محقق ایروانی فرمودند:ایشان دو فرمایش داشتند:یکی نسبت به قسم اول که ایشان فرمودند که یک استصحاب بیشتر نیست بخاطر اینکه اگر دو استصحاب هم در کلی و در فرد جاری باشد لازمه این حرف این است که نسبت به فرد ، دوبار و دو تا حکم ظاهری جعل شود یعنی نسبت به فرد دو استصحاب جاری می شود و بر طبق هر استصحابی حکم ظاهری جعل می شود پس نسبت به فرد دو حکم ظاهری جعل بشود و حال اینکه یک حکم بیشتر نیست.اقول:
ممکن است جواب از این اشکال این باشد که :استصحاب در چیزی جاری است که اثر در او است بنابراین اثر در همان فرد است و اگر آن محل ابتلاء بود استصحاب در همان اثر جاری است و اگر اثر در کلی است و محل ابتلاء بود استصحاب در کلی است پس یک استصحاب بیشتر نیست و دو تا استصحاب نیست تا حکم در مورد فرد جعل بشود.ایراد محقق ایروانی در همه اقسام استصحاب کلیاصلا ان کلی برای ما قابل درک نیست اگر استصحاب در کلی جاری باشد باید حکم ظاهری مطابق کلی جعل بشود و حکم ظاهری مطابق با همان فرد جعل می شود.اقول:
این اشکالش این است که وجدانا به نفس خودمان که مراجعه می کنیم می بینیم که کلی تصوری می شود و کلی را درک می کنیم مثل اینکه وقتی که کلی انسان در ضمن زید در دار بود همانطوری که زید را وجدانا تصور می کنیم و وجدانا انسان که کلی است که یکی از افرادش زید است ، را هم تصور می کنیم پس استصحاب در کلی جاری است اگر اثر در آن کلی داشته باشد.و یا در حدث که جامع بین بول و منی است مثل کسی که یقینا محدث است نمی داند یا بول و یا منی؟ و و ضوء گرفته است شک می کند حدث او بر طرف شده یا نه ؟ اگر بول بوده بر طرف شده و اگر منی بوده برطرف نشده است بنابراین وجدانا کلی حدث را درک می کنیم وجدانا محدث شدم و نمی دانم در ضمن بول و یا منی است ؟
