درس خارج اصول استاد رضازاده

موضوع: اصول علمیه/استصحاب /شرایط استصحاب

ان قلت:

آنچه که در این وجه بیان شد مبنی بر این است که قائل بشویم که مشتق حقیقت در خصوص من تلبس است و ظهور قضایا در فعلیت موضوع است و اما اگر قائل به اعم از خصوص تلبس به مبدا و من مضی تلبس از مبدء بشویم شامل قاعده یقین هم می شود.

قلت:

بله اگر الفاظ مشتق اعم از تلبس به مبدء باشد کلام شما صحیح است ولی مراد به مشتق مانند عالم و ناصر است از مفاهیم افرادی و مشتقات اصطلاحی است.

به عبارت دیگر:

مشتقات اسم فاعل و مفعول و مانند این دو نه جوامد و آنچه شبیه جوامد مثل حر و زوج چه اینکه این مشتقات حقیقت در خصوص من تلبس است.

و سر این مطلب که مشتقات اصطلاحی است که ظهور در فعلیت موضوع دارد به نحو اجمال این است که نسبت مضاف بودن در مشتقات ثابت است بخلاف جوامد و مشابه جوامد و مشتقات به کمک این نسبت اعم است ولی این نسبت در جوامد و مشابه جوامد مفقود است پس در جوامد جاری نیست.

ان قلت:

مراد به حال همانا حال تلبس است و آن حال تلبس در قاعده یقین هم ثابت است چه اینکه مورد یقین در حال حدوث یعنی مکلف متلبس به یقین بوده است.

قلت:

حال تلبس به نسبت به آنچه که مستقلا ملاحظه می شود و حال تلبس درباره او جاری است و یقین چون که در لا تنقض الیقین طریق به متیقن است و بوسیله او متیقن را می بینیم و ملحوظ آلی و تبعی برای متیقن است و متیقن همانا ملحوظ استقلالی است ولی در قاعده یقین چون متیقن مشکوک است و متیقنی در بین نیست تا تلبس نسبت به آن ملاحظه شود.

فرق بین ان قلت دومی با ان قلت اولی در این است که در اولی برهان مرحوم نائینی تمام نیست بنا اینکه مشتق موضوع اعم باشد و تمام برهان نائینی است بنا بر اینکه موضوع خصوص من تلبس است. و در ان قلت دومی برهان نائینی تمام نیست همچنین بنابر اینکه وصفش خصوص من تلبس به مبدء باشد.