درس خارج اصول استاد رضازاده

موضوع: اصول علمیه/استصحاب /شرائط استصحاب

مقدمه ششم

مقصود از قضیه در باب استصحاب همان قضیه منطقی نیست بلکه هر چیزی که حمل را قبول کند مثل یقین به عدالت زید جوری که این قضیه به قضیه زید عادل بر می گردد و مقصود از موضوع در مقام موضوع خارجی نیست بلکه مراد از موضوع در قضیه معنای اصطلاحی هم نیست بلکه موضوع آن اعم از معنای اصطلاحی و هر چیزی که در یقین دخالت دارد مثل ملابسات یعنی موقعیتی که من در ان موقعیت یقین دارم مثل قیام زید در خانه عمرو یقین داشتم چه اینکه غیر از قیام در خانه بکر است.

مقدمه هفتم

مشکوک یا همان حکم جزئی است و یا حکم کلی است و اما اول که حکم جزئی است در شبهات موضوعیه است و استصحاب در شبهات موضوعیه بلحاظ همین احکام جزئی است و در غیر این صورت خود موضوع خارجی اثر ندارد تا استصحاب در او بحاظ آن اثر جاری بشود.

و منشاء شک در حکم جزئی مثل به نجاست این فرش یکی از امور چهار گانه است:

1: شک در بقاء موضوع مثل شک در بقاء وجوب الانفاق بر این زوجه بواسطه شک در وجود زوجه است.

2: شک در حدوث مزیل مثل شک در بقاء طهارت بواسطه شک در حدوث حدث

3: اشتباه غایه مثل شک در روشن شدن فجر که روشن فجر است و یا برق؟

4: شک در تحقق مصداق غایت

و در موارد شک در حکم جزئی باید قائل به تفصیل شد بین جایی که ترتب حکم بر موضوع و تسببش شرعی است مثل زوجیه سبب وجوب انفاق بر زوجه است پس استصحاب در سبب و موضوع یعنی بقاء زوجیه جاری می شود نه در وجوب انفاق بر زوجیت و بین جایی که تسبب شرعی نباشد استصحاب در نفس حکم جزئی نه در موضوع جاری می شود.

و منشاء در حکم کلی شک یا در نسخ یا غایه حکم یا مصداق غایت است که در مقدمه پنجم بیان کردیم.