درس خارج اصول استاد رضازاده

موضوع: اصول علمیه/استصحاب /خلاصه تنبیه سیزدهم

ادامه خلاصه مطالب تنبیه سیزدهم

6 : مرحوم میلانی می فرمودند : هیئات فعل ها استقلال وجودی ندارند و هیئات شبیه لباسی است که به تن کسی پوشیده می شود و نیاز به مبداء دارد بلکه این هیئت فعل ها وضع شدند که نسبت فعل به فاعل و یا به مفعول را انشاء و بیان کنند و فرقی ندارد که فعل ماضی و یا مضارع او امر باشد. و اینکه فقط به فعل ماضی و مضارع اخبار و یا خبر می گویند و برای امر طلب می گویند نه خبر بخاطر این است که در هئیت فعل ماضی و مضارع منشاء و آنچه انشاء شده در فعل ماضی و مضارع تصدیق و حکایت است و بدیهی است که هر تصدیق و حکایتی در خارج دارای واقع است که از او حکایت می کند و ممکن است آنچه با هئیت در خارج انشاء مطابقت با حکایت بکند و یا مطابقت نکند بخلاف هئیت فعل امر که این گونه نیست و تصدیق چیزی نیست و طلب در او چیزی نیست.

7 : مرحوم میلانی می فرمودند : که اگر در کلام اداه محدود کننده مفاد کلام باشد مثل صم الی اللیل یا اجلس الی اللیل که الی اللیل محدود می کنند جلوس و صوم را پس اگر اداه به ماده بر گردد مفهومی برای کلام نیست چون معنایش این است که امساک تا شب باید اتیان بشود و اگر اداه به هیئت بر گردد چون متکلم طلب همانطوری که ظاهر اداة غایت که مربوط هیئت است و نه ماده به ناچار برای کلام مفهوم خواهد بود چه اینکه معنایش این است که فاعل متلبس به روزه است تا شب است یعنی و این معنا منافات با روزه در شب دارد.

8 : مرحوم خوئی در مصباح الاصول می فرماید که بحث در این تنبیه سیزدهم بحث صغروی است بعد از اینکه همه در کبری اتفاق نظر دارند پس بحث فقط در تعیین موارد رجوع به عام است و موارد رجوع به عام از موارد استصحاب حکم خاص تشخیص داده شود.

و بحث ما در مقام بیان تعارض عام با استصحاب نیست چه اینکه استصحاب اصل عملی است و اصل عملی جایگاهی در کنار دلیل لفظی ندارد.

9 : بحث در مقام در تخصیص مجعول است نه در تخصیص جعل که راجع نسخ به نسخ است و هیچ تلازمی بین جعل و مجعول از جهت استمرار و عدم استمرار نیست.

10 : مرحوم میلانی به استادش مرحوم نائینی نسب داده است که زمان اگر قید متعلق باشد ممکن است که شارع قید بودن زمان را با دلیل اول اثبات کند مثلا بگوید که یجب الوفاء بالبیع في کل زمان و اگر زمان قید حکم باشد ممکن نیست که شارع قید بودن را با دلیل اول اثبات کند چه اینکه زمان عرض است و عرض متاخر و بعد از معروض خود خواهد آمد پس باید برای اثبات قید بودن محتاج دلیل دیگری که دلالت بر استمرار حکم ثابت در دلیل اول بکند و در هنگام شک بعد از تخصیص زدن خاص به استصحاب خاص مراجعه می شود نه عموم عام.

11 : مرحوم میلانی دو جواب از کلام نائینی جواب دادند که یک جواب را منسوب به استادش مرحوم محقق اصفهانی دادند و یک جواب را به خود نسبت داده است.