درس خارج اصول استاد رضازاده

موضوع: اصول عملیه/استصحاب /تنبیه دوازدهم

بیان کردیم دو فایده بیان شد و در فایده اول معلوم شد که ممکن علم و یقین باشد ولی تسلیم و عقد قلب نباشد و برای این مدعی استدلال به ایه شریفه وجحدوا استدلال شد و گفتیم این استدلال به این آیه تمام نیست.

فایده دوم

آیا شخص کتابی یعنی پیروان حضرت موسی و پیروان حضرت عیسی برای اثبات بقاء شریعت خودش ممکن استدلال به استصحاب کند و یا خیر؟

آنها بگویند ما و شما قبول داریم که دین حضرت موسی و عیسی قبلا بوده است و شما مسلمان ها ادعا می کنید که با آمدن اسلام ادیان دیگر منسوخ شده است ولی ما پیروان حضرت موسی و عیسی می گوییم نسخ نشده است و شک در بقاء دین خودمان می کنیم و استصحاب بقاء ادیان خود را می کنیم.

قبل از توضیح مقدمه بیان می کنیم

مرحوم شیخ در رسائل می فرماید تحت امر نهم داستانی نقل می کنند که بعضی از فضلاء و بزرگان که احتمالا سید بحر علوم در مناظره با علماء یهودی شهر ذی الکفل گفت که ما با استصحاب اثبات می کنیم شریعت حضرت موسی است و بحر علوم می فرماید که آن موسی که اعتراف کرد که پیامبر بعدش حضرت رسول است و موسی که اعتراف نکند را نبوده و اگر بوده آن موسی را قبول نداریم

بعد کتابی به مرحوم بحر علوم اشکال می کنند که موسی یک فرد بیشتر نبوده که بخواهید دو بخش کنید که اگر این موسی بوده فکذا و اگر موسی نبوده فکذا..

بعد مرحوم شیخ انصاری اشکال عالم یهودی را قبول کرده است

و بعد به مرحوم شیخ اشکال می کنند که اگر خودمان موسی را درک می کردیم وخودمان دیده باشیم کلام عالم یهودی صحیح است جزئی قابل تقیید نیست و نمی شود گفت اگر این است و یا اگر آن است.

ولی اگر خودمان درک نکردیم می توانیم بگوییم مصداق این عنوان است و یا مصداق ان عنوان است؟ و معلوم نیست و مقصود بحر علوم این بوده است که موسی که است مصداق نبوت است که اعتراف کرده است و یا مصداق نبوتی که اعتراف نکرده است؟ مثل شخصی امده به مشهد نمیدانیم اهل مشهد و یا اهل قم است و این تعبیر تردید صحیح است.

اینک در جواب آن سوال می گوییم

ممکن نیست پیروان حضرت موسی و عیسی به استصحاب برای اثبات نبوت خودشان تمسک کنند چه اینکه این استصحابی که تمسک می کنند یا استصحاب از شزیعت قبلی گرفته شده و با همان استصحاب می خواهد اثبات نبوت دین خود را بکند و یا استصحاب را از شریعت اسلام گرفته است

اگر استصحاب از شریعت قبلی بوده این استصحاب را مسلمان قبول ندارد پس یهودی مدعی خودش را اثبات می کند با چیزی که مسلمان قبول ندارد.

و اگر استصحاب از اسلام گرفته به او تمسک کند او تمسک به استصحابی کرده که در اسلام بوده و این معنایش این است تو استصحاب اسلام را قبول کردی و وقتی تو این استصحاب اسلام را قبول کردی خود به خود دین نبوت حضرت موسی و عیسی را از بین بردی.