درس خارج اصول استاد رضازاده
1400/08/12
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: اصول عملية/استصحاب /تنبیه هشتم
محقق ایروانی بر فرمایش مرحوم آخوند در این تنبیه هشتم اشکالی می کنند.
مرحوم آخوند در کفایه عبارتشان این است که « فلیس استصحاب الشرط او المانع لترتیب الشرطیة او المانعیة بمثبت کما ربما یتوهم.»[1]
توضیح عبارت : دليلى ندارد كه در باب استصحاب، چنين خصوصيّتى قائل شويم که بگوئيم بايد آن مجعول، مجعول استقلالى باشد نه تبعى بلكه اگر مجعول تبعى هم باشد يعنى اختيار، وضع و رفعش به دست شارع باشد، مانعى ندارد بنابراین مى‌گوئيم در جزئيّت للمأمور به و شرطيّت للمأمور به- كه مجعول تبعى هستند، مى‌توان استصحاب، جارى نمود و اصل مثبت نیست همانطوری که توهم شده است.
و مرحوم محقق ایروانی در نهایه النهایه می فرماید : « قوله: فليس استصحاب الشرط و المانع: عدم كون الاستصحاب المذكور مثبتا ليس من فروع هذه المسألة، بل من فروع المسألة السابقة. و امّا نتيجة هذه المسألة فهي جريان هذا الاستصحاب في مقابل عدم جريانه رأسا، و لو قلنا بالأصل المثبت، حيث لا أثر مرتب على ذلك و لو مع الواسطة.»[2]
در این تنبیه هشتم که استصحاب شرط شرطیت ثابت می شود یا نه؟ و نظیر آن مربوط به این است که استصحاب جاری نیست ولو قائل باشیم اصل مثبت حجت است ولی آنچه آخوند در این تنبیه هشتم بیان کرده است ربطی به اصل مثبت ندارد و در اینجا جای اسصحاب نیست ولو اصل مثبت قبول داشتیم چه اینکه اگر مستصحب خودش اثرش نداشت ولی اثر مال کلی بود سوال این است آیا استصحاب جاری می شود و یا نه؟
بنابراین این کلام آخوند که در این تنبیه هشتم فرمودند که اصل مثبت نیست ربطی به این بحث ندارد چون می خواهیم بگوییم جای استصحاب نیست ولو اینکه اصل مثبت را قبول بکنیم.
