درس خارج اصول استاد رضازاده

موضوع: اصول عملية/استصحاب /تنبیه هشتم

مرحوم شیخ دو اشکال کردند که یک اشکال این بود استصحاب شرطیت و مانعیت جاری نیست و یکی استصحاب وضوء و یا نجاست جاری نیست.

اقول

ممکن است در هر دو مورد استصحاب جاری باشد و اشکالی هم وارد نیست.

اما نسبت شرطیت و مانعیت و جزئیت

مانعی برای اجراء استصحاب نیست بخاطر اینکه اگر چه در خود شرطیت و مانعیت و جزئیت انتزاعی هستند و استصحاب جاری نباشد ولی استصحاب در آن امری که مشروط است به شرط و یا مشروط به عدم مانع و یا به اجزائی در آن امر ما استصحاب جاری می کنیم بخاطر اینکه ما وقتی شک داریم در شرطیت وضوء و یا در شرطیت استقبال و یا فرض کنید جای گیر کرده و نمی داند در این شرائط استقبال شرط است و یا شرط نیست وضوء شرط است و یا شرط نیست و بجای اینکه ما استصحاب در شرطیت جاری کنیم استصحاب می کنیم بقاء امر به آن شرط را و بلاخره مشروط به این شرط خود صلوة است و صلوة مشروط به استقبال به وضوء است و استصحاب در این شرطیت جاری نیست ما استصحاب می کنیم بقاء امر به صلوه را می گوییم قبلا امر به صلوة بوده است و الان در این شرائط نمی دانم ان امر است و یا نیست ؟ استصحاب می کنم بقاء امر را و قهرا شرطیت ثابت خواهد شد.

اما نسبت به وضوء

استصحاب هم در او جاری نیست ولی از طریق اکتفاء در مقام امتثال وارد می شویم و می گوییم ولو استصحاب در خود وضوء جاری نیست ولی لا تنقض شامل او می شود وبا اجراء لا تنقض ما احتمال می دهیم که همین عمل که ما الان شک در صحت او داریم همین عمل درست است همانطوری که در قاعده فراق و تجاوز است مثلا که عمل محتمل در نماز است صحیح باشد یا نباشد؟ می گوییم عمل درست است و بحکم قواعد فقهی می گوییم این عمل مشکوک محتمل صحیح است.