< فهرست دروس

درس خارج فقه استاد هادی نجفی

1401/03/25

بسم الله الرحمن الرحیم

 

موضوع: سَحق/ مجازات و حدّ سحق/

 

محقّق می فرماید :
و الأجنبيّتان إذا وجدتا في إزار مجرّدتين، عزّرت كلّ واحدة دون الحدّ.[1]

در صورتی که دو زن بیگانه که نسبتی با یکدیگر ندارند به حالت برهنه در یک بستر قرار بگیرند، هر کدام از آنها به کمتر از یکصد تازیانه مورد تعزیر قرار می گیرند.
شرح
حکم همبستری دو زن بیگانه
بین اصحاب در مقدار مجازات دو زن بیگانه که نسبتی با یکدیگر ندارند و به حالت برهنه در یک بستر قرار گرفته باشند،اختلاف فتوا وجود دارد - چنانچه در بحث همبستری دو مرد بیگانه نیز گذشت - به نحوی که در این فرض پنج نظر وجود دارد که عبارتند از؛
1) یکصد ضربه تازیانه
این نظر را شیخ صدوق (ره) و ابن جنید اسکافی(ره) که از قدمای اصحابند، اختیار کرده اند.[2]
البته از کلام شهید ثانی(ره) در مسالک نیز میل به نظر فوق ظاهر می شود.[3]
2) نود و نه ضربه تازیانه
این نظر مورد فتوای محقق خوئی(ره) است و البته آیت‌الله خمینی (ره) آنرا از باب احتیاط واجب می دانند.[4]
3) سی الی نود و نه ضربه تازیانه ، طبق مصلحتی که مجری احکام می داند.
نظر شیخ طوسی (ره) و قاضی ابن برّاج و ابن ادریس و علامه در مختلف و فیض کاشانی (رحمهم الله) بر این قول قرار گرفته است.[5]
4) ده الی نود و نه ضربه تازیانه
نظر شیخ مفید(ره) [6] طبق آن است و نیز از کلام ابن زهره (ره) و ابوالصلاح حلبی(ره) این قول ظاهر می شود. [7]
5) تعزیر به کمتر از حد (کمتر از یکصد تازیانه)
نظر محقق حلی (ره) در دو کتاب‌شان یعنی شرایع و مختصر النافع و نیز نظر علامه حلی (ره) در بیشتر کتبشان و شهید اول (ره) بر این قول قرار گرفته است. نیز از کلام شهید ثانی(ره) در شرح لمعه این قول ظاهر می شود. صاحب جواهر (ره) نیز این نظر را به عنوان احتمال قوی دانسته است.[8]
دلیل حکم
باید گفت روایات وارده در مسأله چهار طایفه هستند که به شرح زیر می باشد.
1) روایاتی که صرفاً بر حرمت این فعل دلالت دارند و مجازاتی را برای آن معین نکرده اند.
الف) خبر مکارم الاخلاق طبرسی
الْحَسَنُ بْنُ الْفَضْلِ الطَّبْرِسِیُّ فِی مَکَارِمِ الْأَخْلَاقِ عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: لَا تَبِیتَنَّ الْمَرْأَتَانِ فِی ثَوْبٍ وَاحِدٍ إِلَّا أَنْ تُضْطَرَّا إِلَیْهِ.[9]
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: نباید دو زن بیگانه در یک بستر به صورت برهنه کنار یکدیگر باشند مگر آنکه ضرورت وجود داشته باشد.
در این روایت نهی وجود دارد که دلالت بر حرمت دارد.
ب) خبر دیگر مکارم الاخلاق طبرسی
وَ عَنْهُ ع قَالَ: لَا یَنَامُ الرَّجُلَانِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ إِلَّا أَنْ یُضْطَرَّا فَیَنَامَ کُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِی إِزَارِهِ وَ یَکُونَ اللِّحَافُ بَعْدُ وَاحِداً وَ الْمَرْأَتَانِ جَمِیعاً کَذَلِکَ وَ لَا تَنَامُ ابْنَةُ الرَّجُلِ مَعَهُ فِی لِحَافِهِ وَ لَا أُمُّهُ.[10]
نباید دو مرد در یک بستر بیارامند مگر آنکه ضرورت ایجاب کند پس هر کدامشان در لباس و بستر خود بخوابد و لحاف بینشان باشد ، و حکم در مورد دو زن نیز چنین است . نباید فرزند دختر با پدرش یا مادرش به تنهایی در یک بستر قرار بگیرند.
ج) خبر مناهی نبی (صلی الله علیه و آله)
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ شُعَیْبِ بْنِ وَاقِدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ زَیْدٍ عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ ع عَنِ النَّبِیِّ ص فِی حَدِیثِ الْمَنَاهِی قَالَ:...وَ نَهَی أَنْ تُبَاشِرَ الْمَرْأَةُ الْمَرْأَةَ وَ لَیْسَ بَیْنَهُمَا ثَوْبٌ[11]
شیخ صدوق (ره) در حدیث مناهی پیامبر خدا صلی الله علیه و آله آورده ... حضرت از اینکه دو زن به صورت برهنه در یک بستر قرار بگیرند ، نهی نمودند.
د) معتبره غیاث بن ابراهیم
وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی الْخَزَّازِ عَنْ غِیَاثِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ ع قَالَ: قَالَ عَلِیٌّ ع مُبَاشَرَةُ الْمَرْأَةِ ابْنَتَهَا إِذَا بَلَغَتْ سِتَّ سِنِینَ شُعْبَةٌ مِنَ الزِّنَا.[12]
امام صادق از پدرشان علیهماالسلام فرمودند: امیرمؤمنان علی علیه‌السلام فرمود: اینکه یک مادر با فرزند دختر شش ساله اش در یک بستر به صورت برهنه قرار بگیرند،یکی از شعبه های زنا محسوب می شود.
در مورد سند روایت باید گفت بواسطه وجود غیاث بن ابراهیم که عامی ثقه می باشد، معتبره محسوب می‌شود.
2) روایاتی که دلالت بر مجازات به کمتر از حد یکصد تازیانه دارد.
به عنوان نمونه در صحیحه معاویه بن عمار آمده است؛
مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ یُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع الْمَرْأَتَانِ تَنَامَانِ فِی ثَوْبٍ وَاحِدٍ فَقَالَ تُضْرَبَانِ فَقُلْتُ حَدّاً قَالَ لَا قُلْتُ الرَّجُلَانِ یَنَامَانِ فِی ثَوْبٍ وَاحِدٍ قَالَ یُضْرَبَانِ قَالَ قُلْتُ: الْحَدَّ قَالَ لَا.[13]
معاویه بن عمار گوید از امام صادق علیه‌السلام پرسیدم حکم دو زن که در یک بستر با حالت برهنه باشند چیست؟ فرمود: بوسیله تازیانه مجازات می شوند. گفتم: منظورتان یکصد تازیانه است؟ فرمود: نه. گفتم حکم دو مرد در این حالت چیست که حضرت همان نظر قبل را فرمودند.
قابل ذکر است که این روایت مستند قول پنجم می باشد.
3) روایاتی که دلالت بر تعزیر با سی تازیانه دارد.
در خبر سلیمان بن هلال آمده است؛

وَ عَنْهُ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدِ الصَّمَدِ بْنِ بَشِیرٍ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ هِلَالٍ قَالَ: سَأَلَ بَعْضُ أَصْحَابِنَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ جُعِلْتُ فِدَاکَ الرَّجُلُ یَنَامُ مَعَ الرَّجُلِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ فَقَالَ ذَوَا مَحْرَمٍ فَقَالَ لَا قَالَ مِنْ ضَرُورَةٍ قَالَ لَا قَالَ یُضْرَبَانِ ثَلَاثِینَ سَوْطاً ثَلَاثِینَ سَوْطاً قَالَ فَإِنَّهُ فَعَلَ قَالَ إِنْ کَانَ دُونَ الثَّقْبِ فَالْحَدُّ وَ إِنْ هُوَ ثَقَبَ أُقِیمَ قَائِماً ثُمَّ ضُرِبَ ضَرْبَةً بِالسَّیْفِ أَخَذَ السَّیْفُ مِنْهُ مَا أَخَذَهُ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ فَهُوَ الْقَتْلُ قَالَ هُوَ ذَاکَ قُلْتُ فَامْرَأَةٌ نَامَتْ مَعَ امْرَأَةٍ فِی لِحَافٍ فَقَالَ ذَوَاتَا مَحْرَمٍ قُلْتُ لَا قَالَ مِنْ ضَرُورَةٍ قُلْتُ لَا قَالَ تُضْرَبَانِ ثَلَاثِینَ سَوْطاً ثَلَاثِینَ سَوْطاً قُلْتُ فَإِنَّهَا فَعَلَتْ قَالَ فَشَقَّ ذَلِکَ عَلَیْهِ فَقَالَ أُفٍّ أُفٍّ أُفٍّ ثَلَاثاً وَ قَالَ الْحَدَّ.[14]

بعضی از علمای ما از امام صادق علیه‌السلام پرسیدند: حکم دو زن که در کنار یکدیگر در یک بستر به صورت برهنه باشند،چیست؟ فرمود: آن‌دو محرمند؟ گفتم: نه،
فرمود: ضرورت وجود دارد؟ گفتم: نه، فرمود: مجازات هر کدام سی تازیانه است. پرسیدم: در صورتی که این کار تکرار شود چه؟ این سخن بر حضرت گران آمد و سپس سه مرتبه فرمودند: اف،اف،اف، کاری ناپسند و چندش آور مرتکب شدند. و فرمود: در صورت تکرار مورد مجازات حد (یکصد تازیانه) قرار می گیرند.
در مورد سند روایت باید گفت به واسطه وجود سلیمان بن هلال، ضعیف محسوب می‌شود.
البته این روایت با ضمیمه روایت گذشته یعنی صحیحه معاویه بن عمار دلیل و مستند برای قول سوم از اقوال پنجگانه مذکور می باشد.
4) روایاتی که دلالت بر حد کامل و مجازات با یکصد تازیانه دارد.
الف) موثقه سماعه بن مهران
وَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الْمَرْأَتَیْنِ تُوجَدَانِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ قَالَ تُجْلَدُ کُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ.[15]
سماعه گوید از حضرت در مورد حکم دو زن که در یک بستر به حالت برهنه باشند، پرسیدم که حضرت فرمود: مجازات هر کدام یکصد تازیانه است.
ب) صحیحه ابوعبیده
وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ أَبِی عُبَیْدَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: کَانَ عَلِیٌّ ع إِذَا وَجَدَ رَجُلَیْنِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ مُجَرَّدَیْنِ جَلَدَهُمَا حَدَّ الزَّانِی مِائَةَ جَلْدَةٍ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا وَ کَذَلِکَ الْمَرْأَتَانِ إِذَا وُجِدَتَا فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ مُجَرَّدَتَیْنِ جَلَدَهُمَا کُلَّ وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ.[16]
امام باقر علیه السلام فرمودند: امیرمؤمنان علی علیه‌السلام در صورتی که حکم دو مرد برهنه در یک بستر را نزدش می پرسیدند آن‌دو را بوسیله یکصد تازیانه طبق حد زناکار مورد مجازات قرار می دادند
و این حکم در مورد دو زن با وصف فوق نیز وجود دارد.
3) صحیحه حلبی
مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی جَمِیعاً عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: حَدُّ الْجَلْدِ أَنْ یُوجَدَا فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ وَ الرَّجُلَانِ یُجْلَدَانِ إِذَا وُجِدَا فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ الْحَدَّ وَ الْمَرْأَتَانِ تُجْلَدَانِ إِذَا أُخِذَتَا فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ الْحَدَّ.[17]
امام صادق علیه‌السلام فرمود: مجازات یکصد تازیانه برای دو نفری که در یک بستر قرار گرفته اند ثابت است. در حکم مذکور وجود دو مرد یا دو زن به نحو برهنه در یک بستر یکسان است.
4) صحیحه عبدالله بن سنان
وَ عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ حَدُّ الْجَلْدِ فِی الزِّنَا أَنْ یُوجَدَا فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ وَ الرَّجُلَانِ یُوجَدَانِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ وَ الْمَرْأَتَانِ تُوجَدَانِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ.[18]
عبدالله بن سنان گوید از امام صادق علیه‌السلام شنیدم که فرمود: حد و مجازات یکصد تازیانه در زنا آن است که دو نفر زناکار در یک بستر به حالت برهنه باشند، و قرار گرفتن دو مرد یا دو زن در یک بستر به حالت برهنه نیز دارای همین مجازات یکصد تازیانه است.
5) صحیحه عبدالرحمن بن حجاج
وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ کَانَ عَلِیٌّ ع إِذَا وَجَدَ الرَّجُلَیْنِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ ضَرَبَهُمَا الْحَدَّ فَإِذَا أَخَذَ الْمَرْأَتَیْنِ فِی لِحَافٍ ضَرَبَهُمَا الْحَدَّ.[19]
عبدالله بن حجاج گوید از امام صادق علیه‌السلام شنیدم که فرمود: حکم امیرمؤمنان علی علیه‌السلام. در مورد دو مردی که به صورت برهنه در یک بستر قرار گرفته اند آن بود که هر دو را بوسیله یکصد تازیانه مجازات می کرد و نیز در مورد دو زن همین حکم را ثابت می دانستند.
چنانچه از روایات متعدده مذکور حاصل می شود مجازات در فرض مسأله یکصد تازیانه است لکن چنانچه در بحث لواط و همبستری دو مرد گذشت ما قائل به تعزیر آنان بوسیله نود و نه تازیانه شدیم لذا در این بحث نیز همان قول را اتخاذ می کنیم و البته دلیل و شاهد ما بر آن روایات زیر است.
الف) خبر زید شحّام
وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ یُونُسَ عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی الرَّجُلِ وَ الْمَرْأَةِ یُوجَدَانِ فِی اللِّحَافِ قَالَ یُجْلَدَانِ مِائَةً مِائَةً غَیْرَ سَوْطٍ.[20]
امام صادق علیه‌السلام در مورد حکم زن و مردی که در یک بستر به حالت برهنه باشند فرمود: هر کدام با نود و نه تازیانه مورد مجازات و تعزیر قرار می گیرند.
در مورد سند روایت باید گفت بواسطه وجود مفضل بن صالح یعنی ابوجمیله ضعیف شمرده می شود.
بنابراین وقتی حکم در مورد زن و مرد اجنبی که ظاهراً داعیه زنا بیشتر وجود دارد به نود و نه تازیانه حکم می شود نمی توان در مورد دو زن فائل به حکمی فراتر از آن شد چرا که موجب زیادتی فرع بر اصل می شود و اصل در جرائم جنسی مجازات به یکصد تازیانه است.
ب) موثقه ابان بن عثمان
وَ عَنْهُ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ عَلِیّاً ع وَجَدَ امْرَأَةً مَعَ رَجُلٍ فِی لِحَافٍ فَجَلَدَ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ سَوْطٍ غَیْرَ سَوْطٍ.[21]
امام صادق علیه‌السلام فرمود: امیرمؤمنان علی علیه‌السلام حکم مرد و زنی که در یک بستر قرار گرفته باشند را نود و نه تازیانه قرار می دادند.
ج) صحیحه حریز
وَ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِیزٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّ عَلِیّاً ع وَجَدَ رَجُلًا وَ امْرَأَةً فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ فَضَرَبَ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ سَوْطٍ إِلَّا سَوْطاً.[22]
امام صادق علیه‌السلام فرمود: امیرمؤمنان علی علیه‌السلام حکم مرد و زنی که در یک بستر قرار گرفته باشند را نود و نه تازیانه قرار می دادند.
د) صحیحه ابو خدیجه (سالم بن مُکرم)
وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ یَحْیَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی هَاشِمٍ الْبَجَلِیِّ عَنْ أَبِی خَدِیجَةَ قَالَ: لَا یَنْبَغِی لِامْرَأَتَیْنِ تَنَامَانِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ إِلَّا وَ بیّنهمَا حَاجِزٌ فَإِنْ فَعَلَتَا نُهِیَتَا عَنْ ذَلِکَ فَإِنْ وَجَدَهُمَا بَعْدَ النَّهْیِ فِی لِحَافٍ وَاحِدٍ جُلِدَتَا کُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا حَدّاً حَدّاً فَإِنْ وُجِدَتَا الثَّالِثَةَ فِی لِحَافٍ حُدَّتَا فَإِنْ وُجِدَتَا الرَّابِعَةَ قُتِلَتَا. [23]

فرمود: سزاوار نیست که دو زن در یک بستر بخوابند مگر آنکه بینشان پوششی باشد و چنانچه بدون پوشش خوابیدند مورد نهی قرار می گیرند و در صورت تکرار بر هر کدام حدّ جاری می شود و در صورت تکرار برای سومین بار به قتل می رسند.
ظاهر آن است که به روایات حد یکصد تازیانه نمی‌توان فتوا داد چرا که این روایات مورد اعراض مشهور قرار گرفته‌اند هرچند دارای سند و دلالت تمام می‌باشند و غیر از شیخ صدوق(ره) و ابن جنید کسی به آن فتوا نداده‌ است و از طرفی اعراض مشهور موجب وهن روایت و ایجاد شبهه است .بنابراین نمی‌توان در فرض مسئله قائل به مجازات یکصد ضربه تازیانه شد و از همین جاست که آیت الله خمینی(ره) در فرض مسئله قائل به احتیاط و مجازات بوسیله نود و نه تازیانه شده اند.
حکم تکرار فعل
محقق می فرماید: و إن تكرّر الفعل منهما و التعزير مرّتين أقيم عليهما الحدّ في الثالثة. فإن عادتا، قال في النهاية: قتلتا، و الأولى الاقتصار على التعزير، احتياطاً في التهجّم على الدم [24]
در صورت تکرار اینکه دو زن بیگانه به صورت برهنه در یک بستر قرار بگیرند و دو مرتبه نیز مورد تعزیر قرار گرفته باشند، در مرتبه سوم بوسیله یکصد ضربه شلاق مورد مجازات و حد قرار می گیرند.
در صورت تکرار نیز نظر شیخ طوسی (قدس سره) در نهایه آن است که در این فرض مجازات آنها مرگ است،لکن اولی آن است که در این مورد نیز مورد تعزیر قرار می گیرند و این حکم به دلیل وجود احتیاط در خونریزی و کشتار است.

شرح
در فرض مسأله چهار نظر زیر مطرح شده است.
1) نظر شیخ طوسی(ره)
ایشان می گوید : إذا وجدت امرأتان في إزار واحد مجرّدتين من ثيابهما و ليس بينهما رحم و لم يكن ذلك لضرورة من برد و غيره، كان على كلّ واحدة منهما التعزير من ثلاثين سوطاً إلى تسعة و تسعين حسب ما يراه الإمام أو الوالي، فإن عادتا إلى مثل ذلك نهيتا و أدّبتا، فإن عادتا ثالثة أقيم عليهما الحدّ كاملًا مائة جلدة، فإن عادتا رابعة كان عليهما القتل.[25]
در فرض مسأله بوسیله سی الی نود و نه تازیانه طبق صلاحدید حاکم مجازات و تعزیر وجود دارد و در مرتبه دوم نیز مورد تعزیر قرار می گیرند و در مرتبه سوم بوسیله یکصد تازیانه مجازات می گردند و در مرتبه چهارم کشته می شوند.
قاضي ابن برّاج(ره) و ابن فهد حليّ (ره) در این مسأله از شیخ (ره) پیروی نمودند.[26]
2) نظر ابن ادریس(ره)
ایشان می گوید: أنّهما تضربان من ثلاثين سوطاً إلى تسعة و تسعين في المرّة الأولى و الثانية، و تقتلان في المرّة الثالثة، و ذلك لأنّ أصحاب الكبائر يقتلون في الثالثة.[27]
در مرتبه نخست و دوم از سی تا نود و نه تازیانه تعزیر وجود دارد و در مرتبه سوم حکم آنها قتل است چرا که جزء اصحاب کبائر شمرده می شوند که حکمشاندر تکرار مرتبه سوم قتل است.
3) نظر علامه حلی (ره(
ایشان در بعضی از کتابهایشان در فرض مسأله می گویند آن‌دو در مرتبه سوم با یکصد تازیانه مجازات می شوند و حکم در مرتبه چهارم را ذکر نمی کنند.[28]
4) نظر محقق و علامه و شهیدین (رحمهم الله(
محقّق حلی در اینجا و علّامه در قواعد و تحرير، و نیز شهيدین (رحمهم الله) آن است که در مرتبه سوم و ششم و نهم و مثلاً دوازدهم و ... مجازات یکصد تازیانه ثابت است و در مراتب بین آنها مثل چهار و پنج و هفت و هشت و ده و یازده و ... تعزیر می شوند.[29]
شهيد ثاني (ره) می گوید: «فإن عزّرتا مع تكرار الفعل مرّتين حدّتا في الثالثة، فإن عادتا عزّرتا مرّتين ثمّ حدّتا في الثالثة و على هذا أبداً. و قيل: تقتلان في الثالثة، و قيل: في الرابعة، و المستند ضعيف.[30]
صاحب جواهر(ره) بر این نظر اشکال نموده و می گوید طبق این قول آنچه متجه است حکم قتل در مرتبه نهم یا دوازدهم می باشد چرا که قبلاً حد در بین بوده است.[31]
باید گفت در روایات اصحاب کبائر آمده که در سومین مرتبه حکم قتل ثابت می‌شود لکن در اینکه این فعل کبیره باشد، تردید وجود دارد و اول کلام است و قتل در مرتبه چهارم نیز مخصوص به زنا می باشد .[32]
بنابراین وجهی در اینکه تکرار آن موجب ثبوت حکم قتل شود، وجود ندارد و به همین دلیل است که شهید ثانی (ره) این حکم را به قیل نسبت می‌دهد و دلالت روایت در آن را ضعیف می شمارد.
لذا محقق (ره)نیز می فرماید: در صورت تکرار اینکه دو زن بیگانه به صورت برهنه در یک بستر قرار بگیرند و دو مرتبه نیز مورد تعزیر قرار گرفته باشند، در مرتبه سوم بوسیله یکصد ضربه شلاق مورد مجازات و حد قرار می گیرند.
در صورت تکرار نیز نظر شیخ طوسی )قدس سره) در نهایه[33] آن است که در این فرض مجازات آنها مرگ است،لکن اولی آن است که در این مورد نیز مورد تعزیر قرار می گیرند و این حکم به دلیل وجود احتیاط در خونریزی و کشتار و تهجّم بر دماء ‌است. از آنچه گذشت چنین حاصل می شود که تکرار قرار گرفتن دو زن بیگانه در حالت برهنه در یک بستر صرفاً موجب ثبوت حد یکصد تازیانه می شود و اصلاً حکم قتل در تکرار آن ثابت نیست.


[1] . شرائع الإسلام، ج4، ص148.
[2] . المقنع، ص433- و راجع لكلام ابن الجنيد: مختلف الشيعة، ج9، ص197، مسألة 54.
[3] . مسالك الأفهام، ج14، صص411 و 412 و 416.
[4] . مباني تكملة المنهاج، ج1، ص242، مسألة 189- تحرير الوسيلة، ج2، ص471، مسألة 11.
[5] . النهاية، ص707- المهذّب، ج2، ص533- كتاب السرائر، ج3، ص466- مختلف الشيعة، ص198- مفاتيح الشرائع، ج2، صص76 و 77، مفتاح525.
[6] . المقنعة، ص787.
[7] . غنية النزوع، ص435- الكافي في الفقه، ص417.
[8] . شرائع الإسلام، ج4، ص148- المختصر النافع، ص219- إرشاد الأذهان، ج2، ص176- قواعد الأحكام، ج3، ص538- تبصرة المتعلّمين، ص195- تحرير الأحكام، ج5، ص334، الرقم 6803- اللمعة الدمشقيّة، ص257- الروضة البهيّة، ج9، ص160- جواهر الكلام، ج41، ص393.
[9] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج20، ص347، ح9 باب24، ابواب النکاح المحرّم.
[10] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج20، ص347، ح10 باب24، ابواب النکاح المحرّم.
[11] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج20، ص211، ح5 باب117، ابواب النکاح و آدابه.
[12] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج20، ص230، ح5 باب137، ابواب النکاح و آدابه.
[13] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص89، ح5 باب10، ابواب حد الزنا.
[14] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص90، ح21 باب10، ابواب حد الزنا.
[15] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص167، ح3 باب2، ابواب حد السحق.
[16] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص89، ح15 باب10، ابواب حد الزنا.
[17] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص84، ح1 باب10، ابواب حد الزنا.
[18] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص85، ح4 باب10، ابواب حد الزنا.
[19] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص86، ح6 باب10، ابواب حد الزنا.
[20] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص85، ح3 باب10، ابواب حد الزنا.
[21] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص89، ح19 باب10، ابواب حد الزنا.
[22] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص89، ح20 باب10، ابواب حد الزنا.
[23] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص91، ح25 باب10، ابواب حد الزنا.
[24] . شرائع الإسلام، ج4، ص148.
[25] . النهاية، ص707.
[26] . المهذّب، ج2، ص533- المقتصر، ص408.
[27] . كتاب السرائر، ج3، ص467.
[28] . تبصرة المتعلّمين، ص195- إرشاد الأذهان، ج2، ص176.
[29] . شرائع الإسلام، المصدر السابق- قواعد الأحكام، ج3، ص538- تحرير الأحكام، ج5، ص334، الرقم 6803- اللمعة الدمشقيّة، ص257- شرح الإرشاد المطبوع ضمن غاية المراد، ج4، ص218.
[30] . الروضة البهيّة، ج9، صص160 و 161.
[31] . جواهر الكلام، ج41، ص394.
[32] . وسائل الشيعة ط-آل البیت، الحر العاملي، الشيخ أبو جعفر؛ج28، ص19، ح1 باب5، ابواب مقدمات الحدود / و ج28، ص117، ح3، باب20، ابواب حد الزنا.
[33] . النهاية، ص707.

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo