درس خارج فقه استاد هادی نجفی

موضوع: کتاب الحدود و التعزيرات/حد اللواط /اثبات لواط به اقرار و شهود

وكلاهما لا يثبتان إلا بالإقرار أربع مرات، أو شهادة أربعة رجال بالمعاينة.
ایقاب و تفخیذ صرفاً به وسیله چهار مرتبه اقرار یکی از فاعل و مفعول یا گواهی چهار مرد به معاینه و دیدن به نحو خاص ثابت می شوند.
شرح
باید گفت: حکم مذکور مشهور می باشد و همه اصحاب بر آن اتفاق دارند. صاحب جواهر گوید: "قطع به الاصحاب"
الف) اقرار
در مورد اقرار مستند و دلیل آن صحیحه مالک بن عطیه است که به شرح زیر می باشد.
مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ مَالِکِ بْنِ عَطِیَّةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: بَیْنَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فِی مَلَإٍ مِنْ أَصْحَابِهِ إِذْ أَتَاهُ رَجُلٌ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی أَوْقَبْتُ عَلَی غُلَامٍ فَطَهِّرْنِی فَقَالَ لَهُ یَا هَذَا امْضِ إِلَی مَنْزِلِکَ لَعَلَّ مِرَاراً هَاجَ بِکَ فَلَمَّا کَانَ مِنْ غَدٍ عَادَ إِلَیْهِ فَقَالَ لَهُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی أَوْقَبْتُ عَلَی غُلَامٍ فَطَهِّرْنِی فَقَالَ لَهُ یَا هَذَا امْضِ إِلَی مَنْزِلِکَ لَعَلَّ مِرَاراً هَاجَ بِکَ حَتَّی فَعَلَ ذَلِکَ ثَلَاثاً بَعْدَ مَرَّتِهِ الْأُولَی فَلَمَّا کَانَ فِی الرَّابِعَةِ قَالَ لَهُ یَا هَذَا إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله حَکَمَ فِی مِثْلِکَ بِثَلَاثَةِ أَحْکَامٍ فَاخْتَرْ أَیَّهُنَّ شِئْتَ قَالَ وَ مَا هُنَّ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ ضَرْبَةٌ بِالسَّیْفِ فِی عُنُقِکَ بَالِغَةً مَا بَلَغَتْ أَوْ دَهْدَاهٌ مِنْ جَبَلٍ مَشْدُودَ الْیَدَیْنِ وَ الرِّجْلَیْنِ أَوْ إِحْرَاقٌ بِالنَّارِ فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَیُّهُنَّ أَشَدُّ عَلَیَّ قَالَ الْإِحْرَاقُ بِالنَّارِ قَالَ فَإِنِّی قَدِ اخْتَرْتُهَا یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ فَخُذْ لِذَلِکَ أُهْبَتَکَ فَقَالَ نَعَمْ فَقَامَ فَصَلَّی رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ جَلَسَ فِی تَشَهُّدِهِ فَقَالَ اللَّهُمَّ إِنِّی قَدْ أَتَیْتُ مِنَ الذَّنْبِ مَا قَدْ عَلِمْتَهُ وَ إِنَّنِی تَخَوَّفْتُ مِنْ ذَلِکَ فَجِئْتُ إِلَی وَصِیِّ رَسُولِکَ وَ ابْنِ عَمِّ نَبِیِّکَ فَسَأَلْتُهُ أَنْ یُطَهِّرَنِی فَخَیَّرَنِی بَیْنَ ثَلَاثَةِ أَصْنَافٍ مِنَ الْعَذَابِ اللَّهُمَّ فَإِنِّی قَدِ اخْتَرْتُ أَشَدَّهَا اللَّهُمَّ فَإِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَجْعَلَ ذَلِکَ کَفَّارَةً لِذُنُوبِی وَ أَنْ لَا تُحْرِقَنِی بِنَارِکَ فِی آخِرَتِی ثُمَّ قَامَ وَ هُوَ بَاکٍ ثُمَّ جَلَسَ فِی الْحُفْرَةِ الَّتِی حَفَرَهَا لَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام وَ هُوَ یَرَی النَّارَ تَتَأَجَّجُ حَوْلَهُ قَالَ فَبَکَی أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام وَ بَکَی أَصْحَابُهُ جَمِیعاً فَقَالَ لَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام قُمْ یَا هَذَا فَقَدْ أَبْکَیْتَ مَلَائِکَةَ السَّمَاءِ وَ مَلَائِکَةَ الْأَرْضِ فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ تَابَ عَلَیْکَ فَقُمْ لَا تُعَاوِدَنَّ شَیْئاً مِمَّا قَدْ فَعَلْتَ.[1]
امام صادق علیه السلام فرمود: در حالی که امیرمؤمنان در میان جمعی از اصحابش در مسجد بود مردی آمد و گفت: ای امیر مؤمنان! بر غلامی دخول کردم، مرا پاک گردان. حضرت فرمود: ای فلان! برو خانه ات، چه بسا سودا بر تو غلبه کرده و اختلال حواس داری. او رفت اما صبح روز بعد بازگشت وگفت: ای امیرمؤمنان بر غلامی دخول کردم مرا پاک گردان. حضرت همان سخن قبلی را تکرار کرد. سومین بار هم حضرت همان جواب قبلی را به او داد تا اینکه برای چهارمین بار مراجعه کرد. حضرت این بار فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله در چنین گناهی سه مجازات را معین کرده است، هر کدام از آنها را که می‌خواهی انتخاب کن. گفت: سه مجازات کدامند؟ فرمود عبارتند از: قطع شدن گردن با شمشیر، پرت شدن از کوه در حالی که دست و پایت بسته می‌شود و سوم سوزانده شدن با آتش. گفت: کدام یک از آنها بر من سخت تر است؟ حضرت فرمود: سوزانده شدن با آتش. مرد گفت: این را به عنوان مجازات انتخاب کردم. آنگاه برخواست و دو رکعت نماز خواند. سپس در همان حالت نشسته گفت: پروردگار گناهی را مرتکب شده‌ام که از آن آگاه هستی و از آن ترسیدم، به همین خاطر نزد وصیّ فرستاده ات و پسر عموی پیامبرت رفتم و از او خواستم تا مرا از این گناه پاک گرداند. وی مرا بین سه مجازات مخیّر کرده است. پروردگارا من سخت ترین آنها را قبول کردم. خداوندا از تو می‌خواهم که این مجازات را کفّاره گناهم قرار دهی و با آتشت مرا در قیامت نسوزانی. آنگاه برخواست و درحالی که گریه می‌کرد در حفره ای که امیرمؤمنان برای او آماده کرده بود نشست و آتش را در مقابل چشمانش دید. امیرمؤمنان گریست و همراهانش نیز به گریه افتادند. آنگاه حضرت فرمود: ای مرد! برخیز ملائکه آسمان و زمین را گریاندی. خداوند متعال توبه تو را قبول کرد، برخیز و دیگر هرگز به چنین عملی بازنگرد.
چنانچه واضح است در این روایت، مجازاتِ لواطکار پس از چهار مرتبه اقرار، ثابت شد و البته درپایان حضرت او را مورد عفو و بخشش قرار دادند چرا که گناه او به وسیله اقرار ثابت شده بود و قبلاً بیان شد که چنانچه گناه کسی که موجب حد است به وسیله اقرار ثابت شود حاکم می می تواند او را مورد عفو و بخشش قرار بدهد.

ب) گواهی چهار مرد
مستند و دلیل گواهی چهار مرد نیز موارد زیر می باشد.
۱) اجماع
اجماع خاصه آن است که با گواهی چهار نفر مرد عادل، لواط ثابت می‌شود.
نظر مشهور عامه نیز همین است چرا که شافعی و مالکی و حنبلی بر آن معتقدند و حنفی قائل به حد قتل در مورد لواط نمی باشد.
۲) طریق اولویت
درجه اقرار نسبت به گواهی و شهادت مهمتر و بالاتر است و از آنجایی که در مورد حقوق مالی یک اقرار در مقابل دو شاهد قرار می‌گیرد، لذا به طریق اولی برای اثبات لواط نیاز به چهار شاهد می باشد.
۳) اقرار و شهادت هر دو از یک وادی می باشند.

چنانچه در صحیحه خلف بن حماد در زیر آمده است.
عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ مِیثَمٍ أَوْ صَالِحِ بْنِ مِیثَمٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: أَتَتِ امْرَأَةٌ مُجِحٌّ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ فَقَالَتْ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی زَنَیْتُ فَطَهِّرْنِی طَهَّرَکَ اللَّهُ فَإِنَّ عَذَابَ الدُّنْیَا أَیْسَرُ مِنْ عَذَابِ الْآخِرَةِ الَّذِی لَا یَنْقَطِعُ فَقَالَ لَهَا مِمَّا أُطَهِّرُکِ فَقَالَتْ إِنِّی زَنَیْتُ فَقَالَ لَهَا ذَاتُ بَعْلٍ أَنْتِ أَمْ غَیْرُ ذَلِکِ قَالَتْ بَلْ ذَاتُ بَعْلٍ فَقَالَ لَهَا أَ فَحَاضِراً کَانَ بَعْلُکِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ أَمْ غَائِباً کَانَ عَنْکِ فَقَالَتْ بَلْ حَاضِراً فَقَالَ لَهَا انْطَلِقِی فَضَعِی مَا فِی بَطْنِکِ ثُمَّ ائْتِنِی أُطَهِّرْکِ فَلَمَّا وَلَّتْ عَنْهُ الْمَرْأَةُ فَصَارَتْ حَیْثُ لَا تَسْمَعُ کَلَامَهُ قَالَ اللَّهُمَّ إِنَّهَا شَهَادَةٌ فَلَمْ یَلْبَثْ أَنْ أَتَتْهُ فَقَالَتْ قَدْ وَضَعْتُ فَطَهِّرْنِی قَالَ فَتَجَاهَلَ عَلَیْهَا فَقَالَ أُطَهِّرُکِ یَا أَمَةَ اللَّهِ مِمَّا ذَا فَقَالَتْ إِنِّی زَنَیْتُ فَطَهِّرْنِی فَقَالَ وَ ذَاتُ بَعْلٍ أَنْتِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ قَالَتْ نَعَمْ قَالَ فَکَانَ زَوْجُکِ حَاضِراً أَمْ غَائِباً قَالَتْ بَلْ حَاضِراً قَالَ فَانْطَلِقِی فَأَرْضِعِیهِ حَوْلَیْنِ کَامِلَیْنِ کَمَا أَمَرَکِ اللَّهُ قَالَ فَانْصَرَفَتِ الْمَرْأَةُ فَلَمَّا صَارَتْ مِنْهُ حَیْثُ لَا تَسْمَعُ کَلَامَهُ قَالَ اللَّهُمَّ إِنَّهَا شَهَادَتَانِ قَالَ فَلَمَّا مَضَی حَوْلَانِ أَتَتِ الْمَرْأَةُ فَقَالَتْ قَدْ أَرْضَعْتُهُ حَوْلَیْنِ فَطَهِّرْنِی یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ فَتَجَاهَلَ عَلَیْهَا وَ قَالَ أُطَهِّرُکِ مِمَّا ذَا قَالَتْ إِنِّی زَنَیْتُ فَطَهِّرْنِی فَقَالَ وَ ذَاتُ بَعْلٍ أَنْتِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ فَقَالَتْ نَعَمْ قَالَ وَ بَعْلُکِ غَائِبٌ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ أَوْ حَاضِرٌ قَالَتْ بَلْ حَاضِرٌ قَالَ انْطَلِقِی فَاکْفُلِیهِ حَتَّی یَعْقِلَ أَنْ یَأْکُلَ وَ یَشْرَبَ وَ لَا یَتَرَدَّی مِنْ سَطْحٍ وَ لَا یَتَهَوَّرَ فِی بِئْرٍ قَالَ فَانْصَرَفَتْ وَ هِیَ تَبْکِی فَلَمَّا وَلَّتْ فَصَارَتْ حَیْثُ لَا تَسْمَعُ کَلَامَهُ قَالَ اللَّهُمَّ إِنَّهَا ثَلَاثُ شَهَادَاتٍ قَالَ فَاسْتَقْبَلَهَا عَمْرُو بْنُ حُرَیْثٍ الْمَخْزُومِیُّ فَقَالَ لَهَا مَا یُبْکِیکِ یَا أَمَةَ اللَّهِ وَ قَدْ رَأَیْتُکِ تَخْتَلِفِینَ إِلَی عَلِیٍّ تَسْأَلِینَهُ أَنْ یُطَهِّرَکِ فَقَالَتْ إِنِّی أَتَیْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فَسَأَلْتُهُ أَنْ یُطَهِّرَنِی قَالَ اکْفُلِی وَلَدَکِ حَتَّی یَعْقِلَ أَنْ یَأْکُلَ وَ یَشْرَبَ وَ لَا یَتَرَدَّی مِنْ سَطْحٍ وَ لَا یَتَهَوَّرَ فِی بِئْرٍ وَ قَدْ خِفْتُ أَنْ یَأْتِیَ عَلَیَّ الْمَوْتُ وَ لَمْ یُطَهِّرْنِی فَقَالَ لَهَا عَمْرُو بْنُ حُرَیْثٍ ارْجِعِی إِلَیْهِ فَأَنَا أَکْفُلُهُ فَرَجَعَتْ فَأَخْبَرَتْ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام بِقَوْلِ عَمْرٍو فَقَالَ لَهَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام وَ هُوَ مُتَجَاهِلٌ عَلَیْهَا وَ لِمَ یَکْفُلُ عَمْرٌو وَلَدَکِ فَقَالَتْ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی زَنَیْتُ فَطَهِّرْنِی فَقَالَ وَ ذَاتُ بَعْلٍ أَنْتِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ قَالَتْ نَعَمْ قَالَ أَ فَغَائِباً کَانَ بَعْلُکِ إِذْ فَعَلْتِ مَا فَعَلْتِ أَمْ حَاضِراً قَالَتْ بَلْ حَاضِراً قَالَ فَرَفَعَ رَأْسَهُ إِلَی السَّمَاءِ وَ قَالَ اللَّهُمَّ إِنَّهُ قَدْ ثَبَتَ لَکَ عَلَیْهَا أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ وَ إِنَّکَ قَدْ قُلْتَ لِنَبِیِّکَ صلی الله علیه و آله فِیمَا أَخْبَرْتَهُ بِهِ مِنْ دِینِکَ یَا مُحَمَّدُ مَنْ عَطَّلَ حَدّاً مِنْ حُدُودِی فَقَدْ عَانَدَنِی وَ طَلَبَ بِذَلِکَ مُضَادَّتِی اللَّهُمَّ فَإِنِّی غَیْرُ مُعَطِّلٍ حُدُودَکَ وَ لَا طَالِبٍ مُضَادَّتَکَ وَ لَا مُضَیِّعٍ لِأَحْکَامِکَ بَلْ مُطِیعٌ لَکَ وَ مُتَّبِعٌ سُنَّةَ نَبِیِّکَ- قَالَ فَنَظَرَ إِلَی عَمْرِو بْنِ حُرَیْثٍ وَ کَأَنَّمَا الرُّمَّانُ یُفْقَأُ فِی وَجْهِهِ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَی ذَلِکَ عَمْرٌو قَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنَّنِی إِنَّمَا أَرَدْتُ أَنْ أَکْفُلَهُ إِذْ ظَنَنْتُ أَنَّکَ تُحِبُّ ذَلِکَ فَأَمَّا إِذَا کَرِهْتَهُ فَإِنِّی لَسْتُ أَفْعَلُ فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ أَ بَعْدَ أَرْبَعِ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ لَتَکْفُلَنَّهُ وَ أَنْتَ صَاغِرٌ فَصَعِدَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام الْمِنْبَرَ فَقَالَ یَا قَنْبَرُ نَادِ فِی النَّاسِ الصَّلَاةَ جَامِعَةً فَنَادَی قَنْبَرٌ فِی النَّاسِ فَاجْتَمَعُوا حَتَّی غَصَّ الْمَسْجِدُ بِأَهْلِهِ وَ قَامَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَی عَلَیْهِ ثُمَّ قَالَ أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ إِمَامَکُمْ خَارِجٌ بِهَذِهِ الْمَرْأَةِ إِلَی هَذَا الظَّهْرِ لِیُقِیمَ عَلَیْهَا الْحَدَّ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَعَزَمَ عَلَیْکُمْ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ لَمَّا خَرَجْتُمْ وَ أَنْتُمْ مُتَنَکِّرُونَ وَ مَعَکُمْ أَحْجَارُکُمْ لَا یَتَعَرَّفُ مِنْکُمْ أَحَدٌ إِلَی أَحَدٍ حَتَّی تَنْصَرِفُوا إِلَی مَنَازِلِکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ قَالَ ثُمَّ نَزَلَ فَلَمَّا أَصْبَحَ النَّاسُ بُکْرَةً خَرَجَ بِالْمَرْأَةِ وَ خَرَجَ النَّاسُ مُتَنَکِّرِینَ مُتَلَثِّمِینَ بِعَمَائِمِهِمْ وَ بِأَرْدِیَتِهِمْ وَ الْحِجَارَةُ فِی أَرْدِیَتِهِمْ وَ فِی أَکْمَامِهِمْ حَتَّی انْتَهَی بِهَا وَ النَّاسُ مَعَهُ إِلَی الظَّهْرِ بِالْکُوفَةِ فَأَمَرَ أَنْ یُحْفَرَ لَهَا حَفِیرَةٌ ثُمَّ دَفَنَهَا فِیهِ ثُمَّ رَکِبَ بَغْلَتَهُ وَ أَثْبَتَ رِجْلَهُ فِی غَرْزِ الرِّکَابِ ثُمَّ وَضَعَ إِصْبَعَیْهِ السَّبَّابَتَیْنِ فِی أُذُنَیْهِ ثُمَّ نَادَی بِأَعْلَی صَوْتِهِ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عَهِدَ إِلَی نَبِیِّهِ صلی الله علیه و آله عَهْداً عَهِدَهُ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله إِلَیَّ بِأَنَّهُ لَا یُقِیمُ الْحَدَّ مَنْ لِلَّهِ عَلَیْهِ حدّ فَمَنْ کَانَ لِلَّهِ عَلَیْهِ مِثْلُ مَا لَهُ عَلَیْهَا فَلَا یُقِیمُ عَلَیْهَا الْحَدَّ قَالَ فَانْصَرَفَ النَّاسُ یَوْمَئِذٍ کُلُّهُمْ مَا خَلَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ فَأَقَامَ هَؤُلَاءِ الثَّلَاثَةُ عَلَیْهَا الْحَدَّ یَوْمَئِذٍ وَ مَا مَعَهُمْ غَیْرُهُمْ قَالَ وَ انْصَرَفَ فِیمَنِ انْصَرَفَ یَوْمَئِذٍ مُحَمَّدُ بْنُ أَمِیرِ الْمُؤْمنین.
صالح بن میثم از پدرش میثم تمّار نقل کرد و گفت: زنی باردار که وضع حملش نزدیک بود، نزد امیر مؤمنان علیه السلام آمد و گفت: ای امیر مؤمنان من زنا کرده‌ام مرا از گناه پاک ساز؛ خداوند شما را پاک دارد زیرا عذاب دنیا آسانتر است از عذاب آخرت که هرگز قطع نخواهد شد. حضرت علیه السلام فرمود: از چه چیز تو را پاک کنم؟ گفت: از زنا، فرمود: آیا شوهر داری یا نه؟ گفت: شوهر دارم، فرمود: شوهرت در اینجا است، یا مسافر است؟ گفت: در اینجا است، پس آن حضرت فرمود: تو اکنون منتظر باش تا وضع حمل کنی سپس نزد من آی تا پاکت گردانم. وقتی زن دور شد تاجایی که که دیگر کلام آن حضرت را نمی شنید، فرمود: خدایا این یک شاهد بود. طولی نکشید که زن باز آمد و گفت: حملم را گذاردم مرا پاک کن. امیرمؤمنان علیه السلام خود را به تجاهل زد و فرمود: تو را از چه پاک سازم؟ زن گفت: من زنا کرده‌ام و اکنون حملم را هم گذارده‌ام و فرزندم را به دنیا آوردم. حضرت دوباره پرسید آیا تو به هنگام زنا شوهر داشتی یا نه؟ گفت: بله، شوهر داشتم، فرمود: آیا شوهر نزد تو بود یا در مسافرت؟ زن گفت: حاضر بود. فرمود: برو و فرزندت را دو سال کامل همچنان که خداوند متعال فرموده شیر ده و پس از باز گرفتن از شیر نزد من آی. چون زن چند قدمی دور شد که صدای امیرمؤمنان را دیگر نمی شنید حضرت گفت: خدایا، این شد دو شهادت. چون زن طفل را از شیر باز گرفت نزد آن حضرت آمد و گفت: ای امیرمؤمنان من زنا کرده‌ام مرا پاک ساز. حضرت پرسید شوهر داشتی و این کار را کردی؟ گفت: آری، فرمود: شوهرت حاضر بود یا مسافر؟ گفت: حاضر بود، فرمود: برو و کودک را پرستاری کن تا عقل گیرد و بتواند خود بخورد و بیاشامد و از بام و بلندی نلغزد و در چاه نیفتد. پس آن زن بازگشت در حالی که گریه می‌کرد و چون مقداری که دیگر کلام امام را نمی شنید دور شد حضرت گفت: خدایا این شد سه شهادت.
عمرو بن حریث مخزومی زن را در حال گریه کردن دید، سبب گریه اش را پرسید؟ زن گفت: نزد امیرمؤمنان علیه السلام رفتم که مرا از گناه زنا پاک کند اما او به من فرمود: برو و کودکت را پرستاری کن تا بتواند خود بخورد و بیاشامد و از بام سقوط نکند و در چاه نیفتد و من می‌ترسم که مرگم فرا رسد و مرا پاک نکرده باشد. عمرو بن حریث: گفت: بازگرد من کفالت این طفل را قبول می‌کنم. زن نزد علی علیه السلام بازگشت و قول عمرو را باز گفت. امام در حالی که خود را به تجاهل زد از وی پرسید برای چه عمرو فرزندت را کفالت کند؟ زن گفت: من زنا کرده‌ام مرا پاک کن، فرمود: آیا شوهر داشتی و چنین کردی گفت: آری، پرسید شوهرت حاضر بود یا مسافر؟ گفت حاضر. آنگاه امیر مؤمنان سر بسوی آسمان کرده گفت: بار الها چهار بار شهادت علیه این زن نزد تو ثابت شد و تو خود به فرستاده ات از جمله آنچه که به او از دینت وحی کردی فرمودی: ای محمد! هر کس حدّی از حدود مرا تعطیل کند پس بی شک با من ستیز کرده و از فرمان من سر پیچیده و در برابر قدرت من ایستاده. پروردگارا من نمی خواهم که حدود تو را تعطیل کنم و طالب مخالفت با تو نیستم و ستیزه کننده با تو و ضایع کننده احکامت نخواهم بود بلکه مطیع فرمان تو هستم و تابع سنت رسولت. حضرت نگاهی غضب آلود به عمرو بن حریث انداخت انگار که اناری را بر چهره او شکافته باشند. عمرو بن حریث وقتی متوجه نگاه حضرت شد گفت: من کفالت فرزندش را قبول کردم چون گمان می‌کردم شما این کار را دوست داری حال اگر خوش ندارید کفالت فرزند او را قبول نمی کنم. حضرت فرمود: پس از چهار بار شهادت او؟ به خدا باید او را کفالت کنی اگرچه که برای این کار شایسته نیستی و کوچک هستی. سپس برخاست و بر فراز منبر رفت و فرمود: ای قنبر مردم را خبر کن تا حاضر شوند. جمعیت آمدند و مسجد از مردم پر شد. امام فرمود: ای مردم پیشوای شما فردا با این زن به میدان کوفه می‌آید تا به یاری خدا حدّ الهی را بر او جاری سازد. وقتی شما خارج می‌شوید امیرمؤمنان هم همراه شما خواهد بود حتما با نقابی صورت خود را بپوشانید و با خود سنگ بیاورید. نباید کسی از شما کسی دیگری را بشناسد. خود را به خوبی بپوشانید تا زمانی که به خانه خود می‌روید. سپس از منبر پائین آمد.
چون صبح شد حضرت با آن زن به طرف مکان رجم خارج شد و مردم در حالی که با نقاب صورت خود را پوشیده بودند و پاره‌هایی سنگ را در دست و در آستین و در دامن عبا برگرفته بودند به سوی میدان رهسپار شدند. حضرت دستور داد برای او گودالی آماده کردند و آن زن را تا سینه در آن پنهان کردند آنگاه بر قاطر خود سوار گشت و پا در پنجه رکاب نمود و دو انگشت سبّابه خود را در گوش نهاد و با صدای بلند آواز داد: ای گروه مردم به راستی که خداوند تبارک و تعالی دستوری را برای پیامبرش صلّی اللَّه علیه و آله فرستاد و رسول خدا آن را به من گفته است و آن اینکه هر کس حدّی از حدود الهی به گردن دارد در اجرای حدّ اقدام ننماید پس هر کس حدّی بر عهده اوست همانند حدّی که بر این زن است حق ندارد در این کار شرکت کند. پس همگی مردم در آن روز بازگشتند به جز امیرمؤمنان و حسن و حسین علیهم السلام! و اینان حدّ را بر او جاری کردند در حالی که با آنان کسی از مردم نبود. امام جعفر صادق فرمود در میان افرادی که بازگشتند محمد پسر امیرمؤمنان هم بود.

البته در بررسی سند باید گفت: سند کلینی ضعیف است و سند دیگری در ذیل روایت آورده که آن صحیح می باشد. شاهد در آن است که هر اقرار در مقابل یک شاهد قرار گرفته است، لذا باید شهود نیز چهار نفر باشند.
۴) اینکه عقوبت گناه لواط نسبت به گناه زنا شدیدتر است.

در روایات آمده که خداوند هیچ قومی را به خاطر ارتکاب زنا مجازات نکرده ولی بر قوم لوط به دلیل ارتکاب لواط عذاب نازل نموده است بنابراین گواهی چهار مرد در آن ثابت می باشد.
۵) صحیحه حلبی در زیر نیز مستند ما می باشد.
مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: حَدُّ الرَّجْمِ أَنْ یَشْهَدَ أَرْبَعَةٌ أَنَّهُمْ رَأَوْهُ یُدْخِلُ وَ یُخْرِجُ.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: حدّ رجم زمانی اقامه می شود که چهار گواه دیده باشند ادخال و اخراج صورت گرفته است.

در این صحیحه نیز چهار شاهد در مورد حد رجم وجود دارد و باید گفت از آنجایی که گناه لواط شدیدتر از گناه زنا است، حتماً برای اثباتش به چهار شاهد نیاز می‌باشد.
۶ ) خبر ابوبکر حضرمی نیز مستند دیگر می باشد و به شرح زیر می باشد.
مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ بَکْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی بَکْرٍ الْحَضْرَمِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: أُتِیَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع بِامْرَأَةٍ وَ زَوْجِهَا قَدْ لَاطَ زَوْجُهَا بِابْنِهَا مِنْ غَیْرِهِ وَ ثَقَبَهُ وَ شَهِدَ عَلَیْهِ بِذَلِکَ الشُّهُودُ فَأَمَرَ بِهِ ع فَضُرِبَ بِالسَّیْفِ حَتَّی قُتِلَ وَ ضَرَبَ الْغُلَامَ دُونَ الْحَدِّ وَ قَالَ أَمَا لَوْ کُنْتَ مُدْرِکاً لَقَتَلْتُکَ لِإِمْکَانِکَ إِیَّاهُ مِنْ نَفْسِکَ بِثَقْبِکَ.
امام صادق علیه السلام فرمود: زن و شوهری را نزد امیرمؤمنان علی علیه السلام آوردند در حالی که شوهرش با پسر همسر خود -از شوهر دیگر- لواط نموده و دخول نیز کرده است و گواهان نیز بر ارتکاب آن شهادت دادند، در اینجا حضرت علیه السلام امر به قتل او با شمشیر نمودند و پسر را نیز مورد تعزیر قرار داده و فرمودند در صورتی که بالغ بودی تو را نیز می کشتم چرا که خودت را برای آن کار در اختیار او قرار دادی تا به تو دخول نماید.
در بررسی روایت باید گفت: سند آن حداقل به واسطه وجود سهل ضعیف می‌باشد و در هر دو سند کلینی و شیخ این ضعف وجود دارد و البته شاهد در آن است که در اثبات حکم گواهی چهار نفر بر آن فعل نیاز است.
۷ ) مستند دیگر می تواند خبر عبدالرحمن عزرمی باشد که به شرح زیر است.
وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَیْفِ بْنِ الْحَارِثِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْعَرْزَمِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ أَبِیهِ ع قَالَ: أُتِیَ عُمَرُ بِرَجُلٍ قَدْ نُکِحَ فِی دُبُرِهِ فَهَمَّ أَنْ یَجْلِدَهُ فَقَالَ لِلشُّهُودِ رَأَیْتُمُوهُ یُدْخِلُهُ کَمَا یُدْخَلُ الْمِیلُ فِی الْمُکْحُلَةِ قَالُوا نَعَمْ فَقَالَ لِعَلِیٍّ ع مَا تَرَی فِی هَذَا فَطَلَبَ الْفَحْلَ الَّذِی نَکَحَ فَلَمْ یَجِدْهُ فَقَالَ عَلِیٌّ ع أَرَی فِیهِ أَنْ تُضْرَبَ عُنُقُهُ قَالَ فَأَمَرَ بِهِ فَضُرِبَتْ عُنُقُهُ ثُمَّ قَالَ خُذُوهُ فَقَالَ بَقِیَتْ لَهُ عُقُوبَةٌ أُخْرَی قَالَ وَ مَا هِیَ قَالَ ادْعُ بِطُنٍّ مِنْ حَطَبٍ فَدَعَا بِطُنٍّ مِنْ حَطَبٍ فَلُفَّ فِیهِ ثُمَّ أَحْرَقَهُ بِالنَّارِ الْحَدِیثَ.
امام صادق از پدرشان علیهما السلام روایت کرده اند که: مردی را که با او از پشت آمیزش شده بود نزد عمر آوردند. عمر خواست تا او را تازیانه بزند. به شاهدان گفت: آیا دیدید که فاعل چون میل در سرمه دان وارد مفعول کند؟ گفتند: آری. عمر به امیرمؤمنان علی علیه السلام گفت: در این مورد چه نظری داری؟ حضرت آن مردی را که با این شخص آمیزش کرده بود طلبید اما او را نیافت. پس فرمود: نظر من این است که گردنش زده شود. عمر دستور داد و گردنش زده شد. سپس امام فرمود: او را نبرید؛ مجازات دیگری برایش مانده است. پرسیدند: چیست؟ فرمود: دسته ای هیزم بیاورید. عمر دسته ای هیزم خواست. حضرت مرد را در آن دسته هیزم پیچید. آن گاه آن را بیرون برد و با آتش سوزاند. حدیث ادامه دارد.
در بررسی سند باید گفت:سیف بن حارث عزرمی مهمل می‌باشد ولی عبدالرحمن عزرمی ثقه است، لذا سند ضعیف محسوب می‌شود.
شاهد در عبارت "فَقَالَ لِلشُّهُودِ رَأَیْتُمُوهُ یُدْخِلُهُ کَمَا یُدْخَلُ الْمِیلُ فِی الْمُکْحُلَةِ" است، لذا لواط به واسطه گواهی چهار شاهد ثابت می‌گردد.
عدم پذیرش گواهی زنان در حد لواط
مطلب دیگر آن است که در ثبوت حد تازیانه در بحث زنا گفته شد که با شهادت و گواهی سه مرد و دو زن و نیز دو مرد و چهار زن، حد جلد ثابت می شود، حال سوال آن است که آیا گواهی زنان -به نحو استقلال یا انضمام به مردان - موجب ثبوت لواط می گردد؟
باید گفت: مسئله محل خلاف است أقوال مختلف به شرح زیر می باشد.
۱ ) لواط صرفاً با گواهی چهار مرد ثابت می‌شود و لاغیر.
صریح کلام شیخ مفید در مقنعه ۷۲۷ و ۷۸۵ ونیز علامه در نهایه ص ۳۳۳ و خلاف ج ۶، ص ۲۵۱ و ابن زهره در غنیه ص ۴۳۸ و ابن ادریس در سرائر ج ۲ ، ص ۱۳۸ و یحیی بن سعید در الجامع للشرایع ص ۵۵۵ و علامه حلی در قواعد ج ۳ ،ص ۵۳۷ و نیز ظاهر کلام محقق در اینجا نیز بر همین است. ج ۴ ،ص ۱۳۹ بلکه صریح کلام جمعی از متأخرین من جمله صاحب ارشاد ج ۲ ،ص ۱۷۵ و علامه در مختلف ج ۸ ،ص ۴۸۸ و شهید ثانی در روضه ج۹ ،ص ۱۴۳ و دیگران بر همین قول می‌باشند.
۲) لواط با گواهی سه مرد و دو زن نیز ثابت می‌شود.
نظر شیخ صدوق در مقنع ص ۴۰۲ و پدرش - هر چند کتاب او به ما نرسیده - چنانچه علامه در مختلف ج ۸ ،ص ۴۸۸ از او نقل می کند، نیز بر این قول دلالت دارد.
۳) لواط با گواهی دو مرد و چهار زن نیز ثابت می شود و به عبارت دیگر هر چیزی که موجب اثبات زنا گردد، لواط را نیز ثابت می کند.
صاحب تبصرة المتعلمین ص ۱۹۲ و ۱۹۴ گوید: هر چه به آن زنا ثابت شود در مورد لواط نیز ثابت می باشد.
باید گفت: اصل آن است که صرفاً گواهی چهار شاهد مرد در اثبات لواط وجود دارد و ثبوت گواهی زنان در مساله نیاز به دلیل دارد که مفقود می باشد، لذا گواهی آنان کفایت نمی کند.
از طرفی اطلاق موثقه غیاث بن ابراهیم در زیر نیز بر آن دلالت دارد.
وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَبِی الْقَاسِمِ بْنِ قُولَوَیْهِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ غِیَاثِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: لَا تَجُوزُ شَهَادَةُ النِّسَاءِ فِی الْحُدُودِ وَ لَا فِی الْقَوَدِ.
امام صادق از پدرشان علیهما السلام از امیرمؤمنان علی علیه السلام فرمود: گواهی زنان در حدود و قصاص پذیرفته نمی شود.
در بررسی سند باید گفت: غیاث بن ابراهیم ثقه شمرده شده هر چند بتری می باشد.
قابل ذکر است که اطلاق در روایت مذکور به پذیرش شهادت حد جلد در زنا تخصیص می خورد.
اشکال
بعضی گفته اند: روایت حسنه زیر از عبدالرحمن با موثقه غیاث بن ابراهیم معارضه می کند.
وَ عَنْهُ عَنِ الْقَاسِمِ عَنْ أَبَانٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْمَرْأَةِ یَحْضُرُهَا الْمَوْتُ وَ لَیْسَ عِنْدَهَا إِلَّا امْرَأَةٌ تَجُوزُ شَهَادَتُهَا قَالَ تَجُوزُ شَهَادَةُ النِّسَاءِ فِی الْعُذْرَةِ وَ الْمَنْفُوسِ وَ قَالَ تَجُوزُ شَهَادَةُ النِّسَاءِ فِی الْحُدُودِ مَعَ الرِّجَالِ
راوی می گوید از امام صادق علیه السلام در مورد پذیرش گواهی زنی که بر بالین زن محتضری است و هیچ مردی آنجا نباشد، پرسیدم. حضرت فرمود: گواهی زنان در موضوع بکارت و نفاس مورد قبول است و نیز گواهی آنان اگر منظم به مردان شود، در موضوع حدود پذیرفته می شود.
بنابراین صناعت اقتضا دارد که مطلق بر مقید حمل گردد.
پاسخ
باید گفت: این برداشت منحصراً در موضوع حد تازیانه در زنا پذیرفته می شود ولی در مواردی از حدود که منجر به قتل است - لا مستقلاً و لا منضماً - پذیرفته نمی شود و چیزی را ثابت نمی کند.
از طرفی نیز به دلیل وجود شک در اثبات گواهی زنان بر لواط، حد ساقط خواهد بود.
از آنچه گذشت چنین بدست می آید که گواهی آنان در مورد ایقاب که موجب حد گردد، پذیرفته نمی شود و چیزی را ثابت نمی کند.
در مورد تفخیذ باید گفت: محقق آن را به ایقاب ملحق نموده و حکم آن را نیز قتل دانسته است ولی ما معتقد شدیم که حدّی بر آن نیست و صرفاً تعزیر ثابت است.
شرایط اثبات تفخیذ
بعضی از اساتید (ره) معتقدند در صورت یک مرتبه اقرار یا وجود و اقامه دو شاهد نیز تفخیذ اثبات می‌شود.
باید گفت این مطلب قابل پذیرش نیست چرا که جماعتی آن را ملحق به لواط کرده‌اند در نتیجه اثبات آن نیاز به گواهی چهار شاهد یا چهار مرتبه اقرار دارد و از آنجایی که در اینجا شک وجود دارد، لذا تفخیذ ثابت نمی باشد.
به عبارت دیگر باید گفت: ما صرفاً در تعلّق مجازات، آنرا ملحق به لواط نمی‌دانیم ولی در طریق ثبوت آن ممکن است مثل طریق ثبوت لواط باشد.
بنابراین با وجود شبهه در اینکه آیا با وجود دو شاهد نیز تفخیذ ثابت می‌شود، معتقدیم که آن ثابت نمی‌شود و قاعدتاً نیز تعزیر در آن منتفی می گردد.