درس الفائق استاد محسن مرتضوی

موضوع: سیره عقلاییه/تطبیقات فقهیه/مثال آخر

اصل عدم تأخر حادث

اگر دو حادث اتفاق افتاده باشد، مثل ملاقات با نجاست و قلیل شدن آب کُر و نمی‌دانیم کدام اول بوده و کدام دوم تا حکم به نجاست یا طهارت آب بشود و فقط تاریخ یکی از آن دو معلوم باشد و دیگری مجهول، در اینجا دو نظریه وجود دارد:

- برخی گفته‌اند: به استناد سیره عقلا با جریان اصل عدمی در ناحیه مجهول، تأخر آن از حادثِ معلوم اثبات می‌شود که به اصل «تأخر حادث»، معروف شده است.

- در مقابل مرحوم آیت اللّه خویی فرموده: چنین اصلی از بناء عقلا ثابت نشده بلکه فقط می‌توان با جریان استصحابِ عدمی، آثار عدم آن حادثِ مجهول را مترتب نمود ولی نمی‌توان ثابت کرد که آن حادث متأخر از دیگری ایجاد شده است چون این از اصول مثبته‌ای است که حجیّت ندارد.