درس الفائق استاد محسن مرتضوی

موضوع: سیره عقلاییه/شرایط دلیل رادع /تاثیرسیره برحجیت ظهور

بحث ما در فصل چهارم بود که آیا خطابات لفظیه که در مقابل سیره ی عقلاییه وجود دارد ومی خواهند ردع ومنع کنند کفایت در ردع ومنع می کند؟در مقام اول بحث شد.

مقام دوم: تاثیرگذاری سیره عقلاییه در حجیت ظهور دلیل رادع (کفایة انواع الظهور للردع و عدمها)

همان طور که در اصول مطرح شده در رابطه با ظهورات دو مقام از بحث وجود دارد؛ یکی بحث صغروی که انعقاد اصل ظهور دیگری بحث کبروی که پس از انعقاد ظهور، آیا ظهور حجیت دارد یا خیر؟ یعنی مقام اول بحث در این بود که آیا سیره‌های عقلاییه مانع از انعقاد ظهور در دلیل رادع می‌شوند یا خیر؟ اکنون بحث در مقام دوم از تاثیرگذاری سیره‌های عقلاییه نسبت به حجیت فعلیه ظهورات دلیل رادع است.

اگر سیره عقلاییه در مقابل اطلاق و عموم دلیل رادع وجود داشته باشد این سوال مطرح می‌شود که آیا ظهور اطلاقی و عمومی حجیت دارد یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا ظهور اطلاقی و عمومی کفایت برای ردع از سیره عقلاییه می‌کند یا خیر؟ در این باره سه نظریه وجود دارد:

نظریه اول: عدم کفایت ظهور عمومی و اطلاقی برای ردع از سیره عقلاییه.

نظریه دوم: تفصیل بین سیره عقلاییه راسخ و غیر راسخ، به این بیان که ظهور اطلاقی و عمومی نسبت به ردع از سیره عقلاییه راسخ و مستحکم کفایت نمی‌کند ولی نسبت به غیر آن کفایت می‌کند.چون وقتی شارع ردع منع می کند که عقلا سیره خوشان را تغییر بدهند حال سیره اگر راسخه باشد ردع هم مطابق آن باید صریح ومحکم باشد.در جواب ما می گوییم درسته که غرض شارع از ردع ومنع تغییر سیره آنها است ولی نیاز به تصریح نیست بلکه همین مقدار که شارع بتواند اعلام عدم رضایت کند کافی است.

نظریه سوم: کفایت ظهور اطلاقی و عمومی برای ردع از سیره عقلاییه.حال با این بحثها ما قول سوم راپذیرفتیم.