درس الفائق استاد محسن مرتضوی

موضوع: شرایط دلیل رادع/ظهور منطوقی ومفهومی /نکات بحث

بحث ما در این بود که اگر دلیل رادع ما ظهوری باشد ودر مقابلش سیره عقلاییه مستحکمه راسخه باشد می تواند این سیره عقلاییه قرینه متصله شودبرای تصرف درظهور دلیل رادع ماشود ومانع آن شود.ودرادامه نکاتی آورده می شود:

نکته اول: در این نتیجه گیری که بیان شد فرقی بین ظهور منطوقی و مفهومی وجود ندارد، پس این ادعا که نسبت به ظهور مفهومی حتی سیره عقلاییه غیر مستحکمه نیز می‌تواند تصرف در ظهور آن کند، ناتمام است و وجدان عرفی شاهد بر عدم فرق بین ظهور منطوقی و مفهومی در این جهت می‌باشد البته در جایی است که بگوییم ظهور مفهومی غیر از دلالت التزامی باشد.

نکته دوم :آیا اگردلیلی به دلالت التزامی مانع و رادع از سیره باشد سیره می تواند قرینه ومانع از دلالت و ظهور دلیل التزامی شود؟اینجا باید دید دلیل التزامی لازمش به چه معنایی است (به معنای اخص است،عرفی ،عقلی) ازطرفی نیز باید دید سیره لسان نفی استنکاری هم دارددر اینکه مخالفت با آن امر مستنکر وقبیح است یانه، ویاسیره راسخه ومستحکمه است یانه،واینکه ظهور التزامی عموم واطلاقی است یانه؟باید آنکه این ادله را می بیند این نکات رامورد توجه قرار دهد که کدام یک قوی تر است سیره یا دلالت التزام.

ونکته آخر:ظهور مستفاد از دلالت اقتضا نیز به همین صورت است یعنی هرجا که سیره ی مستحکمه و راسخه باعث شد ظهور التزامی یا مطابقی یا مفهومی شکل نگیردباعث می شود ظهور از دلالت اقتضا نیز شکل نگیرد.به عبارت دیگر هرجا سیره قرینیت داشته باشد مانع از ظهور دلیل رادع ومانع می شود.

در ادامه ازتاثیر سیره مستحدثه بر انعقاد ظهور در دلیل رادع بحث می کنیم که سه نظریه وجود داردکه خواهد آمد.