درس الفائق استاد محسن مرتضوی

موضوع: طرق احراز سیره معاصر معصوم/طریق هفتم /عدم کثرت سوال

بحث ما درمورد طرق احراز سیره معاصر معصوم بود که طرق اول ودوم وسوم وچهارم وپنجم وششم گذشت وطریق هفتم را توضیح می دهیم

هفتم عدم کثرت سؤال: اگر سیره عقلاییه خاصه در مسائل عام البلوی محقق شود به طوری که مردم خلاف آن سیره و سلوک عقلاییه را امر بعید و خلاف طبع و عادت تلقّی می‌کنند، حال اگر در عصر شارع مقدس سلوکی و روشی غیر سیره و سلوک عقلاییه محقق گشته بود حتماً این روش خلاف عرفی (چون امر خلاف طبع و عادت عرفی بوده) مورد پرسش از سوی مردم واقع شده و در این زمینه کثرت سوال از معصومین محقق می‌گردید. و اگر مشاهده شود در این موضوع کثرت سوال گزارش نشده، از این عدم کثرت سوال احراز می‌شود که سیره ی در عصر شارع موافق با همین سیره عقلاییه عامه بوده است.ودرواقع این طریق متمم طریق ششم عدم بدیل سیره است.وغایت آنچه که گفته می شود این است که سیره متشرعیه است ومتشرعه سوال نکرده اند زیرا شاید به سبب بیان خاصی از معصوم بوده که به ما نرسیده است.

نکته اول: برای اثبات و احراز سیره‌های عقلاییه در موضوعات احکام شرعیه علاوه بر طرق مذکور می‌توان از استصحاب موضوعی( اگر علم به حالت سابقه وجود داشته باشد) استفاده نمود.

نکته دوم: تمسک به ارتکاز عقلایی رادر جایی است که سیره عملیه در خارج نباشد چون گاهی موضوع کم مورد ابتلاء مردم است .وحال برای احراز و پی بردن به ارتکاز عقلاییه می‌توان از برخی از این طرق همچون تحلیل وجدانی، استقراء و یا نقل معتبر استفاده نمود وبرخی موارد آن موضوع برا ارتکاز ندارند.