درس الفائق استاد محسن مرتضوی

موضوع: طرق احرازسیره زمان معصوم/طریق اول /توضیح دلیل ومناقشه آن

گفتیم احراز سیره معاصر خودمان از چهارطریق می توان بدست آورد،استقراء،تحلیل وجدانی،ضرورت وحاجت اجتماعی،وراه چهارم نقل شهادت است واینکه دلیل برآن سیره نباشد تا دور پیش نیاید.

می‌توان سیره عقلاییه در خارج را با نقل و شهادت حسی نیز اثبات نمود واینکه دلیل برحجیت آن نباید سیره باشد بلکه دلیلش آیه ی نبا باشد البته به شرط آنکه مفید قطع یا اطمینان باشد و اما اگر نقل واحد باشد باید واجد شرایط حجیت باشد مانند خبر ثقه .

اشکالی هست که باخبرثقه ثابت کردید که سیره وجود دارددرصورتی که خبر ثقه زمانی حجت است که یا حکم شرعی راثابت کند یاموضوع ذی اثر شرعی را،حال این خبر کدام یک را ثابت کرده است،می گوییم این خبر سیره را نقل کرده مانند اثبات موضوع که به دلالت التزامی به حکم شرعی می رسیم .

1. استقراء: اگر اوضاع اجتماعی متعدد در جوامع مختلف بررسی شود و مثلاً دیده شود همه آنها بر شیء واحدی تطابق دارند می‌توان این سلوک و سیره عام اجتماعی را به همه جوامع حتی جامعه زمان معصومین: سرایت داد و در نتیجه سیره عصر معصومین: نیز احراز خواهد می‌شود.

مناقشه: این تقریب زمانی تمام است که احتمال تغییر اوضاع اجتماعی در جوامع مختلف داده نشود و الّا با علم به تغییر ظروف و اوضاع اجتماعیه و خصوصیات خاصه هر عصر و زمانی سرایت سلوک عقلایی از یک عصر و جامعه به جامعه دیگر مشکل خواهد بود واینکه قبلا گفتیم اصالة الثبات در لغت داریم ولی چیزی به نام اصالة الثبات اوضاع اجتماعیه نداریم.

جواب:بله اگر پشتوانه ی آن ظروف اجتماعیه باشد تغییر حاصل می شود ونمی توان تعمیم دادولی اگر پشتوانه ی سیره ارتکاز عقلایی باشد تغییر حاصل نشده وقابل تعمیم است.