درس خارج فقه استاد سیدعبدالهادی مرتضوی

مسئله 1: «اللواط وطء الذكران من الآدمي بإيقاب و غيره‌، و هو لا يثبت إلا بإقرار الفاعل أو المفعول أربع مرات، أو شهادة أربعة رجال.بالمعاينة مع جامعيتهم لشرائط القبول».[1]

بحث در روایاتی بود که دلالت بر حرمت لواط و بودن آن از گناه کبیره داشت.

منها: معتبره ابی بکر حضرمی: «مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي بَكْرٍ الْحَضْرَمِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ جَامَعَ غُلَاماً جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ جُنُباً لَا يُنَقِّيهِ مَاءُ الدُّنْيَا وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ جَهَنَّمَ وَ سَاءَتْ مَصِيراً ثُمَّ قَالَ إِنَّ الذَّكَرَ يَرْكَبُ الذَّكَرَ فَيَهْتَزُّ الْعَرْشُ لِذَلِكَ الْحَدِيثَ».[2]

دلالت این روایت بر حرمت لواط، واضح است.

منها: معتبره ابی بکر حضرمی: «مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ‌ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي بَكْرٍ الْحَضْرَمِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي حَدِيثٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ إِنَّ الرَّجُلَ لَيُؤْتَى فِي حَقَبِهِ فَيَحْبِسُهُ اللَّهُ عَلَى جِسْرِ جَهَنَّمَ حَتَّى يَفْرُغَ اللَّهُ مِنْ حِسَابِ الْخَلَائِقِ ثُمَّ يُؤْمَرُ بِهِ إِلَى جَهَنَّمَ فَيُعَذَّبُ بِطَبَقَاتِهَا طَبَقَةً طَبَقَةً حَتَّى يُرَدَّ إِلَى أَسْفَلِهَا وَ لَا يَخْرُجُ مِنْهَا».[3]

همچنین روایات دیگری که در ابواب 19 و 20 و 21 آمده است و دلالت بر حرمت لواط دارد.

لواط در لغت، به چند معنا آمده است:

اول: الصاق؛ «لاط الشیء بشیء».[4]

دوم: ربا؛[5]

سوم: طرد و منع؛[6]

اما لواط از حیث فقهی که در جهت سوم مفصل بحث خواهد شد، شاید این کلمه قبل از قوم لوط، سابقه ای نداشته است و لواط در اصطلاح عرب به این کار مصطلح نبوده است و قرآن هم که حکایت این جریان را می کند، به قوم لوط نسبت می دهد: «وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمين‌».[7] پس منشا آن قوم لوط بوده و قبل از این قوم، لواط به معنای مصطلح، چنین چیزی نبوده است و ریشه لغوی هم نداشته است.

مرحوم امام در تحریر می فرمایند: «اللواط وطء الذكران من الآدمي بإيقاب و غيره»؛[8] ایقاب به معنای دخول در دبر است و اگر دخول هم نکند، اسم آن لواط است.

در تعریف فقهی لواط، دو تعریف ذکر شده است:

تعریف اول: چسباندن مرد به مرد به معنای خاص، اگرچه دخول صورت نگیرد، پس بر تفخیذ هم لواط صادق است.[9]

مرحوم محقق در شرایع می فرماید: «أما اللواط‌فهو وطء الذكران بإيقاب و غيره».[10]

ابو الصلاح حلبی در کافی می فرمایند: «اللواط... و هو على ضربين: إيقاب و هو الإيلاج و الثاني ما دونه من التفخيذ».[11]

کسانی که قائل به تعریف اول شده اند و لواط را اعم می دانند از دخول و غیر دخول، به دو روایت استدلال کرده اند:

روایت اول: معتبره سکونی: «وَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع اللِّوَاطُ مَا دُونَ الدُّبُرِ وَ الدُّبُرُ هُوَ الْكُفْرُ».[12]

روایت دوم: روایت حذیفه: «مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ مَنْصُورٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ اللِّوَاطِ فَقَالَ مَا بَيْنَ الْفَخِذَيْنِ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ الَّذِي يُوقِبُ فَقَالَ ذَاكَ الْكُفْرُ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَى نَبِيِّهِ ص‌».[13]

تعریف دوم: مرحوم علامه در قواعد[14] و صاحب جواهر[15] می فرمایند: «ان المراد ایقاب الذکر فی الدبر».

ظاهرا والله العالم، معنای اول درست است و چه دخول صورت بگیرد یا دخول صورت نگیرد، در اصطلاح فقهی، لواط صادق است.