موضوع: سیره عقلائیه/ پیوند اعضاء/ فقه پزشکی

قسم اول: السیرة العقلائیة المحققة لمصداق موضوع الحکم؛ که همراه با مثالی(آلة القمار بودن شطرنج) بیان شد و بحث آن گذشت.

قسم دوم: السیرة العقلائیة المحققة للظّهور؛

به عنوان مثال : اگر یک عبارتی از شارع مقدس به ما برسد با این عنوان: لو جاء بالثمن ثلاثةَ ایامٍ و الّا فلا بیع بینهما؛ این عبارت یک ظهور اولی دارد وآن اینکه اگر مشتری ثمن را در بین سه روز آورد معامله لازم می شود و الّا اگر ثمن تا سه روز آورده نشود لا بیع بینهما، اصلاً بیعی محقق نشده است (نه بیع لازم و نه بیع متزلزل).

السیرة العقلائیة التشریعیة؛ به تعبیر شهید صدر، السیرة العقلائیة المشرّعة. گاهی یک سیره عقلائیه ای وجود دارد که ما با آن وارد حیطه قانونگذاری می شویم یا به تعبیر دیگر سیره عقلائیه در مقام حکم حاکم است که از آن قانون و حکمی انکشاف پیدا می کند. به عنوان مثال: سیره عقلائیه در خیار غبن. در سیره عقلائیه کسی که مغبون می شود خیار دارد؛ این سیره عقلائیه را سیره عقلائیه مشرّعه گویند. یعنی اگر ما خیار غبن را به وسیله سیره عقلائیه اثبات کنیم و امضای شارع را هم داشته باشیم ، در این صورت السیرة العقلائیة کاشفةٌ لحکمٍ من الشارع. البته خیار غبن ناشی از سیره عقلائیه نظر حضرت امام (ره) است.

در واقع ما یک سیره عقلائیه داریم که شارع آن را امضا کرده است. اگر قانون شرعی بودن چنین خیار غبنی با سیره عقلائیه کشف شود تمامی بیع های مبتلا به غبن، خیار غبن دارد، و در این حالت خیار غبن به وسیله سیره عقلائیه ممضاة از طرف شارع کشف شده است.

ما در بحث قاعده سلطنت با این قسم سوم از سیره عقلائیه کار داریم. آیا در بحث سلطنت بر اموال ، حقوق، بدن و نفس، سیره عقلائیه (در همه این ها) داریم؟