موضوع: تفسیر موضوعی/سخن چینی و اصلاح ذات البین /تفسیر آیه 1 سوره انفال

صحبت استاد در تفسیر آیه اول سوره انفال بود.

در ادامه ، سخن به انفال رسید. چند دیدگاه در این مورد بیان شده است که پنج قول بیان شد.

قول ششم : انفال همین خمس است که باید به اهل خودش داده شود.[1] استاد محترم این قول را قبول ندارند.

در سوره انفال از ابتدا تا انتها مربوط به بحث جنگ بدر و حوادث بعد از آن است.

این قول در واقع این آیه را در ردیف همان آیه 41 سوره انفال می دانند که مربوط به خمس است.

قول دیگر این آیه را منسوخ می دانند که با آیه 41 سوره انفال نسخ شده است و حال آنکه در تعداد ایات منسوخ اختلاف نظر است.

قول هفتم : روایت صحیح[2] داریم که فرموده اند انفال ، اموالی هستند که بدون جنگ و خونریزی به دست می ایند. در واقع در مواقعی جنگ اماده می شد اما به هر دلیلی بدون جنگ و خونریزی اموالی به دست مسلمین می آمده است. ملحقاتی هم دارد : زمینی که تحت تصرف شاهان بوده است و ارث بی وارث و...

موارد انفال در مباحث فقه در سال گذشته بحث کرده ایم.

قول هشتم : این آیه منسوخ شده است. ولی استاد محترم این را قبول ندارند زیرا اولا دلیل مستقل ندارد. ثانیا در مباحث فقهی ثابت شده است که انفال و خمس هر کدام حکم مختلفی دارند. نسخ مثل حد زنا است که که سابقا حکمی داشت و سپس حکم شرعی آن تغییر کرد.

اما کلمه ذات البین :

مقصود اصلاح بین افرادی که خصومت و کینه دارند.

چرا به طرفین نزاع ذات البین می گویند؟

ذات مونث ذا است. و باید همیشه مضاف الیه داشته باشد. و این ذا به نفس هر چیزی اضافه می شود. معنای آن هم حقیقت هر چیزی است.

در این اصلاح ذات البین ، مقصود حالت بد و کدورتی است که میان دو نفر یا دو فرقه اتفاق افتاده باشد.

باید تعارض منافع باشد یا کدورت و خصومت شکل بگیرد و ذات البین از همین جا شکل گرفته است.

نکته مهم :

یسالونک پیام دارد. بوی نزاع دارد. زمانی که درگیری و اختلاف است نزد شما حاضر می شوند تا بین آن ها ، شما حکم کنید.

در اختلافات و نزاعات ، طرف دعوای ما برادر یا خواهر نیست ، هوای نفس خودمان طرف دعواست.

در دعوا ها مراقب زیاده روی ها و اسراف و بی انصافی ها باشیم.