موضوع:کتاب النکاح / شهادة النساء فى الحقوق و الاموال /

ادلّه پذيرش شهادت نساء در امور مالى:

آيه 282 سوره بقره:

صدر اين آيه منحصر به دين است ﴿و استشهدوا شهيدين من رجالكم و إن لم يكونا رجلين فرجل و امرأتان﴾، و شهادت نساء مشروط است به عدم رجلين، (البتّه بعداً خواهيم ديد كه مشروط نيست و اين قضيه شرطيّه را حمل مى كنيم بر اينكه در جايى كه دو مرد به عنوان شاهد داريم داعى نداريم كه زنان را براى شهادت حاضر كنيم، پس شرط را بر عدم داعى حمل مى كنيم و اين حمل به قرينه روايات است) ذيل آيه، بيع را هم دارد ﴿و أشهدوا اذا تبايعتم﴾ كه عطف به صدر آيه است و منظور از ﴿اشهدوا﴾ همان شهادتى است كه در صدر آيه آمده است و از اينجا مى فهميم كه در آيه مسائل مالى مطرح است و بيع و دين خصوصيّتى ندارد، در نتيجه الغاء خصوصيّت در آيه آسان مى شود چون مشابهات بيع (اجاره، مضاربه، مساقات...) هم مثل بيعى است كه در آيه ذكر شده است.

روايات:

آيه اجمال دارد; ولى روايات مسئله را روشن تر مى كنند. روايات سه طايفه است:

طايفه اوّل: رواياتى كه مطلقاً شهادت زنان را در دين مى پذيرند.

طايفه دوّم: رواياتى كه شهادت نساء را منضمات مى پذيرند.

طايفه سوّم: رواياتى كه مى فرمايد امرأتان مع اليمين، كه غالباً مربوط به دين است.

طايفه اوّل: مطلقات

* ... عن الحلبى (سند حديث معتبر است) عن ابى عبداللّه(عليه السلام)قال: انّ رسول اللّه(صلى الله عليه وآله) اجاز شهادة النساء فى الدين و ليس معهنّ رجل.[1] (وقتى منفردات را پذيرفتيم، منضمات را به طريق اولى مى پذيريم).

* ... عن الحلبى عن ابى عبداللّه(عليه السلام) انّ رسول اللّه(صلى الله عليه وآله) اجاز شهادة النساء فى الدين و ليس معهنّ رجل (اين حديث همان حديث قبل است كه تكرار شده و تصور ما اين است كه سهو قلم است).[2]

* ... عن السكونى (سند حديث مشكل دارد) عن جعفر عن ابيه عن على(عليه السلام) انّه كان يقول: شهادة النساء لاتجوز فى طلاق و لانكاح و لا فى حدود الاّ فى الدّيون...[3] (مورد دين است و منضمات و منفردات ندارد و مطلق است و اگرچه از نظر سند روايت مشكل دارد ولى به ضميمه روايت قبل مشكل برطرف مى شود.