موضوع:کتاب النکاح / ادامه مسئله 1 /

تحليل مسئله اولى: اين مسئله اى است كه خيلى ها در زمان ما به آن دقّت نمى كنند و فقظ ظواهر و امور دنيوى را در نظر مى گيرند كه مشكلات بيشمارى را به دنبال دارد.

بايد ديد ازدواج براى چه هدفى است و بعد مطابق آن اهداف، صفات را اختيار كنيم (الصفات تتبع الأهداف و الأغراض).

هدف از نكاح مطابق روايات:

مرحله اوّل: بقاء نسل صالح

بايد افرادى را انتخاب كرد كه از طريق وراثت داراى صلاحيّت باشند بدون شك پدر و مادر صالح، غالباً فرزندان صالح بوجود مى آورند و عامل وراثت همان گونه كه در بيمارى جسمى وجود دارد، در بيماريهاى روحى هم موجود است.

إن قلت: اگر عامل وراثت را مؤثر بدانيم در اين صورت مكتب جبر به رسميّت شناخته شده است.

قلنا: عامل وراثت مانند عامل تربيت و محيط، مقتضى است، نه علّت تامّه يعنى زمينه هائى براى اين فرزند وجود دارد و آنچه نقش اصلى را ايفا مى كند، اراده انسان است مثلاً دو نفر را فرض كنيد كه يكى همسايه ديوار بديوار مسجد است و ديگرى فاصله زيادترى تا مسجد دارد، هر دو زمينه براى شركت در مسجد را دارند ولى آنكه نزديكتر است زمينه برايش مساعدتر است در حالى كه هيچ كدام مجبور نيستند و آنكه دورتر است ثواب بيشترى مى برد، در ما نحن فيه شخصى كه زمينه هاى بد در وجودش هست اگر انسان خوبى شود اجر بيشترى مى برد. نظير اين بحث در عاملِ محيط هم هست، كه تأثير عامل محيط هم علّت تامّه نيست بلكه مقتضى است و نقش نهائى براى اراده انسان است.

مرحله دوّم: انتخاب شريك

شريك چه صفاتى بايد داشته باشد؟

شريك زندگى مثل شريك هر كارى بايد امين، پاك و با تقوى باشد.

مرحله سوّم: انتخاب زينت

همسر زينت انسان است، در احاديث آمده بود كه همسر تو چون قلاّده اى است به گردن تو (يعنى زينت توست)، قرآن تعبير زيبائى دارد ﴿هنّ لباس لكم و انتم لباس لهنّ﴾[1] لباس اوّلاً، زينت است و ثانياً، انسان را از سرما، گرما و آفات حفظ مى كند. اگر انسان مى خواهد كسى را انتخاب كند كه مدافع و زينت او باشد چه صفاتى را بايد در نظر بگيرد؟ هدف، انسان را به سوى صفات مورد نظر راهنمائى مى كند.

و من العجب بعضى در انتخاب يك پيراهن كه يكسال بيشتر آن را نمى پوشند چنان سخت گير هستند، ولى در انتخاب همسر كه تا آخر عمر با آن زندگى مى كنند آنچنان دقت و سخت گيرى نمى كنند. بزرگترين اشتباه يك جوان انتخاب همسر بدون مشورت است.