< فهرست دروس

درس شوارق - استاد حشمت پور

94/04/21

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: اختلاف درتعيين سكون مقابل حركت
بحث دراين داشتيم كه كدام سكون مقابل حركت است، سكون قبل حركت يعني سكون درمبدأ يا سكون بعد حركت يعني سكون درمنتهي ويا هردوسكون؟ وياكدام حركت مقابل سكون است، حركت قبل از سكون ويا حرك بعد از سكون ويا هردوحركت؟
بيان شيخ درطبيعيات شفا: اختلاف دراين است كه مثلا درحركت از بالا به پايين آيا سكون فوق يعني سكون درمبدأ مقابل حركت است ويا سكون سفل يعني سكون درمنتها مقابل حركت است؟
قد قيل: سكون فوق مقابل حركت ازفوق است، نه سكون سفل، ودرحركت به سوي فوق سكون سفل مقابل حركت است نه سكون فوق. خلاصه سكون درمبدأ مقابل حركت است نه سكون درمنتها.
دليل(1): سكون درمنتها يا سكون فوق كمال حركت به سوي فوق است وكمال شي نمي تواند مقابل وضد شي باشد پس سكون فوق نمي تواند مقابل وضد حركت به سوي باشد.
دليل(2): سكون درمنتها يا سكون فوق منتها ومودا اليه حركت به سوي فوق است ومنتها ومودي اليه چيزي نمي تواند مقابل وضد آن باشد. پس سكون فوق نمي تواند مقابل حركت به سوي فوق باشد.
جواب دليل(1): صغراي دليل تمام نيست بدليل اينكه سكون فوق كمال حركت نيست،كه حركت با‌ سكون فوق كامل شود، بلكه كمال متحرك است به اين معنا كه متحرك با قرار گرفتن درفوق كامل مي شود.
جواب دليل(2): كبراي دليل تمام نيست چراكه منتها ومودي شدن به مقابل دومعنا دارد، يكي اينكه شيء منتهي ومودي شود به مقابل تا خودش بشود همان مقابل، كه باطل است. وديگر آنكه شيء منتهي ومودي شود به مقابل يعني مقابلش عقب وپشت سرآن مي آيد، كه صحيح است. همه ي حركات مودي مي شوند به مقابل شان بمعناي دوم، والا هيچ حركتي به سكون منتهي نمي شد، وحال آنكه بالوجدان حركت طبيعي به سوي فوق مودي مي شود به سكون طبيعي وسكون طبيعي را به دنبال دارد.
ابن سينا: درهرمتحركي سكونش مقابل حركتش است، چه سكون قبل حركت يعني سكون درمبدأ باشد وچه سكون بعد حركت يعني سكون درمنتهي باشد، وبعبارت ديگر سكون مقابل حركت است چه حركت به سوي آن باشد ويا از جانب آن باشد.
متن: قال الشيخ في "طبيعيات الشفاء": «و قد بقي أن نعلم، هل السّكون الّذي يقابل الحركة من فوق هو السّكون فوق او السّكون اسفل.
وقد قيل: إنّ السّكون فوق ضدّ للحركة من فوق لا للحركة إلى فوق، و ذلك[اينكه سكون فوق ضد حركت الي فوق نيست] لأنّ [صغرا:]السّكون فوق قد يكون كمالاً للحركة إلى فوق،[كبرا:] و محال أن يكون الكمال الطبيعيّ متقابلاً للشّي‌ء، و[عطف بروأن يكون:] أن يكون الشّي‌ء يؤديّ إلى مقابل و ضدّ.
فهذا ما يقال، و أمّا أنا، فلم يتّضح لي أنّ الشّي‌ء لا يؤدّي إلى مقابله، بمعنى أنّه لا يعقبه مقابله[يعني مقابلش به دنبالش نيايد] و لوكان كذلك لما جاز أن يؤدّي وجود الحركة إلى فقدانها. ومن ينكر أنّ الحركة بالطبع إلى فوق إنّما هي حركة بالطّبع إلى فوق ليحصل منه[حركت/ حصول درفوق] سكون بالطبع؟ و لاشك أنّ هذه الحركة مؤديّة إلى فقدان نفسها.
ولم يتّضح لي أنّ السّكون فوق كمال للحركة، بمعنى أنّ الحركة تستكمل بذلك[سكون فوق]، بل إنّما هو كمال للمتحرّك يحصل للمتحرك بالحركة[متعلق يحصل].
وعندي أن كلّ سكون يعرض للمتحرّك، فهو مقابل لكلِّ حركة تصحّ فيه[متحرك][أي سواء كانت الحركة]إلى ذلك الموضع أو عن ذلك الموضع‌.


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo