درس خارج فقه استاد حمید درایتی

موضوع: کتاب الشركة/شرکتهای سهامی /شرکتهای تضامنی

همچنين با توجه به ماده ١١٦ قانون تجارت، موضوع فعاليت شركت تضامنى تجارت است و آورده ى هريك از شركاء الزاما نبايد نقد باشد هرچند در فرض غير نقد بودن آن تقويم و تسليم آن شرط تشكيل شركت مى باشد. [1]

جناب آقاى دكتر اسكينى از اطلاق ماده ١١٨ قانون تجارت چنين برداشت كرده اند كه آورده ى غير نقدى شريك مى تواند فعاليت و خدمت او باشد اما به نظر مى رسد اين اطلاق با شرط تسليم ناسازگار باشد هرچند كه فعاليت عملى قابل تقويم است.

براى تشكيل شركت تضامنى مضافا به ثبت شركتنامه (اساسنامه) تحت يك سند رسمى [2] و امضاى همه‌ى اعضاء ، تأديه تمام سرمايه نقدى و تقويم و تسليم سرمايه غير نقدى شركاء ضرورى است بر خلاف شركت هاى سهامى كه با تأديه بخشى از سرمايه تشكيل مى گردد. [3]

تعيين مدير براى تشكيل شركت تضامنى ضرورى نيست اما براى اداره ى آن بايد لااقل يك نفر را از ميان خود يا خارج به سمت مديرى معين نمايند [4] (برخلاف شركت هاى سهامى كه مدير بايد يكى از شركاء مى بود [5] ) اما كيفيت اداره ى شركت تضامنى تا قبل از تعيين مدير در قانون مبهم است.

قانون گذار براى شركت تضامنى نهاد نظارتى قرار نداده و در مورد شرائط انتخاب مدير و مدت مديريت و موارد عزل و استعفاى مدير مقرراتى را وضع ننموده و بديهى است كه در چنين صورتى مقررات پيش بينى شده در شركتنامه (اساسنامه) اعمال مى شود و در فرض عدم تعيين راه كارى نسبت به اين موضوع، منوط به توافق كليه ى شركاء خواهد بود برخلاف شركت هاى سهامى كه مصوبات آن متوقف اكثريت آراء مى باشد.

به نظر مى رسد نسبت به عزل مديرى كه خود يكى از شركاء شركت تضامنى است اتفاق آراء غير از او كافى باشد اما در صورتى كه مديريت يك شخص خاص در شركتنامه (اساسنامه) قيد شده باشد رضايت شخص مدير نيز براى عزل لازم است و در صورتى كه مدير با عزل خويش مخالفت نمايد، ساير شركاء حق درخواست انحلال شركت را از دادگاه خواهند داشت. [6]

مسئوليت مدير شركت تضامنى در برابر شركاء، همان مسئوليت وكيل نسبت به موكل اوست [7] يعنى يد او أمانى بوده و مستتبع ضمان نمى باشد مگر در فرض افراط يا تفریط و همچنين محدوده جواز تصرفات او مطابق با حوزه اذن شركاء است و در جميع تصرفات بايد مصلحت شركاء را رعايت نمايد.