درس آیات الأبدان استاد رسول باقری‌اصفهانی

موضوع: آیات الأبدان در قرآن/زنجبیل درمانی /

آیه هفدهم: ﴿وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْ﴾

از دیگر آیات طبی قرآن،‌ آیه 17 سوره انسان است: ﴿وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلًا﴾
جام‌هایی در بهشت وجود دارد که که مزاج نوشیدنی‌های آن‌ها مانند زنجبیل است.

این نوشیدنی‌ها از چشمه سلسبیل تهیه می‌شود. در آیات 13 تا 16 سوره انسان، خداوند متعال به برخی از کرامت‌هایی که در حق بهشتیان صورت گرفته، اشاره می‌کند:

﴿مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ ۖ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا﴾[1]

﴿وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا﴾[2]

﴿وَيُطَافُ عَلَيْهِمْ بِآنِيَةٍ مِنْ فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا﴾[3]

﴿قَوَارِيرَ مِنْ فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا﴾[4]
جام‌های بلورین از نقره که به اندازه مناسب، اندازه‌گیری شده‌اند.

چند احتمال برای ﴿كَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِيلًا﴾ وجود دارد:

1- بوی آن نوشیدنی مانند بوی زنجبیل است.
2- مزه آن نوشیدنی مانند مزه‌ی زنجبیل است.
3- مزاج آن نوشیدنی مانند زنجبیل گرم است و برای کسی که آب گرم دوست داشته باشد مهیا می‌شود. خداوند در آیه 5 همین سوره می‌فرماید: ﴿إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا﴾ از چشمه‌هایی که بندگان خاص خداوند می‌نوشند، جامی برای نیکان فراهم می‌شود که مزاج آن مانند کافور است. مزاج در این آیه نیز می‌تواند به این معنا باشد که طعم،‌ بو یا خنکی آن نوشیدنی مانند کافور است. به نظر می‌رسد بیشتر خنکی کافور منظور باشد. در آیه‌ای دیگر آمده: ﴿وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ﴾[5] آنچه که نفس اشتها کند و چشم لذت می‌برد، وجود دارد. لذا ممکن است کسی در بهشت چای یا آب جوش اشتها کند که برایش مهیا می‌شود.
4- آمیزه‌ای از زنجبیل در آن است،‌ مانند اینکه در یک نوشیدنی مقداری زنجبیل اضافه شود.

از تعبیر «وَيُسْقَوْنَ» به معنای نوشیده می‌شود، معلوم می‌شود یک نوشیدنی در ظرف‌های بلورین و نقره‌ای قرار می‌گیرد.

زنجبیل بر اساس این آیه جزء گیاهان درمانی در طب اسلامی است که طبع گرمی دارد و برای رفع بلغم بسیار مفید است.

حضرت امام رضا (ع) در رساله ذهبیه فرمودند:

«وَ مَن أَرادَ أَن يَقِلَّ نِسيانُهُ وَ يَكونَ حافِظا فَليَأكُل كُلَّ يَومٍ ثَلاثَ قِطَعِ زَنجَبيلٍ مُرَبَّىً بِالعَسَلِ وَ يَصطَبِغُ بِالخَردَلِ مَعَ طَعامِهِ في كُلِّ يَومٍ»[6]

نسیان و ضعف حافظه از عوارض غلبه بلغم است و زنجبیل برای رفع آن مفید است.

جناب میرحیدر در کتاب معارف گیاهان، خواصی برای زنجبیل ذکر کرده است:

    • زنجبیل از نظر طبیعت خیلی گرم و کمی خشک است.

    • مصرف دمکرده زنجبیل گرفتگی‌های کبد را باز می‌کند.

    • مصرف زنجبیل موجب تقویت نیروی جنسی می‌شود.

    • مصرف زنجبیل موجب تحلیل بادهای غلیظ معده و روده می‌شود.

    • خوردن زنجبیل رطوبت‌ها و مواد بلغمی چسبیده به سطح معده و روده‌ها را از بین می‌برد و خشک می‌کند.

    • مصرف زنجبیل خلط آور است.

    • مصرف زنجبیل برای رفع سختی در ترشح ادرار که ناشی از غلبه سردی باشد، مفید است.

    • خوردن زنجبیل برای رفع فلجی بدن مفید است.

    • زنجبیل برای رفع اسهالی که ناشی از فساد غذا باشد، مفید است.

    • زنجبیل برای رفع سموم از بدن مؤثر است.

    • اگر زنجبیل با زرده تخم مرغ سرخ شود و خورده شود،‌ برای فزونی ترشح اسپرم مفید است.

    • مصرف زنجبیل موجب خروج رطوبت مفاصل و ساق پاها می‌گردد.

    • زنجبیل اگر با خولنجان مصرف شود، موجب تقویت نیروی جنسی می‌شود.

    • زنجبیل موجب آسیب به حلق می‌شود و به جاست که با عسل و روغن بادام استفاده شود.

    • مصرف زنجبیل برای رفع حالت تهوع و استفراغ و آشفتگی‌های ناشی از حرکات نامنظم مفید است.

    • زنجبیل به شکل قوی‌تر از پیاز و سیر برای جلوگیری و رفع انعقاد خون مفید است.

    • مصرف زنجبیل برای تسکین دردها مفید است.

    • مصرف زنجبیل برای کاهش چربی خون مؤثر است.

    • مصرف زنجبیل برای تعدیل اسید معده مؤثر است.

    • مصرف زنجبیل برای کاهش فشار خون مفید است.

    • مصرف زنجبیل نقش پیشگیرانه از سرطان دارد و از تغییرات سلولی در اثر موتاسیون که منجر به سرطان می‌شود جلوگیری می‌کند.

    • مصرف زنجبیل موجب تعریق بدن گردیده و برای رفع سرماخوردگی‌های سخت که متمایل به حالت تهوع است،‌ مفید است.

    • زنجبیل برای رفع سرفه و التهاب سینه مفید است.

    • زنجیل ادرار آور است.

    • زنجبیل قاعده آور است.

    • زنجبیل بادشکن است.

    • زنجبیل برای رفع اسهال ساده و خونی مفید است.

میزان خوراک زنجبیل در هر وعده به صورت گَرد، 2 گرم می‌باشد.

نکات:

* زنجبیل مثانه را گرم می‌کند و ادرار آور است.

* افرادی که سوار کشتی می‌شوند و به علت حرکات نامنظم دچار حالت تهوع می‌شوند، دمکرده زنجبیل مصرف کنند. اگر حالت تهوع ناشی از سردی و باد باشد، می‌توان دمکرده زنجبیل مصرف کرد. اما اگر ناشی از غلبه صفرا باشد،‌ مناسب نیست و باید آبلیمو مصرف کنند.

* دارچین و زنجبیل تسکین دهنده‌های عمومی هستند.

* فشار خون از غلبه خون یا صفرا است و زنجبیل طبع گرمی دارد و باعث افزایش فشار خون می‌شود. بنابراین این خاصیت ذکر شده برای زنجبیل که موجب کاهش فشار خون می‌شود،‌ صحیح نیست.