< فهرست دروس

درس خارج اصول استاد احمد عابدی

97/11/28

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع:بحث قصد قربت در متعلق امر

مقـدمـه: بیان نمودیم اصولیونی که معتقدند قصد قربت را در متعلق امر نمیتوان اخذ نمود، برخی قائل هستند این امتناع ذاتی دارد، برخی نیز قائل هستند امتناع بالغیر دارد. در عبارت کفایه هر دو وجود دارد. مرحوم آخوند ابتدائاً بحث مقام جعل و ثبوت را مطرح نموده که در مقام بیان امتناع ذاتی است، اما بعد وارد بحث قدرت میشود که در مقام بیان امتناع بالغیر است.

 

فرمایش امام خمینی در مسئله

همچنین بیان نمودیم امام خمینی در کتاب مناهج صفحه 260، وقتی میخواهد دلیل امتناع ذاتی را بیاورد، میفرماید اگر قصد قربت در متعلق امر اخذ شود، دور لازم میآید، زیرا امر بر موضوع (متعلق) متوقف است و متعلق هم بر خود امر متوقف است. زیرا امر باید به صلاه باشد، صلاه هم با قصد امر باید باشد و این دور است.

سپس امام خمینی جواب این فرمایش را داده و میفرماید: این اشکال دور در تمام اجزاء و شرایط مأمورٌبه جاری است، یعنی این اشکال اختصاصی به قصد قربت ندارد و رکوع، سجود، طهارت، حلیت لباس، استقبال و ... هم همینگونه هستند. اگر اشکال در قصد قربت باشد در همهی اجزاء است و اگر در باقی اجزاء نباشد، در قصد قربت هم نیست. ایشان آورده است: "كلية القيود الخارجة عن ماهية المأمور به تحتاج في تقييدها بها إلى لحاظ مستأنف."[1]

 

نقد فرمایش امام خمینی

جواب فرمایش امام خمینی اینست که اشکال فقط در باب قصد قربت است و در باقی اجزاء، اشکالی وجود ندارد این که امام خمینی میفرمایند رکوع و سجود و باقی شرایط هم همین طور هستند، پاسخش اینست که خم شدن یا به خاک افتادن را رکوع و سجود نمیگویند، آن چه جزء نماز است، رکوع است. اگر کسی در مقابل چیزی خم شد و قصدش هم این بود که این شخص رب من است، این رکوع میشود، اما اگر چنین قصدی نداشته باشد، این خم شدن است و رکوع نیست.


BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo