< فهرست دروس

درس خارج اصول استاد احمد عابدی

96/12/21

بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع: صحیح و اعم

 

مقدمه

کلام در باب ادلهی قول اعمی بود. این مطلبی که الان بیان مینماییم قولی از صاحب فصول است که مرحوم سید ابوالحسن اصفهانی نیز به آن قائل است. اگر کسی نذر کرد در حمام نماز نخواند (صلاتی که مکروه است را اتیان نکند.) در این صورت اگر کسی قائل باشد کلمهی صلاه بر صحیح وضع شده است یعنی نذر کرده نمازی که صحیح است در حمام نخواند. این نذر هم صحیح است. حال اگر نماز در حمام بخواند نمازش باطل است. زیرا وقتی نذر صحیح است، شرعاً امکان ندارد نماز صحیح در حمام خوانده شود. کسی که نذر کرد در حمام نماز نخواند، پس قدرت بر نماز صحیح ندارد. وقتی قدرت بر نماز صحیح نداشت، خود نذر باطل است. وقتی که نذر باطل شد، انسان میتواند نماز صحیح در حمام بخواند. بنابراین لازمهی نذر عدم نماز صحیح در حمام، نتیجه اش این است که شخص میتواند در حمام نماز بخواند.

 

برای پاسخ به این استدلال، ابتدا دو مسئله را بیان میکنیم؛ یک مسئله این که اگر شخصی در نماز به عنوان مثال انگشترش از دستش افتاد، این شخص میتواند به اندازهی رکوع خم شود و انگشتر را بردارد و نمازش نیز صحیح است. مسئلهی دیگر نیز این که در باب حج، اگر حج بعض حجاج، به هر دلیلی باطل شد، در مواردی که حج باطل میشود نمیتواند ترک کند، بلکه باید وظایف خود را ادامه دهد، اما حج او نیز باطل است. حال چنین شخصی انجام اعمال در وقوف مشعر و منا و حلق و ... برایش واجب است. یعنی هم حجش باطل است هم باید حلق کند و ... تمام اعمالش بعد از بطلان حج را نیز باید به صورت صحیح انجام دهد. با عنایت به این دو مقدمه در آنجایی که شخص نذر میکند نماز در حمام را ترک کند، این نذر به این تعلق میگیرد که نماز در حمام، نمازی است که لولا النذر، صحیح است، باید این چنین نمازی را در حمام نخواند. به خود نذر نباید توجد کند. زیرا اگر به نذر توجه کند زیرا "ما یلزم من وجوده عدمه، محال" هر چه وجودش مستلزم عدمش، یا بالعکس باشد این مصداق تناقض است و محال است. اگر نذر باشد معنایش این است که نماز باطل است، وقتی نماز باطل است یعنی قدرت ندارد، وقتی قدرت ندارد نذر باطل است، پس یعنی قدرت دارد. بنابراین، این دلیل دلالتی بر قول اعمی نمیکند.

 

BaharSound

www.baharsound.ir, www.wikifeqh.ir, lib.eshia.ir

logo