درس خارج فقه استاد احمد عابدی

موضوع: ادله قائلان به حرمت

مقـدمـه: یک قول این بود که نماز جمعه در زمان غیبت حرام است و مشروع نیست.

    • یک دلیل حرمت نماز جمعه که مطرح نموده‌اند این که ما یقین داریم روز جمعه نماز ظهر واجب است و اگر کسی بخواند بری الذمه می‌شود و نماز جمعه مشکوک است و نمی‌دانیم اگر بخوانیم برائت ذمه پیدا می‌کنیم یا خیر. بعباره اخری اشتغال یقینی برائت یقینی می‌خواهد. ما می‌دانیم جمعه ظهر به یک تکلیفی مشغول هستیم. اگر نماز ظهر بخوانیم همه قبول دارند بری الذمه می‌شویم ولی در مورد نماز جمعه مشکوکیم. پس باید نماز ظهر بخوانیم.

• پاسخ استدلال بالا اینست که اصل این که گفته می‌شود نماز ظهر در روز جمعه یقینا واجب است و نماز جمعه مشکوک است این اول بحث است شاید کسی بگوید من نمی دانم روز جمعه نماز ظهر واجب است یا خیر. اگر بخواهیم طبق اصول بحث کنیم باید بگوییم این جای شک در مکلف به است و مجرای احتیاط است.

•

    • استدلالی که به نفع قائلین به حرمت نماز جمعه می‌توان آورد این که اگر نماز جمعه واجب باشد و بخواهند در هر شهری امام جمعه تعیین کنند، فتنه به پا می‌شود. فتنه حرام است ولذا تعیین امام جمعه و اقامه نماز جمعه حرام است.

• جواب دلیل بالا اینست که امام جمعه باید عادل باشد و اگر شخصی به جهت انتساب فتنه به پا کند، او عادل نیست. در صورت لزوم عدالت در نماز، هر کس فتنه به پا کند عدالتش را از دست می‌دهد.

•

    • دلیل دیگر قائلین به حرمت نماز جمعه اینست که سیره‌ی مسلمانان این بوده که امام جمعه را نصب می‌کرده‌اند و اگر شخصی را برای امام جمعه نصب نکنند. نماز جمعه حرام است.

• پاسخ این استدلال اینست که قبول داریم سیره بر نصب بوده است اما معلوم نیست شرط جواز نماز جمعه، نصب بوده باشد. بعباره اخری سیره دلیل لبی است و عمل یا فعل، زبان ندارد. بلکه می‌توان گفت دلیل داریم نماز جمعه مشروط به حضور امام نیست، یعنی نماز جمعه حرام نیست و جایز است.